پرداخت مالیات یک الزام برای تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی، موسسات غیر دولتی درآمد زا و … می باشد که برای پرداخت آن لازم است اظهارنامه مالیاتی را تکمیل نموده و آن را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کرد.
اظهارنامه مالیاتی در واقع گزارش مالی یک سال کاری اشخاص حقوقی و حقیقی می باشد که بر اساس میزان مالیات پرداختی آنان تعیین می گردد و عدم ارسال آن علاوه بر دارا بودن جریمه، محرومیت از برخی امتیازات را نیز در پی خواهد داشت.
تسلیم اظهارنامه مالیاتی
پرداخت مالیات در ایران به دو صورت علی الراس و خود اظهاری انجام می گیرد که در روش علی الراس، کارشناس سازمان، مالیات را محاسبه نموده و به مودی ابلاغ می نماید و در روش خود اظهاری، مودی پس از تکمیل اظهارنامه مالیاتی اقدام به پرداخت مالیات می کند.
برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی، لازم است که به سامانه اینترنتی سازمان امور اقتصادی و دارایی مراجعه نموده و جداول مربوطه را با دقت کامل پر نمود تا پس از آن مالیات تعیین گردد.این اقدام بایستی حداکثر تا 31 ام تیر ماه هر سال صورت گیرد که لازم به ذکر است با توجه به شرایط بیماری کرونا در سال جاری، این تاریخ برای سال 99، دو ماه تمدید شده است.
پیامد های عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
بر اساس ماده 192 ق.م.م برای عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی جرائمی در نظر گرفته شده است. با توجه به این ماده باید گفت:
ماده 192:
در کلیه مواردی که مودی یا نماینده او که به موجب مقررات این قانون از بابت پرداخت مالیات مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است چنان چه نسبت به تسلیم آن در موعد مقرر اقدام نکند، مشمول جریمه غیر قابل بخشودگی معادل سی درصد (30%) مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون و ده درصد (10%) مالیات متعلق برای سایر مودیان می باشد.
حکم این ماده درمورد درآمد های کتمان شده در اظهارنامه های تسلیمی و یا هزینه های غیر واقعی نیز جاری است. سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است تکالیف و وظایف مودیان مالیاتی درمورد نحوه تنظیم و مواعد زمانی تسلیم اظهارنامه مالیاتی را از طریق رسانه ملی، روزنامه های کثیرالانتشار و سایر وسایل ارتباط جمعی به اطلاع عموم برساند.
جریمه های تعیین شده به منظور عدم ارسال به موقع اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی، غیر قابل بخشش می باشد و تحت هر شرایطی بایستی پرداخت شوند.اگر اشخاص حقیقی یا حقوقی، اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم کنند اما درآمد خود را کمتر از آنچه که هست اعلام نمایند، جریمه آنان 30 درصد مالیات کتمان شده خواهد بود
در نتیجه می توان گفت اگر اشخاص حقیقی یا حقوقی اظهارنامه مالیاتی خود را به موقع تسلیم نکنند، محرومیت از معافیت ها را برای آنان در پی خواهد داشت و همچنین علاوه بر پرداخت مالیات بر درآمد خویش بایستی جریمه عدم تسلیم به موقع اظهارنامه را نیز پرداخت نمایند.
مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی
ماده 110 ق.م.م، اشخاص حقوقی موظفند که مالیات عملکرد خود را تا حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالیاتی ارسال نمایند که عدم ارسال آن و یا ارسال آن پس از موعد مقرر، مشمول جریمه می گردد.
ماده 193 قانون مالیات های مستقیم
نسبت به مودیانی که به موجب این قانون و مقررات مربوط به آن مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند در صورت عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر مشمول جریمه ای معادل بیست درصد مالیات برای هر یک از موارد مذکور خواهند بود.عدم تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان در دوره معافیت موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوط خواهد شد.
ماده 194 قانون مالیات های مستقیم
مودیانی که اظهارنامه آنها در اجرای مقررات ماده (158) این قانون مورد رسیدگی قرار می گیرد، در صورتی که درآمد مشمول مالیات مشخصه قطعی با رقم اظهار شده از طرف مودی بیش از پانزده درصد (15%) اختلاف داشته باشد علاوه بر تعلق جرایم مقرر مربوط که قابل بخشودن نیز نخواهد بود تا سه سال بعد از ابلاغ مالیات مشخصه قطعی از هر گونه تسهیلات و بخشودگی های مقرر در قانون مالیات ها نیز محروم خواهند شد.