بیکاری یکی از بزرگ ترین دغدغه های افراد است. با نگاهی به جمعیت بیکار جامعه و آماری که در این خصوص ارائه می شود و همچنین مشکلات اقتصادی موجود در کشور می توان فهمید بیکاری و از دست دادن شغل تا چه اندازه بر کیفیت زندگی و آینده افراد تأثیر می گذارد.
بیکاری یکی از مشکلاتی است که هرکسی ممکن است در دوره هایی از زندگی دچار این بحران شود. اما اگر فرد سوابق بیمه بیکاری و تامین اجتماعی داشته باشد، می تواند وضعیت اقتصادی خود را با استفاده از بیمه بیکاری مدیریت کند و تا پیدا کردن شغل مناسب، با دریافت مقرری بیکاری از سوی تامین اجتماعی امورات خود را بگذراند.
سوابق بیمه بیکاری چیست؟
بیمه بیکاری عبارت از حمایت اقتصادی تامین اجتماعی از بیمه شده در طول مدت زمان بیکاری و با پرداخت حقوق در این دوران است. سوابق بیمه بیکاری در اصل سوابق بیمه ای فرد در زمان اشتغال است که مقرری دریافتی مطابق میزان سابقه حق پرداخت بیمه و وضعیت تأهل او است.
فرد باید حداقل 6 ماه سابقه تامین اجتماعی داشته باشد تا بتواند از بیمه بیکاری استفاده کند. همچنین هر شخص موظف است به محض بیکاری شرایط خود را به اطلاع سازمان بیمه تامین اجتماعی برساند.
شرایط دریافت بیمه بیکاری
به شرط داشتن سوابق بیمه به بیمه شده مقرری بیکاری پرداخت می شود اما قبل از اقدام برای دریافت بیمه بیکاری باید شرایط مخصوص به آن را داشته باشد. این شرایط به صورت زیر است:
- بیمه شده باید حداقل 6 ماه بیمه سازمان تامین اجتماعی بوده باشد. حداکثر مدت زمان برای این مورد 50 ماه است.
- بیمه شده بنا به خواست خود بیکار نشده باشد یعنی دلایل بیکاری بیمه شده غیرارادی باشد. مانند بیکار شدن افراد در زمان ورشکستگی شرکت ها.
- اگر بیمه شده بر اثر رخ دادن حوادثی مانند آتش سوزی، سیل و یا زلزله بیکار شده باشد، نیاز به داشتن سوابق بیمه ای ندارد و بیمه بیکاری به او تعلق می گیرد.
- بیمه بیکاری مخصوص بیمه شدگان اجباری سازمان تامین اجتماعی است و شامل بیمه شدگان بیمه اختیاری و مشاغل آزاد نمی شود.
- بیمه شده نباید تبعه کشورهای دیگر باشد.
- این قانون شامل کسانی که مستمری بیمه بازنشستگی دریافت می کنند، نمی شود.
- کسانی که ازکارافتادگی کلی و دائم داشته باشند مشمول بیمه بیکاری نمی شوند.
- بیمه شده باید برای دریافت مقرری بیمه بیکاری ظرف 30 روز از تاریخ شروع بیکاری، فرم درخواست مبنی بر استفاده از مقرری بیمه بیکاری را خود را به واحد های تعاون، کار و رفاه اجتماعی تحویل دهد. ارائه این فرم به منزله آمادگی بیمه شده برای انجام مشاغل پیشنهادی سازمان تامین اجتماعی است.
- بیمه شده نباید از شرکت در کلاس های آموزشی و کارآموزی که سازمان تامین اجتماعی برای شغل پیشنهاد می کند خودداری کند.
شرایط پرداخت بیمه بیکاری
با توجه به سوابق بیمه بیکاری به بیمه شده مقرری بیکاری پرداخت می شود. اگر بیمه گزار متأهل باشد مدت زمان بیشتری می تواند از بیمه بیکاری استفاده کند. سقف پرداختی بیمه بیکاری 50 ماه در نظر گرفته شده است که تنها متأهلین می توانند از آن استفاده کنند. رابطه بین سوابق بیمه بیکاری و مدت زمان پرداخت مقرری بیکاری با توجه به متأهل یا مجرد بودن بیمه شده به شکل زیر است:
پرداخت مقرری برای بیمه شدگان مجرد:
- اگر سابقه پرداخت حق بیمه بین 6 تا 24 ماه باشد به مدت 6 ماه مقرری بیکاری دریافت می کنند.
- اگر سابقه پرداخت حق بیمه از 25 تا 120 ماه را داشته باشند به مدت 12 ماه مقرری دریافت می کنند
- اگر از 121 ماه تا 180 ماه حق بیمه پرداخت کرده باشند به مدت 18 ماه مقرری بیکاری می گیرند.
- اگر 181 ماه تا 240 ماه حق بیمه پرداخت کرده باشند مشمول دریافت مقرری بیکاری به مدت 26 ماه خواهد بود.
- برای مدت زمان بالای 240 ماه، به میزان 36 ماه می تواند مقرری دریافت کند.
پرداخت مقرری بیکاری برای بیمه شدگان متأهل:
- چنانچه بیمه شده از 6 تا 24 ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد، به مدت 12 ماه مقرری بیکاری دریافت می کند
- اگر بیمه شده از 25 تا 120 ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد به مدت 18 ماه مقرری دریافت می کند.
- اگر بیمه شده از 121ماه تا180 ماه حق بیمه پرداخت کرده باشد 26 ماه مقرری بیکاری دریافت می کند.
- اگر از 181 تا 240 ماه حق بیمه واریز کرده باشد 36 ماه مقرری بیمه بیکاری به وی تعلق می گیرد.
اگر بالاتر از 240 ماه سابقه بیمه داشته باشد تا مدت50 ماه می تواند از حق بیمه استفاده کند.
مبالغ دریافتی بیمه بیکاری
بر اساس سوابق بیمه بیکاری مبلغی که به عنوان مقرری به بیمه شده پرداخت خواهد شد مقداری که نهایتاً تا 80% حقوق بیمه شده است. البته این حقوق نباید کمتر از حداقل دستمزد سال وی باشد. طبق اعلام سازمان تامین اجتماعی مبنای مقرری بر اساس متوسط 3 ماه آخر اشتغال فرد است. همچنین به ازای هر یک از افراد تحت سرپرستی بیمه شده 10% به این میزان اضافه می شود.
نکاتی درباره سوابق بیمه بیکاری
بیمه شده ای که می خواهد از بیمه بیکاری استفاده کند باید به چند چیز دقت داشته باشد.
- بیمه شده باید بداند که مقرری بیمه بیکاری محدود بوده و طی زمان مشخصی است. همچنین نباید به مبالغ مقرری اکتفا کند چرا که بیمه بیکاری صرفاً برای کاهش فشار اقتصادی در دوران بیکاری است و بیمه شده باید تلاش کند تا مجدداً مشغول به کار شود.
- مدت زمانی که بیمه شده، مقرری بیمه بیکاری دریافت می کند جز سوابق بیمه ای او محسوب می شود.
- مقرری بیکاری برای بیمه شده از همان روز اول بیکاری وی محاسبه شده و قابل دریافت است.
- بیمه شده به محض اشتغال به کار مجدد باید این موضوع را به اطلاع سازمان تامین اجتماعی برساند در غیر این صورت مشمول جریمه خواهد شد.
مدارک لازم جهت دریافت بیمه بیکاری
مدارک و سوابق بیمه بیکاری و اطلاعاتی که از بیمه شده خواسته می شود تا مقرری بیکاری تعیین و پرداخت شود به شرح زیر است:
- ارائه اصل و کپی مدارک شناسایی شامل شناسنامه و کارت ملی
- 4 قطعه عکس 4*3 که در سال جاری گرفته شده باشد
- ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت
- اصل و کپی آخرین مدرک تحصیلی
- کپی از اولین صفحه دفترچه بیمه
- ارائه نسخه اصلی و کپی گواهی کار
- ارائه نسخه اصلی و کپی آخرین سال قرارداد کار و یا ارائه اصل و کپی رای صادرشده