رالف نلسون الیوت نظریه ی امواج الیوت را در سال 1930 توسعه داد. الیوت معتقد بود بازارهای سهام چنین شناخته شده اند که رفتاری تصادفی و بی نظم دارند اما در واقع، در الگوهای تکرارشونده ای معامله می شوند. در این مقاله، به پیشینه ی امواج الیوت نگاه نزدیکتری می اندازیم و متوجه می شویم که چه کاربردی در معاملات بازارهای مالی دارد.
امواج الیوت
الیوت اظهار داشت که روند قیمت در بازارهای مالی ناشی از روان شناسی غالب سرمایه گذاران است. وی دریافت که نوسانات روان شناسی جمعی در بازارهای مالی، همیشه در همان الگوهای تکرارشونده ی فرکتال یا «امواج» ظاهر می شوند.
نظریه ی الیوت تا حدود زیادی به نظریه ی داو شباهت دارد زیرا هر دو می گویند قیمت بازار سهام در امواج حرکت می کند. از آن جایی که الیوت بود که توانست رفتار فرکتال بازار را کشف کند، خودش نیز توانست با تحلیل آن ها به جزئیات بیشتری برسد. فرکتال ها ساختارهای ریاضی هستند که در مقیاس کوچک تر همواره خود را تکرار می کنند. الیوت کشف کرد که الگوهای قیمت بازار سهام با همین روش ساختار یافته اند. وی سپس شروع به بررسی اینکه چگونه می توان از این الگوهای تکرارشونده به عنوان شاخص پیش بینی حرکت های آتی قیمت استفاده کرد.
پیشبینی بازار با استفاده از الگوهای الیوت
الیوت توانست براساس ویژگی های قابل اعتمادی که در الگوی امواج یافته بود، حرکت های آتی بازار سهام را جزء به جرء پیشبینی کند. یک موج تکانه ای که درست هم راستا با روند اصلی در حرکت است، همیشه در الگوی خود پنج موج را نشان می دهد. یک موج اصلاحی درست در خلاف جهت روند اصلی حرکت می کند. در مقیاس کوچک تر، درون هر یک از امواج تکانه ای، می توان پنحج موج دیگر یافت.
این الگوی بعدی خودش را در مقیاس های تا بی نهایت کوچک تر تکرار می کند. الیوت در دهه ی 1930 از ساختار فرکتال بازارهای مالی پرده برداشت اما چند دهه طول کشید تا دانشمندان بتوانند آن ها را شناسایی کنند و با ریاضی نشان دهند.
در بازارهای مالی، می دانیم چیزی که بالا می رود باید پایین بیاید. زیرا حرکت قیمت بالا یا پایین همیشه با یک حرکت مخالف تعقیب می شود. پرایس اکشن به دو جزء روند و اصلاحات تقسیم می شود. روند حرکت اصلی قیمت را نشان می دهد و اصلاحات برخلاف روند حرکت می کنند.
تفسیر نظریه
تئوری الیوت به شرح زیر تفسیر می شود:
پنج موج هم جهت با روند اصلی حرکت می کنند و سه موج اصلاحی آن ها را تعقیب می کند. در مجموع یک حرکت پنج به سه. این حرکت پنج به سه، سپس به دو زیرمجموعه ی حرکت موج بالاتر بعدی تبدیل می شود. الگویی که حرکت پنج به سه از آن تبعیت می کند، مداوم است اما مدت زمان هر موج می تواند متفاوت باشد. بیایید به نمودار زیر که از هشت موج ساخته شده نگاه کنیم. پنج موج به سمت بالا و پنج موج به سمت پایین که با 1-2-3-4-5 و A و B و C مشخص شده است.
امواج 1 و 2 و 3و 4 و 5 تکانه و امواج A و B و C تکانه اصلاحات ایجاد می کنند. تکانه ی پنج موجی موج یک را در بیشترین درجه ی بعدی ایجاد می کند و اصلاح سه موجی موج دو را در بیشترین درجه ی بعدی شکل می دهد.
موج اصلاحی در حالت نرمال سه حرکت قیمت مجزا دارد؛ دو تا در جهت اصلاح اصلی، در این جا A و C و یکی در جهت مخالف، در این جا B. امواج 2 و 4 در تصویر بالا اصلاح هستند. این امواج به طور معمول دارای ساختار زیر هستند:
توجه کنید که در این عکس، امواج A و C در جهت روند اصلی و با یک درجه ی بزرگ تر در حرکت هستند و بنابراین، تکانه ای و متشکل از پنج موج هستند. موج B در مقابل، متضاد روند است، اصلاح ایجاد می کند و متشکل است از سه موج.
یک موج تکانه ای که با یک موج اصلاحی تعقیب می شود، درجه ای از موج الیوت را تشکیل می دهد که متشکل است از روندها و ضدروندها.
همانطور که در الگوهای موجود در تصاویر بالا دیدید، امواج پنج گانه همیشه به سمت بالا و امواج سه گانه همیشه به سمت پایین حرکت نمی کنند. هنگامی که روند درجه ی بزرگ تر رو به پایین است، امواج پنج گانه هم به دنبالش می روند.
درجه ی امواج
الیوت نه درجه موج کشف کرد. نام آن ها را در ادامه و از بزرگ به کوچک می آوریم:
از آن جایی که امواج الیوت پدیده های فرکتال هستند موج ها از لحاظ نظری تا بی نهایت بزرگ تر و تا بی نهایت کوچک تر ادامه می یابند.
برای اینکه در معاملات روزانه ی خود از این تئوری استفاده کنید، باید یک موج تکانه ای به سمت بالا پیدا کنید. پوزیشن بلند باز کنید و سپس بفروشید یا زمانی که الگو کامل و معکوس قریب الوقوع شد، پوزیشن کوتاه باز کنید.
محبوبیت نظریه
در دهه ی 70 میلادی، اصول امواج الیوت از طریق تلاش های اِی.جِی فراست و رابرت پرشتر محبوبیت پیدا کرد. آن ها در کتاب افسانه ای خود «اصول امواج الیوت: کلید رفتار بازار»، بازاری صعودی دهه ی 80 را پیشبینی کردند. پرشتر در روزهای پیش از وقوع سقوط 1987، فروش را توصیه می کرد.
نتیجه گیری
متخصصان امواج الیوت تأکید دارند با اینکه بازار ماهیتی فرکتال دارد، باز هم به سادگی قابل پیشبینی نیست. دانشمندان معتقدند درخت هم ساختاری فرکتال دارد اما هیچکس نمی تواند مسیر هر شاخه ی درخت را پیشبینی کند. از لحاظ کاربرد عملی، اصول امواج الیوت نیز مانند سایر روش های تحلیل بازارهای مالی، طرفداران و مخالفان خودش را دارد.
یکی از نقاط ضعف امواج الیوت این است که کاربران آن همیشه به جای اینکه نواقص نظریه را برطرف کنند، خوانش خود را از نمودار مقصر می دانند. به جز آن، تفسیر باز این امواج نمی تواند بگوید که هر موج دقیقاً چقدر طول می کشد. با این حال، اغلب کاربران امواج الیوت با اشتیاق از آن دفاع می کنند.