بیمه تأمین اجتماعی خویش فرما

بیمه تأمین اجتماعی خویش فرما که به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم می شوند، دسته ای دیگر از بیمه های تأمین اجتماعی هستند که مهم ترین تفاوت آن ها با بیمه اجباری، همان گونه که از اسم این نوع بیمه مشخص است، آن است که پرداخت حق بیمه از سوی خود شخص و دولت است.

انواع بیمه تامین اجتماعی

بر اساس قانون تامین اجتماعی بیمه به دو دسته بیمه اجباری و بیمه خویش فرما تقسیم می شود:

• بیمه اجباری: این بیمه مشمول تمام کسانی که در قبال دریافت حقوق و دستمزد در شرکت ها، کارگاه ها و… کار می کنند.
• بیمه خویش فرما: این بیمه به دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم می شود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

بیمه اختیاری

برای کسانی است که تحت پوشش بیمه خاصی نیستند. متقاضی این نوع بیمه، مستقیما با مراجعه به شعب سازمان تامین اجتماعی خواهان انعقاد قرارداد بیمه اختیاری می شود و موظف است خود، حق بیمه را در زمان تعیین شده پرداخت کند.

متقاضیان بیمه اختیاری می توانند:

• دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه را خود بین حداقل و حداکثر دستمزد هر سال تعیین کنند.
• هر دو سال یکبار، دستمزد مبنای محاسبه حق بیمه ماهانه خود را 10 درصد افزایش دهند.
• مبلغ حق بیمه خود را حداکثر تا آخرین روز دو ماه بعد به شعبه تامین اجتماعی پرداخت کنند، در صورت پرداخت نکردن حق بیمه این قرارداد از اولین روز ماهی که حق بیمه پرداخت نشده لغو می شود.

بیمه شدگان اختیاری می توانند کل خدمات از قبیل مستمری های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و تعهداتی شامل درمان، هزینه های پروتز و اروتز، هزینه کفن ودفن و کمک هزینه ازدواج، ازکارافتادگی جزئی، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری را دریافت کنند.

بیمه صاحبان حرف و مشاغل:

این بیمه برای کسانی است که به حرفه یا شغلی با داشتن کارگر یا به تنهایی مشغول به کار هستند(به استناد مجوز اشتغال صادره از سوی مراکز ذیصلاح یا به تشخیص هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی) و مشمول مقررات حمایتی خاصی نمی باشند.

در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد سه نوع پرداخت حق بیمه وجود دارد:

بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با 12درصد:در این نوع بیمه فقط خدمات مربوط به بازنشستگی ارائه می شود.

بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با 14 درصد:در این نوع بیمه خدمات پرداخت مستمری بابت بازنشستگی بیمه شده و پرداخت مستمری به بازماندگان در صورت فوت بیمه شده اصلی ارائه می شود.

بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی با 18 درصد:در این نوع بیمه خدمات پرداخت مستمری بازنشستگی و فوت و همچنین خدمات مربوط به ازکارافتادگی کلی غیرناشی از کار به این گروه از بیمه شدگان ارائه می شود. این بیمه شامل ازکارافتادگی جزئی و نقص عضو نمی شود، چون این موارد فقط به لحاظ حوادث ناشی از کار مطرح می شوند که کار در بیمه های خویش فرما به دلیل عدم وجود کارفرما و اشتغال موضوع حوادث ناشی از کار منتفی است.

بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی کلی و درمان

با 18 درصد دستمزد توافق شده همراه هزینه درمان به صورت سرانه حق بیمه درمان در این نوع بیمه با توجه به افراد تحت تکفل به صورت سرانه ماهانه دریافت می شود. سرانه درمان هر سال توسط شورای عالی درمان تعیین می شود. در سال 98 سرانه درمان 440 هزار ریال تعیین شده است.

بنابراین در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد پرداخت 18 درصد حق بیمه و پرداخت سرانه درمان به ازای هر نفر افراد تحت تکفل برای هرماه موجب استفاده کامل از خدمات کامل سازمان به جز مواردی که در بیمه اجباری وجود دارد می شود.

شرایط بیمه اختیاری تامین اجتماعی:شرایط لازم برای ثبت نام و عضویت در بیمه اختیاری تامین اجتماعی عبارتند از:

• متقاضی بیمه نباید در کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی مشغول به کار باشد.
• دارا بودن حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه
• دارا بودن حداکثر 50 سال سن( مرد و زن)

در صورتی که هنگام تقاضای بیمه اختیاری سن متقاضی بیش از 55 سال باشد بایستی معادل مدت مازاد سنی، سابقه حق بیمه را بپردازد.به طور مثال اگر متقاضی هنگام تقاضای بیمه 60 سال سن داشته باشد بایستی هنگام درخواست بیمه 5 سال حق بیمه پرداخت کند.

• در صورت داشتن بیش از ده سال سابقه پرداخت حق بیمه با هر سنی می توانید بیمه اختیاری تامین اجتماعی شوید. مبنای پرداخت حق بیمه در این افراد برابر است با میانگین دستمزد پرداخت حق بیمه آخرین 360 روز قبل از تاریخ تقاضا با شرط اینکه این مبلغ کمتر از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در زمان تقاضا نباشد.

شرایط بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی

کسانی می توانند تحت پوشش بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی قرار بگیرند که شرایط زیر را داشته باشند:

• داشتن حداکثر 50 سال سن برای مردان و 45 سال سن برای زنان
• در صورتی که هنگام تقاضای این بیمه سن متقاضی بیش از حداکثر سن مورد نظر باشد بایستی دو برابر مدت مازاد سنی، دارای سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان تامین اجتماعی باشد.

به طور مثال اگر یک مرد هنگام تقاضای بیمه 55 سال سن داشته باشد در صورت داشتن 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه می تواند از چنین بیمه ای بهره مند شود.

• در صورت داشتن بیش از ده سال سابقه پرداخت حق بیمه با هر سنی می توانید بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی شوید.

مدارک لازم برای بیمه اختیاری تامین اجتماعی

متقاضی بیمه اختیاری برای دریافت بیمه اختیاری تامین اجتماعی بایستی به شعبه تامین اجتماعی که سوابق پرداخت حق بیمه در آن متمرکز است مراجعه کند و فرم مربوطه را دریافت کرده و تکمیل نماید، سپس آن را همراه یک قطعه عکس و رسید اخذشده از شعبه ارائه کند. در صورتی که قبل از قطع بیمه 365 روز به طور پیوسته دارای سابقه بیمه باشید و تاریخ قطع بیمه کمتر از 9 ماه باشد نیاز به اعزام به معاینات پزشکی نیست.

شعبه موظف است وضعیت متقاضی را از نظر استحقاق یا عدم استحقاق او حداکثر ظرف دوماه از تاریخ ثبت درخواست در دفتر شعبه، بررسی کرده و نتیجه را اعلام نماید.چنانچه متقاضی واجد شرایط باشد می بایست حداکثر در مدت بیست روز از تاریخ اعلام برای انعقاد قرارداد به شعبه مراجعه کند و حق بیمه تعیین شده را حداکثر در مدت ده روز پس از انعقاد قرارداد بیمه اختیاری از تاریخ درخواست به صورت یکجا پرداخت کند.

مدارک لازم برای بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تامین اجتماعی

متقاضی بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد برای دریافت این بیمه می تواند با ارائه مدارک زیر به نزدیک ترین شعبه تامین اجتماعی محل سکونت خود مراجعه و ثبت نام نماید.

• اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل
• کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی و افراد تحت تکفل
• ارائه سه قطعه عکس 4*3
• ارائه تصویر مستندات شغلی 

تفاوت بیمه اختیاری با بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد

• در بیمه اختیاری متقاضی بایستی حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
• حداکثر سن در بیمه اختیاری برای خانم ها 50 سال است ولی در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد حداکثر سن برای خانم ها 45 سال است.
• حق بیمه ی، بیمه اختیاری 26 درصد است.
• در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد سه نرخ حق بیمه 12، 14 و 18 درصد وجود دارد.
• کمک هزینه ازدواج، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری، پروتز و اروتز به بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تعلق نمی گیرد.