بیمه ی آتش سوزی قطعا یکی از مهم ترین بیمه ها در میان بیمه های اموال محسوب می شود. خطرات زیر مجموعه ی بیمه ی آتش سوزی مانند حریق، زلزله، ترکیدگی لوله و نشت آب، سرقت وسایل منزل و آسیب های دیگر، می تواند هر خانه ای را در معرض خطر قرار دهد. در این بین مستاجرین و مالکان دغدغه ی مشترکی برای خرید بیمه ی آتش سوزی منازل مسکونی برای املاک اجاره ای دارند. در ادامه به دلایل اهمیت این بیمه نامه می پردازیم.
1_ خرید بیمه ی آتش سوزی به عهده ی مالک است
یکی از نکات مهمی که در مورد تهیه ی بیمه ی آتش سوزی منازل مسکونی باید بدانیم این است که در خانه های اجاره ای خرید بیمه ی آتش سوزی به عهده ی مالک است. بنابراین اگر ملک خود را اجاره دادید، باید برای ملک اجاره داده شده بیمه ی آتش سوزی تهیه کنید. براساس قانون، مستاجر تنها زمانی مسئول پرداخت خسارات وارد شده به ملک است که تقصیر او در رخ دادن حادثه ثابت شده باشد.
بنابراین در صورتی که ملک در اثر تقصیر شخص ثالثی بجز مستاجر، عوامل طبیعی و یا هر عاملی که نتوان آن را به مستاجر نسبت داد، آسیب ببیند جبران خسارت به عهده ی مالک است. اگر مالک بیمه ی معتبر نداشته باشد باید خسارت را شخصا به طور کامل پرداخت کند. از طرفی بر اساس قانون، تعمیرات اساسی ملک به عهده ی مالک است. بنابراین در هر صورت مالک وظیفه ی جبران خسارت را خواهد داشت.
2_ مستاجر هم در مواردی مسئول جبران خسارت وارد شده به خانه است
درست است که تهیه ی بیمه ی آتش سوزی به عهده ی مالک است اما اگر آسیبی که به ملک وارد شده در اثر تقصیر مستاجر باشد، او مسئول جبران خسارت است. به موجب قانون، اگر مستاجر در نگهداری از ملک قصور کرده باشد و خسارت ایجاد شده ناشی از عمل مستاجر باشد، پرداخت خسارت به عهده مستاجر خواهد بود.
در این حالت اگر مالک راضی به خرید بیمه ی آتش سوزی نشده باشد و مستاجر هم بیمه نامه نخرد، مستاجر مجبور به جبران خسارت خواهد بود. البته مستاجر می تواند بیمه ی مسئولیت مستاجر در برابر موجر بخرد تا در صورتی که خسارت از جانب مستاجر به ملک وارد شد بیمه خسارت را پرداخت کند.
3_ بروز حادثه و ایجاد خسارت به اثاثیه ی متعلق به مستاجر
از مزایای بیمه ی آتش سوزی منازل مسکونی این است که مستاجر می تواند به شکل تفکیکی و بدون بیمه کردن ملک به صورت جداگانه فقط برای اثاثیه ی منزل خود بیمه تهیه کند تا در صورت بروز حادثه بتواند خسارت وارد شده به اثاثیه را از بیمه آتش سوزی خود دریافت کند. در این صورت مستاجر حق بیمه ی کمتری می پردازد؛ زیرا فقط به ازای اثاثیه حق بیمه پرداخت کرده نه برای بنا.
4_ مستاجر حق دارد در صورت آسیب جدی به مال عقد اجاره را فسخ کند
اگر آسیبی که به ملک وارد می شود در اثر قصور مستاجر ایجاد نشده باشد ولی مستاجر در استفاده از ملک دچار سختی شود، به این صورت که برای زندگی در خانه با مشکل روبه رو شود، حق فسخ معامله را خواهد داشت. از طرفی در مواردی که آسیب جدی به ملک وارد شود، به طوری که مستاجر به هیچ عنوان امکان زندگی در آن نداشته باشد (مثلا در اثر انفجار یا آتش سوزی ریزش کرده باشد یا دیوار های آن کاملا تخریب شده باشد) معامله نسبت به آینده باطل است. یعنی مالک فقط تا قبل از این که مال آسیب ببیند حق دارد اجاره بها را دریافت کند.
اما چنان چه مستاجر برای ماه های آتی پول پرداخت کرده باشد می تواند آن را پس بگیرد. یا اگر مبلغی را به عنوان پول پیش داده باشد حق دارد پیش از موعد آن را دریافت کند. حال اگر مالک برای خانه ی خود بیمه ای تهیه نکرده باشد علاوه بر پولی که باید به مستاجر بدهد هزینه ی زیادی باید برای تعمیر یا بازسازی ملک آسیب دیده پرداخت کند.
نکته: در صورت بیمه کردن ملک، خسارت به چه کسی پرداخت می شود؟
اگر مالک برای بنای خانه بیمه ی آتش سوزی منازل مسکونی تهیه کرده باشد در صورت بروز حادثه خسارت به مالک پرداخت خواهد شد. حتی اگر مستاجر همچنان در خانه ساکن باشد. اگر مستاجر بخواهد علاوه بر اثاثیه برای بنا هم بیمه ی آتش سوزی تهیه کند، در هنگام خرید بیمه نامه باید شخصی را به عنوان ذینفع معرفی کند. ذینفع عموما مالک خانه و کسی است که سند ملک به نام او می باشد.
بنابراین در صورت بروز حادثه، خسارت به مالک پرداخت می شود. حتی اگر حق بیمه توسط مستاجر پرداخت شده باشد. لازم به ذکر است، تعمیرات اساسی بر عهده ی مالک بوده و مالک موظف است در صورت آسیب به ملک با هزینه ی خود آن را تعمیر کند. پس دریافت خسارت از بیمه با تعمیر ملک منافاتی نخواهد داشت.