طرح جدید بیمه شخص ثالث راننده محور

بیمه شخص ثالث راننده محور خبر داغ این روزهای بازار بیمه است که با انتشار آن موج شایعات و ابهامات بین کاربران فضای مجازی به راه افتاده است. جزئیات اجرایی شدن این طرح، پاسخ به ابهامات و شایعات، امکان اجرای آن در ایران و تأثیر آن بر بازار بیمه از مواردی است که در این مطلب به آن اشاره شده است.

محاسبه حق بیمه شخص ثالث
نرخ بیمه ثالث توسط بیمه ی مرکزی مشخص می شود و مهم ترین عامل در تعیین آن میزان دیه ای است که سالانه توسط قوه ی قضائیه اعلام می شود. عواملی مثل نرخ بیمه ثالث، کاربری خودرو، تخفیف عدم خسارت، سقف پوشش مالی و … عوامل موثر در تعیین حق بیمه می باشند. اما جنسیت، سن، پرخطر یا کم خطر بودن و رفتار راننده در اندازه گیری حق بیمه تأثیری ندارد.

در حالی که بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2018، تعداد کشته شدگان حوادث رانندگی در ایران به 16 هزار نفر رسیده است. علاوه بر کیفت پایین خودروها عامل انسانی مهم ترین فاکتور در بروز حوادث رانندگی است. طبق مطالعات انجام شده، رفتار پر خطر رانندگان بین 70 تا 90 درصد در وقوع تصادفات موثر است. در نتیجه لازم است ریسک و رفتار رانندگان در تعیین حق بیمه لحاظ شود.

بیمه شخص ثالث راننده محور
بر اساس اظهارات رئیس بیمه ی مرکزی از سال آینده قرار است بیمه ثالث به راننده تعلق بگیرد نه خودرو. زن یا مرد بودن، جوان یا پیر بودن و پرخطر یا کم خطر بودن راننده در حق بیمه لحاظ می شود تا رانندگان کم ریسک تر حق بیمه ی کم تری پرداخت کنند. علاوه بر پرداخت پول کم تر، افرادی که محتاطانه رانندگی می کنند از تخفیفات بیمه ای بهره مند شده و به رانندگی ایمن تشویق می شوند. به این ترتیب لازم نیست افرادی که سالانه فقط چند بار از خودروی خود استفاده می کنند همان حق بیمه ای را پرداخت کنند که شرکت بیمه برای رانندگان پرمصرف تعیین می کند.

بیمه شخص ثالث راننده محور و نگرانی مردم از اجرای آن
با انتشار این خبر در فضای مجازی موج شایعات و ابهامات در میان مردم به راه افتاد. نگرانی اصلی رانندگان این است که بر اساس طرح جدید، اعضای خانواده مجبور شوند به شکل جداگانه بیمه ثالث بخرند. به این صورت که اگر در گذشته به ازای هر ماشین یک حق بیمه پرداخت می شد، با اجرایی شدن طرح، فقط راننده ای که بیمه نامه ثالث دارد بتواند از خودرو استفاده کند.

به طور مثال اگر چهار نفر از یک خودرو استفاده می کنند باید به ازای چهار بیمه نامه حق بیمه پرداخت کنند. با توجه به بالا بودن حق بیمه ی ثالث، چند برابر شدن آن هزینه ی سنگینی را به خانواده ها تحمیل می کند.

راننده محور شدن یعنی هر عضو خانواده باید بیمه نامه جدا بخرد؟
کارشناسان بیمه ای در توضیح این طرح اعلام کردند که راننده محور شدن به معنای «صدور بیمه بر اساس ویژگی های راننده» است؛ نه تعداد افرادی که از خودرو استفاده می کنند. این که چند راننده از یک خودرو استفاده می کنند تنها یک عامل تعیین کننده ی حق بیمه می باشد؛ در حالی که سوابق و جرائم رانندگی، ریسک راننده، جنسیت و سن، فاکتورهای دیگری است که در محاسبه ی حق بیمه تأثیر دارد. در نتیجه استفاده ی چند نفر از یک خودرو ممکن است مبلغ کمی را به حق بیمه اضافه کند.

فرض کنیم یک جوان 20 ساله و پدرش از یک خودرو استفاده می کنند. ریسک راننده ی جوان بیشتر از پدر ایشان است که سابقه و تجربه ی بیشتری دارد. در نتیجه حق بیمه ی نفر دوم با توجه به ریسک پایین تر نزدیک صفر است. البته اگر با شرایط ریسکی مشابه، هر دو راننده در طول روز استفاده ی زیادی از خودرو دارند، طبیعی است که حق بیمه ی بیشتری را پرداخت کنند.

طبق آنچه رئیس بیمه ی مرکزی در تشریح این طرح اعلام کرد، بیمه ثالث برای مالک خودرو صادر می شود و حق بیمه ی اصلی برای ایشان محاسبه می گردد. اگر اعضای خانواده ی او بخواهند از خودرو استفاده کنند، اسامی آن ها باید در بیمه نامه ذکر شود. در نتیجه حق بیمه ی سایر استفاده کنندگان نزدیک صفر خواهد بود، چراکه مالک خودرو حق بیمه ی اصلی را پرداخت کرده است. البته تا زمان اجرا شدن این طرح به شکل نهایی، امکان دارد تغییراتی در آن ایجاد شود و مطالب گفته شده بر اساس اظهارات کارشناسان و رئیس بیمه ی مرکزی بوده است. تغییرات بعدی را از طریق سایت ازکی پیگیری نمایید.

امکان انتقال تخفیف بیمه ثالث در طرح جدید
بر اساس قانون فعلی، در صورت اسقاط خودرو یا فروش آن، رانندگان می توانند تخفیفات بیمه ثالث خودرا به خودروی جدید یا بستگان درجه یک (مادر، پدر، همسر، فرزندان) منتقل کنند. شرط انتقال این است که خودروی جدید دسته ی بدنی و کاربری یکسانی با خودروی قبل داشته باشد. به طور مثال اگر وسیله ی نقلیه قبلی خودرویی چهار سیلندر بوده خودروی جدید هم باید همین ویژگی را داشته باشد.

نکته ی قابل توجه این است که در بیمه شخص ثالث راننده محور هم، علاوه بر این که به رانندگان کم خطر تخفیف تعلق می گیرد، این امکان وجود دارد که بتوانند تخفیفات ویژه و تخفیف عدم خسارت خود را طبق شرایطی که گفته شد، منتقل کنند.

خانم ها تخفیفات ویژه ی بیمه ای دریافت می کنند
با توجه به این که در بیمه شخص ثالث راننده محور، جنسیت راننده در تعیین حق بیمه موثر است، و خانم ها عموما رانندگان محتاط تری نسبت به آقایان هستند، این فرصت را دارند که از تخفیفات بیشتری استفاده کنند. لازمه ی لحاظ کردن این نوع تخفیفات، این است که شرکت های بیمه اطلاعات دقیق تری از بیمه گذاران دریافت کنند تا بتوانند طرح را به شکل دقیق تری به اجرا بگذارند.

طرح راننده محور شدن تا چه حد قابل اجراست؟
بر اساس اظهارات رئیس بیمه ی مرکزی این طرح باید تا پایان برنامه ی ششم توسعه اجرا شود. اما بعضی کارشناسان نظری خلاف این موضوع را دارند و معتقدند برای اجرای آن زمان بیشتری لازم است. به اعتقاد بعضی، اجرای آن مستلزم اصلاح قانون شخص ثالث است که این مسئله نیاز به زمان بیشتری دارد. همچنین طبق پیشنهاد پژوهشکده ی بیمه، اجرای این طرح مشروط به همکاری اداره ثبت احوال، بانک مرکزی و نیروی انتظامی است که هماهنگی نهاد های مذکور کار آسانی نیست.

اجرایی شدن طرح جدید بیمه ثالث و تأثیر آن بر بازار بیمه
شرکت های بیمه متعهد اند علاوه بر خسارات مالی، خسارت جانی اشخاص ثالث را پرداخت کنند. به علاوه با توجه به این که قیمت خودروها و قطعات یدکی در طول سال افزایش پیدا می کند، حق بیمه های دریافتی تناسبی با حجم خسارات نخواهد داشت. بر اساس سالنامه آماری منتشر شده توسط بیمه ی مرکزی، ضریب خسارت بیمه ثالث در سال 96، برابر با 93.3 درصد بوده است. یعنی 93 درصد حق بیمه های دریافت شده، به پرداخت خسارات مالی و جانی اختصاص یافته است. اجرای این طرح به شرکت های بیمه کمک خواهد کرد که ریسک رانندگان را دقیق تر اندازه گیری کرده و فاصله ی بین حق بیمه ی پایین و خسارت بالا را تا حدی جبران کنند.