نحوه محاسبه خسارت خودروهای لوکس در بیمه ثالث

اغلب ما به این موضوع فکر کرده ایم که در شرایط اقتصادی کنونی، اگر با خودروهای گران قیمتی مثل پورشه، بنز و بی.ام.و تصادف کنیم چه مقدار از خسارت توسط بیمه شخص ثالث ما پرداخت می شود؟ تصور این موضوع که ممکن است بعضی از قطعات این خودروها مثل چراغ، آیینه و یا گل گیر آنها از کل قیمت خودروی ما گران تر باشد، تصادف با آنها را ترسناک تر هم می کند. این سوال پیش می آید که آیا تعریفی برای خودروی متعارف در قانون بیمه شخص ثالث در نظر گرفته شده است؟ یا هر میزان خسارت که به این خودروها وارد شود به عهده ی راننده مقصر خواهد بود؟

جواب این است که در قانون جدید بیمه شخص ثالث و با تصویب قانون خودروی متعارف، برای پرداخت خسارت مالی خودروهای گران قیمت معیار و شرایطی در نظر گرفته شده است که در ادامه به صورت کامل آن را شرح خواهیم داد.

خودروی متعارف چیست؟
شورای عالی بیمه در راستای اجرای ماده هفده قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، تعریف مشخصی از خودروی متعارف و نامتعارف برای تعیین دقیق خسارت در بیمه شخص ثالث ارائه نموده است؛ فرمول محاسبه خسارت برای خودروی متعارف و نامتعارف به شرح زیر است.

ماده 1دستورالعمل خودروی متعارف
تعاریف

قانون: قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب سال 1395.

گران ترین خودروی متعارف: خودروی سواری است که ارزش روز آن در زمان وقوع حادثه به تشخیص ارزیابان خسارت، کارشناسان ارزیابی خسارت شرکت های بیمه و یا کارشناسان رسمی دادگستری، معادل پنجاه درصد (50%) سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال اعلام می شود باشد.

خودروی نامتعارف: خودروی سواری است که ارزش روز آن در زمان وقوع حادثه به تشخیص ارزیابان خسارت، کارشناسان ارزیابی خسارت شرکت های بیمه و یا کارشناسان رسمی دادگستری، بیشتر از پنجاه درصد (50%) سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هرسال اعلام می شود باشد.

ماده 2 دستورالعمل خودروی متعارف
بیمه گر وسیله نقلیه مسبب حادثه موظف است میزان تعهد مسبب حادثه را بر اساس فرمول زیر محاسبه و تا سقف تعهدات مالی بیمه نامه شخص ثالث (شامل تعهدات قانونی و مازاد مالی) نسبت به پرداخت خسارت خودرو نامتعارف زیان دیده اقدام نماید.

ماده 3 دستورالعمل خودروی متعارف
ارزیابان خسارت موظفند مفاد این دستورالعمل در خصوص نحوه محاسبه میزان تعهد مسبب حادثه را رعایت نمایند.

ماده 4 دستورالعمل خودروی متعارف
رعایت این دستورالعمل برای آن دسته از بیمه نامه هایی که بعد از لازم الاجرا شدن قانون صادر شده و خسارت آن پرداخت نگردیده است، الزامی است.

یک مثال ساده در مورد خسارت های وارده به خودروی متعارف و نامتعارف

مثال 1 خودروی متعارف:
اگر یک خودروی پراید با یک خودروی پژو تصادف کند و خسارتی معادل 5 میلیون تومان به خودروی پژو وارد کند، تمام خسارت توسط بیمه شخص ثالث مقصر پرداخت می شود؛ زیرا هم خسارت به خودروی متعارف وارد شده و هم از حداقل سقف تعهد مالی بیمه نامه (11 میلیون تومان) کمتر است.

مثال 2 خودروی متعارف:
اگر یک خودروی پراید با یک خودروی پژو تصادف کند و خسارتی معادل 15 میلیون تومان به خودروی پژو وارد کند، خسارت خودروی پژو به اندازه سقف تعهد مالی بیمه نامه پرداخت می شود و اگر بیمه شخص ثالث با حداقل تعهد مالی سال 99 خریداری شده باشد، مبلغ 11 میلیون تومان از محل بیمه نامه و باقی خسارت باید توسط راننده مقصر پرداخت شود.

مثال خودروی نامتعارف:
اگر یک خودروی پراید با یک خودروی لوکس، مثلا یک بنز تصادف کند و خسارتی معادل 10 میلیون تومان وارد کند، این میزان خسارت براساس فرمولی که پیش تر گفته شد محاسبه می شود و معادل خسارت وارد شده به یک خودروی متعارف پرداخت می شود.

نکته خیلی مهم: در نظر داشته باشید با وجود پرداخت خسارت از طریق بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه، باز هم راننده خودروی بنز می تواند برای دریافت خسارت اُفت قیمت خودروی خود از راننده مقصر شکایت کند و مابه التفاوت اُفت قیمت را مطالبه کند.

اصلاحیه نسبت خودروی نامتعارف
شورای عالی بیمه در شهریور سال 98 "دستورالعمل نحوه تعیین خسارت موضوع تبصره های 3 و 4 ماده 8 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه" را اصلاح کرد. در این اصلاحیه خسارت، بر اساس نسبت خودروی نامتعارف محاسبه نمی شود. مبنای محاسبه خسارت در این حالت، دو چیز است، نصف دیه در ماه غیر حرام و گران ترین خودروی متعارف. قیمت خودروی نامتعاربرای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید.

مثال برای اصلاحیه نسبت خودروی نامتعارف
فرض کنیم در تصادف بین بنز و پراید، خودروی بنز دچار خسارت شده است و سپر آن آسیب دیده که هزینه آن برابر با 15 میلیون است. شرکت بیمه برای پرداخت خسارت در ابتدا گران ترین خودروی متعارف موجود در بازار را درنظر می گیرد، مثلا ساندرو. به طور مثال برای تعویض سپر ساندور باید 8 تا 10 میلیون هزینه کرد. شرکت بیمه 10 میلیون از خسارت خودروی بنز را پرداخت می کند. راننده بنز برای دریافت مابه تفاوت خسارت نمی تواند به راننده مقصر مراجعه کند و درصورت داشتن بیمه بدنه، می تواند از مبلغ را از بیمه نامه بدنه دریافت کند.