در چند سال اخیر شاهد این موضوع بوده ایم که تب کارفرینی در کشورمان بسیار داغ شده است. قطعا شرایط اقتصادی کشور در این موضوع بی تأثیر نبوده است. بر اثر این تب کارآفرینی تعداد افرادی که قصد دارند کسب و کار خودشان را راه اندازی کنند هر روز بیشتر و بیشتر می شود.
اما راه اندازی یک کسب و کار به همین سادگی ها هم نیست و به مجوزهای گوناگونی نیاز دارد که دریافت نکردن هر کدام از آن ها می تواند در آینده عواقب خطرناکی برای کسب و کار به همراه داشته باشد.
مهم ترین این جوازها، جواز کسب و یا همان پروانه کسب است. در این مقاله توضیح می دهیم جواز کسب چیست و تمام جزئیات را در این زمینه مورد بررسی قرار می دهیم، اما قبل از آن لازم است توضیحات مختصری در مورد واحد صنفی ارائه کنیم.
واحد صنفی چیست؟
واحد صنفی به یک شخص حقیقی یا حقوقی (کسب و کار) گفته می شود که در یک نوع از فعالیت های صنفی سرمایه گذاری کرده باشد یا مشغول فعالیت باشد. اگر شخص حقیقی باشد فرد صنفی است. همه مشاغل و کسب و کارهای فعال در زمینه های زیر یک نوع واحد صنفی هستند.
پروانه کسب (جواز کسب) چیست؟
پروانه کسب در بهترین و ساده ترین تعریف مجوزی است که برای ایجاد یک واحد صنفی تهیه می شود. جواز کسب برای ادامه فعالیت یک کسب و کار در فضای رسمی و حرفه ای مورد نیاز است.
پروانه کسب از مهم ترین اسناد تجاری و مدارک مورد نیاز در دنیای کسب و کار به حساب می آید که توسط مراجع قانونی صادر می شود.
هر شغلی که نیازمند برخورداری از دانش یا حرفه ی مشخصی باشد به جواز کسب نیاز دارد. جواز کسب در واقع نامی است که در عرف برای پروانه کسب در نظر گرفته شده است.
مراحل دریافت جواز کسب و صدور آن
به طور خلاصه، مراحل صدور جواز کسب شامل مراحل زیر است:
با این که مراحل صدور جواز کسب ظاهرا در 4 مرحله و به سادگی قابل انجام است، اما مراحل مختلف این پروسه زمانبر است.
برای دریافت جواز کسب باید این مراحل را طی کنید:
شرایط و مدارک لازم برای دریافت پروانه کسب
جهت دریافت پروانه کسب، شرایطی وجود دارد که شخص حقیقی یا حقوقی درخواست کننده پروانه کسب باید این موارد را دارا باشد. علاوه بر این نیاز به مدارکی نیز وجود دارد که در ادامه به همه این شرایط و مدارک مورد نیاز اشاره می کنیم.
انتقال پروانه کسب چیست؟
انتقال پروانه به دو شکل وجود دارد:
یکی از مهم ترین و رایج ترین سوالاتی که در مورد پروانه کسب وجود دارد این است که آیا انتقال پروانه کسب به شخص دیگری امکان پذیر هست؟
پاسخ کوتاه: بله
پاسخ کامل: در صورتی که شخص حقیقی یا حقوقی دارنده پروانه قصد داشته باشد محل کسب خود را به دیگری واگذار کند باید درخواستی کتبی در این مورد به اتحادیه تسلیم کند. اتحادیه نیز پس از دریافت درخواست و بررسی، در صورتی که فرد معرفی شده را برای انتقال پروانه واجد شرایط در نظر بگیرد پروانه کسب قبلی را ابطال نموده و پروانه کسب جدیدی برای شخص جدید صادر می کند.
در مورد انتقال پروانه کسب به یک حرفه جدید نیز باید به این نکته ذکر کنیم که در این مورد نیز صاحب پروانه باید درخواستی مبنی بر تغییر پروانه کسب به حرفه ای دیگر به اتحادیه فعلی تسلیم کند. در این شرایط استعلام و تسویه حساب از اتحادیه فعلی نیز ضروری است. در مورد انتقال پروانه به حرفه جدید نیز در صورتی که ظرف 15 روز از تاریخ درخواست پاسخی دریافت نکردید به منزله موافقیت با درخواست است.
رد درخواست پروانه کسب و اعتراض به آن
رد درخواست پروانه کسب در صورتی رخ می دهد که اتحادیه شخص درخواست دهنده را واجد شرایط در نظر نگیرد. در صورتی که اتحادیه درخواست را رد کند یا صدور پروانه خودداری کند، باید دلایل مردود شدن درخواست را به طور کتبی به متقاضی دریافت پروانه کسب اعلام کند.
در مقابل، شخص درخواست دهنده می تواند نسبت به رد شدن درخواست خود اعتراض کند. درخواست دهنده باید اعتراض خود را که به صورت کتبی است، ظرف مدت 20 روز از تاریخ دریافت پاسخ به مجمع امور صنفی تسلیم کند. مجمع امور صنفی و اتاق اصناف نیز باید نهایتا ظرف 155 روز پاسخی نهایی به اعتراض ثبت شده بدهند.
اعتبار پروانه کسب - جواز کسب باطل هم می شود!
پروانه کسب در 2 نوع پروانه کسب موقت و پروانه کسب دائم صادر می شود.
اعتبار پروانه کسب موقت تنها یک سال است. ضمنا پروانه موقت تنها یکبار صادر می شود. اما مدت اعتبار پروانه دائم 5 سال است و بعد از این دوره باید مجددا تمدید شود.
طبق قانون تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که بدون طی کردن مراحل دریافت جواز کسب و نداشتن این مجوز مشغول به فعالیت شود، متخلف محسوب می شود. مجازات هایی که برای این موارد در نظر گرفته می شود نیز از تعطیلی محل فعالیت تا جریمه نقدی، تعطیلی دائمی و حتی محکومیت های کیفری نیز دامنه های متنوعی دارد.
در مورد ابطال جواز کسب نیز باید به این موضوع اشاره کنیم که به جز دادگاه ها که در رسیدگی به امور کیفری ممکن است جواز کسب را باطل کنند، اتحادیه ها، اداره اماکن نیروی انتظامی و سازمان تعزیرات حکومتی نیز می توانند جواز کسب را باطل کنند. در چنین شرایطی اگر شخص دارنده پروانه این کار را خلاف قانون در نظر بگیرد می تواند برای پیگیری حقوق خود به مراجع قضایی مراجعه کند.