رهبران زن موفق در مهار ویروس کرونا

از نیوزیلند تا آلمان، تایوان یا نروژ، در برخی کشورها که زنان در راس قدرت قرار دارند، آمار مرگ و میر ناشی از کووید 19 به نسبت پایین تر بوده است.رسانه ها هم از رویکردهای سیاستمداران این کشورها و تدابیری که در مقابل بحران کنونی سلامت جهان به کار برده اند تمجید کرده اند. مجله فوربز در یکی از مقالات اخیر خود از آن ها به عنوان "نمونه هایی از رهبری واقعی" یاد کرده است. در این مقاله آمده: زنان قدم جلو گذاشته اند تا به دنیا نشان دهند چگونه می شود وضعیت آشفته خانواده بشری را سر و سامان داد.

مفسران تأکید دارند اکثریت قریب به اتفاق رهبرانی که از امتحان مقابله با کووید-19 سربلند بیرون آمده اند زن هستند و این در حالی است که زنان تنها 7 درصد سران کشورها را تشکیل می دهند.با این تفاسیر چرا رهبران زن ظاهرا در مبارزه با شیوع ویروس کرونا موفق عمل کرده اند؟

پاسخ

کاترین یاکوبسدوتیر، نخست وزیر ایسلند اقدام به انجام آزمایش کرونا در مقیاس گسترده کرده است.جمعیت کوچک 360 هزار نفری ایسلند باعث بی خیالی سران این کشور نشد و اقدامات برای مبارزه با کووید-19 از جمله ممنوعیت تجمع 20 نفر یا بیشتر از همان اواخر ژانویه به اجرا درآمد، حتی پیش از این که اولین مورد مرگ بر اثر این بیماری به ثبت برسد.تا روز 20 آوریل در ایسلند 9 نفر به دلیل ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داده اند.

در تایوان که رسما بخشی از چین به حساب می آید، رییس جمهور تسای اینگ-ون به سرعت یک مرکز کنترل اپیدمی به راه انداخت و برای مهار ویروس و پیگیری موارد ابتلا به آن اقدام کرد.این کشور علاوه بر این تولید تجهیزات محافظت شخصی از جمله ماسک صورت را هم افزایش داد. تایوان که 24 میلیون نفر جمعیت دارد تاکنون تنها 6 مرگ بر اثر ابتلا به کووید-19 به ثبت رسانده است.

در این میان جاسیندا آردن، نخست وزیر نیوزیلند یکی از سفت و سخت ترین مواضع را در مقابله با کووید-19 گرفته است. او بر خلاف بسیاری از کشورهای دیگر که هدف شان " صاف کردن منحنی" شیوع ویروس کرونا بوده، تصمیم گرفت جلوی انتقال بیماری را بگیرد.وقتی آمار مرگ و میر ناشی از کووید-19 در نیوزیلند به 6 نفر رسید، دولت قرنطینه اعلام کرد و تا روز 20 آوریل تعداد جان باختگان بر اثر این بیماری 12 نفر ثبت شده است.

اما کشورهایی که نسبت به این بحران واکنش بهتری نشان داده اند به غیر از رهبران زن، موارد اشتراک دیگری هم دارند:این کشورها همگی از اقتصادهای پیشرفته دنیا و دارای سیستم پشتیبان رفاهی هستند. آن ها از نظر بیشتر شاخص های توسعه اجتماعی هم اغلب در جایگاه بالایی قرار دارند.این کشورها معمولا سیستم بهداشتی قدرتمندی هم دارند که بهتر خود را با شرایط اضطراری وفق می دهد.

دکتر گیتا رائو گوپتا، معاون مدیر اجرایی یونیسف و عضو ارشد بنیاد سازمان ملل می گوید:فکر نمی کنم روش رهبری زنان با مردان فرق داشته باشد. اما حضور رهبران زن باعث ایجاد تنوع در تصمیم گیری می شود.این به تصمیمات بهتر منجر می شود چون هم نظر مردان و هم دیدگاه زنان در آن دخالت دارد.چنین چیزی با سیاست های قلدرانه و متناقض با یافته های علمی که برخی از همتایان مرد آن ها از جمله دونالد ترامپ در آمریکا و ژائیر بولسونارو در برزیل، به نمایش گذاشته اند در تضاد است.روزی کمپبل، مدیر مؤسسه جهانی برای رهبری زنان در دانشگاه کینگز کالج لندن معتقد است روش رهبری در مردان و زنان امری ذاتی نیست.

او می گوید: اما به دلیل نوع تعاملات اجتماعی ما، برای زنان قابل قبول تر است که به عنوان رهبر حس همدلی و همکاری بیشتری داشته باشند. و متاسفانه تعداد مردانی که دچار خودشیفتگی و رقابت بیش از حد می شوند، بیشتر است.او معتقد است چرخش پوپولیستی در سیاست باعث تشدید این ویژگی در میان رهبران مرد شده است.

مشکل سیاست های " مردانه"
وی گفت رهبران پوپولیست برای جلب حمایت به "پیام های ساده انگارانه" متکی هستند و این در بیشتر موارد رویکرد آن ها برای مدیریت شیوع این بیماری را تحت تأثیر قرار داده است.رهبران سیاسی در آمریکا، برزیل، اسرائیل و لهستان، تنها چند مورد از سیاستمدارانی هستند که گاه و بی گاه سعی کردند کاستی های خود را به علل بیرونی نسبت دهند؛ مثلا این که خارجی ها را برای وارد کردن بیماری مقصر بدانند.

پروفسور کمپبل می گوید: ترامپ و بولسونارو تصمیم گرفته اند شخصیت بیش از حد مردانه به خود بگیرند. در ژنتیک این افراد تعریف نشده که باید چنین رفتاری داشته باشند اما آن ها خود تصمیم گرفته اند این کار را بکنند.احتمال این که زنان به پوپولیسم راست افراطی گرایش داشته باشند به شکل قابل توجهی کمتر است. البته برخی استثناهای مشهور از جمله مارین لوپن در فرانسه هم وجود دارد اما به طور کل این گرایش با سیاست های بسیار مردانه و فردگرایانه پیوند خورده است.

البته کشورها در مواجهه با بحران کووید-19 واکنش های متفاوتی داشته اند و این تا حدی به واقعیت های اجتماعی- اقتصادی آن ها و میزان دسترسی شان به منابع مربوط می شود. این ها جنبه هایی هستند که احتمالا جنسیت در آن ها نقشی ندارد.به همین دلیل رهبران مردی هم که در دسته بندی پروفسور کمپل قرار نمی گیرند در کشورهای خود با میزان مرگ و میر کمتری رو به رو بوده اند.

از کریاکوس میتسوتاکیس، نخست وزیر یونان هم به دلیل عملکرد موفقیت آمیزش در مدیریت بحران و پایین نگه داشتن نسبی آمار مرگ و میر تمجید شده است.یونان با 11 میلیون نفر جمعیت، تا روز 20 آوریل 114 مرگ ناشی از ویروس کرونا را به ثبت رساند و این در حالی است که در ایتالیا با جمعیتی 60میلیونی، تاکنون 22 هزار نفر جان خود را بر اثر این بیماری از دست داده اند.

یونان برای مقابله با این بحران توصیه های علمی را در اولویت قرار داد و خیلی زود و حتی پیش از ثبت اولین مورد مرگ و میر تدابیر حفظ فاصله اجتماعی را به اجرا درآورد.البته برخی کشورها هم هستند که با وجود داشتن رهبران زن با شیوع سریع و گسترده ویروس دست و پنجه نرم می کنند.

به عنوان مثال با این که شیخ حسینه، نخست‌وزیر بنگلادش موفق به مهار بیماری در یکی از پرجمعیت‌ترین‌ کشورهای دنیا شده اما نگرانی‌هایی در رابطه با محدودیت ظرفیت تست کرونا در این کشور وجود دارد و کارکنان بخش سلامت هم می‌گویند به دلیل نبود تجهیزات حفاظت شخصی هر روز با خطر بیشتری روبرو هستند.

تصمیمات سخت
رهبران برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا باید تصمیمات سختی بگیرند از جمله تعطیل کردن اقتصاد کشور در مراحل اولیه شیوع بیماری.اما این گزینه ها در کوتاه مدت هزینه سیاسی بالایی به همراه دارند که به گفته پروفسور کمپبل مخالف چیزی است که رهبران پوپولیست به دنبالش هستند.در مقابل، برخی از رهبران زن با صحبت های بی پرده و شفاف خود در رابطه با چالش های پیش روی کشور توانسته اند اذهان عمومی را با خود همراه کنند.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان خیلی زود کووید-19 را تهدیدی بسیار جدی توصیف کرد. آلمان بزرگ ترین برنامه آزمایش، ردیابی و جداسازی را در اروپا به اجرا درآورده است. در این کشور که حدود 83 میلیون نفر جمعیت دارد، بیش از 4600 مورد مرگ ناشی از ابتلا به کووید-19 به ثبت رسیده است.

رویکرد نخست وزیران زن کشورهای نروژ و دانمارک هم باعث شده آن ها را از همتایان مرد اهل خودنمایی شان پیشی بگیرند.

ارنا سولبرگ، نخست وزیر نروژ و مته فردریکسن، همتای دانمارکی او برای کودکان نشستی خبری برگزار کردند که بزرگسالان اجازه ورود به آن را نداشتند.

جاسیندا آردن، نخست وزیر نیوزیلند هم سعی کرد نگرانی بچه ها در مورد به هم خوردن جشن عید پاک به دلیل قرنطینه را از بین ببرد. او به بچه ها گفت خرگوش عید پاک از جمله کارکنان بخش ضروری است و اجازه دارد تخم مرغ های شکلاتی را مستقیما در خانه آن ها تحویل دهد. مسیحیان هر سال در این ماه عید پاک را جشن می گیرند.

پروفسور کمپل می گوید: این که رهبر یک کشور در مورد خرگوش عید پاک حرف بزند در گذشته مضحک به نظر رسید. اما افزایش حضور زنان در سیاست باعث شده ما بیشتر به تأثیر سیاست روی کودکان فکر کنیم.این چیزها در گذشته مسائل خصوصی تلقی می شدند درست مثل موارد مربوط به خشونت خانگی و مراقبت از کودکان.او می گوید رهبران سیاسی با پرداختن مستقیم به دغدغه های کم سن و سال ترین شهروندان، تأثیر این بیماری همه گیر جهانی بر سلامت روان همه گروه های سنی را به رسمیت می شناسند.

تصمیمات بهتر
70 درصد کارکنان بخش سلامت جهان را زنان تشکیل می دهند و با این حال طبق گزارش اتحادیه بین المجالس در سال 2018 از مجموع 153 رهبر منتخب کشورها، تنها 10 نفر زن بودند.تنها یک چهارم اعضای پارلمان ها در سراسر جهان زن هستند.

دکتر گوپتا، رییس هیات مشاوره برنامه ویمن لیفت هلث که بنیاد بیل و ملیندا گیتس با هدف افزایش حضور رهبران زن در بخش سلامت راه انداخته، معتقد است زنان بیشتری باید در پست های مدیریتی قرار بگیرند.او می گوید این کارتصمیم گیری ها را بهتر خواهد کرد.تصمیم هایی گرفته خواهد شد که به همه بخش های جامعه ربط دارند، نه فقط برخی از آن ها. چون آنها رهبران به عنوان زن، نقش ها و مسئولیت هایی که در درون جامعه برای جنسیتی خاص در نظر گرفته می شوند را تجربه کرده اند، بنابراین دیدگاه ها و تصمیمات شان هم احتمالا از این تجربیات تأثیر گرفته است.

دکتر گوپتا در رابطه با تأثیرات متفاوت سیاسی و اقتصادی کووید-19 بر زنان و مردان هشدار می دهد و به افزایش خشونت خانگی، روند صعودی خطر فقر و عقب گرد در روند یکسان سازی دستمزد زنان و مردان اشاره می کند.او می گوید: داریم به عقب برمی گردیم، اگر این مسأله در نحوه واکنش نسبت به شیوع کووید-19 در نظر گرفته نشود، مشکلات موجود تشدید خواهند شد.