اصطلاح اینترنت اشیا که این روزها خیلی رواج دارد برای اولین بار در سال 1991 مطرح شد و خیلی سریع با استقبال جهانیان روبرو شد. از همان سال های ابتدایی تحقیقات زیادی روی این موضوع انجام شد و هنوز هم این موضوع در حال توسعه است اما می توان گفت اینترنت اشیا موضوعی برای آینده است و یکی از پرکاربردترین تکنولوژی های آینده خواهد بود.
تاریخچه اینترنت اشیا در ایران
اینترنت اشیا در تمام دنیا موضوعی جدید و رو به پیشرفت به حساب می آید. ایران نیز مانند سایر کشورها خود را با این تکنولوژی سازگار کرده است و بیستمین کشوری است که به صنعت اینترنت اشیا ملحق شده است.
اولین کسی که در ایران حرف از اینترنت اشیا زد یکی از توسعه دهندگان و کارآفرینان حوزه اینترنت بود که امروزه نیز در شرکت های بزرگ امریکایی به عنوان مشاور مشغول به کار است.
پس از آنکه تحقیقات اولیه در این حوزه انجام شد و هماهنگی های لازم بین سازمان های مختلف برقرار شد وقت آن بود که ایران اولین گام را در موضوع اینترنت اشیا بردارد. می توان گفت قراردادی که بین وزارت نیرو و مرکز تحقیقات مخابرات ایران امضا شد و هدف از این قرارداد استفاده کردن از فناوری اینترنت اشیا بود.
وضعیت اینترنت اشیا در دنیا
اولین چیزی که با شنیدن اینترنت اشیا در ذهن بیشتر ما تداعی می شود یخچال ها و ساعت های هوشمند هستند اما در کل باید بدانیم هر وسیله ای که قابلیت اتصال به اینترنت را داشته باشد می تواند بخشی از اینترنت اشیا را تشکیل دهد. اگر کمی فکر کنید خواهید دید بسیاری از وسایل و تجهیزات محیط اطرافمان و حتی لباس هایمان می توانند جزیی از اینترنت اشیا به حساب بیایند.
محققان پیش بینی می کنند در آینده این تکنولوژی پیشرفت قابل توجهی بکند و تا جایی پیش برود که بیشتر شغل های افراد مبتنی بر این حوزه باشد. همچنان که اینترنت اشیا پیشرفت کند زندگی نیز برای افراد آسان تر می شود. اگر این تکنولوژی با سرعت مورد انتظار پیشرفت کند تا سال 2025 بیشتر از 50 میلیارد از اشیا اطرافمان به اینترنت متصل خواهند شد.
همانطور که گفته شد کشورهای زیادی قبل از ایران روی این حوزه سرمایه گذاری کرده اند. برزیل، هند، آلمان، سنگاپور، کره جنوبی و امریکا از اولین کشورهای پیشرو در این صنعت هستند که پیشرفت های قابل توجهی نیز به دست آورده اند.
وضعیت اینترنت اشیا در ایران
اگر بخواهیم واقع بین باشیم باید بگوییم اولین تلاش های استفاده از اینترنت اشیا در ایران اشیا صرفا در حوزه هوشمند کردن تجهیزات ساختمانی انجام شده است. هوشمند کردن تجهیزات ساختمانی که در کل هوشمندسازی خانه نام دارد می تواند کارهایی مانند سرمایش و گرمایش را کنترل کند و بدین ترتیب از مصرف بیش از حد انرژی جلوگیری کند.
اما اینترنت اشیا بسیار گسترده تر است و اگر کمی جلوتر برویم می توانیم برای عیب یابی وسایل نقلیه نیز از آن استفاده کنیم. اما در حوزه ناوگان عمومی نیز کارهایی انجام شده است.
یکی از پروژه های اینترنت اشیا در ایران پروژه سپهتن است. سپهتن مخفف سامانه پیمایش هوشمند تردد ناوگان حمل و نقل جاده ای کشور است. در این پروژه اتوبوس های بین شهری به سنسورهایی مجهز شده اند که مکان آن ها را به پلیس گزارش می دهد.
طبق برنامه ریزی های انجام شده قرار است در فاز بعدی کامیون ها نیز به این سنسورها مجهز شوند. اولین حوزه برای توسعه این تکنولوژی در ایران عرصه عمومی است. اما خودروهای شخصی زیادی نیز وجود دارد که اگر از این سامانه بهره مند شوند قدم بزرگی در حوزه پیشرفت اینترنت اشیا در ایران به حساب می آید.
یکی دیگر از مهم ترین حوزه هایی که جای کار زیادی دارد کشاورزی است. همانطور که می دانید ایران یکی از کشورهای مهم در زمینه کشاورزی است و کشاورزی نیز به آب زیادی نیاز دارد اما ایران کشور کم آبی است. قطعا آبیاری هوشمند و کنترل آفات یکی از بهترین کارهایی است که می توان انجام داد و کمک زیادی به کشاورزی خواهد کرد. در حوزه ی صنعتی به اصطلاح IoT صنعتی (اینترنت صنعتی اشیا IIOT) نیز گفته می شود.
کاربرد IOT در ایران
تمام این موارد را می توانید به راحتی تهیه کنید و از مزایای آن ها استفاده کنید. با اینکه امروزه با وجود تحریم ها و بالا رفتن قیمت دلار، هزینه خرید این وسایل قدری بالا رفته و هرکسی قادر به تهیه آن ها نیست اما به مرور و با بومی سازی یا پیشرفت بیشتر این تکنولوژی می توان با هزینه کمتری این امکانات را فراهم کرد.
شاید تصور کنید هرچه اینترنت اشیا رونق بگیرد تعداد مشاغل کاهش می یابد. باید گفت درست است که در برخی حوزه ها تعداد مشاغل کاهش می یابد اما در عین حال در حوزه های مرتبط با این تکنولوژی با افزایش شغل روبرو خواهیم بود و جای نگرانی نیست. در واقع در صورت استفاده از این تکنولوژی شغلی از بین نمی رود بلکه تنها نوع شغل ها عوض می شود.
بازار کار اینترنت اشیا در ایران
همانطور که در بالا نیز به صورت مختصر اشاره شد بسیاری از مردم فکر می کنند با پیشرفت این تکنولوژی شغل هایشان را از دست می دهند. این اتفاقی بود که در سال 1700 میلادی نیز افتاد. در این سال با تولید ماشین بخار بسیاری از مردم نگران بودند که شغلشان را از دست بدهند.
درست است که اختراع این ماشین شغل های زیادی را از بین برد اما مشاغل دیگری را به وجود آورد و بسیاری از مردم در حوزه های جدید و به روزی مانند کشتیرانی، مهندسی، صنایع مربوط به کارخانه ها و شغل های مرتبط با تأسیسات و تعمیرات مشغول به کار شدند.
در ایران متخصصان زیادی وجود دارند که می توانند بسیار مناسب و خوبی برای رونق اینترنت اشیا ایجاد کنند اما متاسفانه حمایت های لازم صورت نمی گیرد. درست است که دولت سعی کرده بسیاری از کارها و خدمات را به صورت الکترونیکی به مردم ارائه کند اما هنوز هم نسبت به سایر کشورها عقب است و باید بودجه بسیار بیشتری برای این کار اختصاص دهد.
دومین موردی که در این حوزه اهمیت دارد آشنا شدن سازمان ها و افراد حقیقی و حقوقی با کاربرد این تکنولوژی است. از آنجا که بسیاری از کسب و کارها به صورت استارتاپی انجام می شوند و به بخش خصوصی مربوط می شوند آشنا شدن افراد با فواید این تکنولوژی باعث پیشرفت های چشم گیری خواهد شد.
زمینه های کاربرد اینترنت اشیا در ایران
با اینکه می توان در تمامی حوزه ها از این تکنولوژی بهره برد اما می توان به صورت جزیی موارد زیر را مطرح کرد: