نحوه سود کردن در بورس چگونه است؟

ما سهام یک شرکت را می خریم به نیت اینکه سود کنیم اما چگونه سود می کنیم؟ چه روش هایی برای سود کردن ما وجود دارد؟
اول باید بدانیم که چرا داریم سرمایه گذاری می کنیم برای مثال دوست ما یا آشنای ما به ما می گوید که یک ایده ای دارد و از ما می خواهد تا با او شریک شویم و به ما یک پیشنهاد می دهد ما آن کار را نگاه می کنیم و می بینیم که می خواهد چیزی تولید کند و یا یک چیزی طراحی کند یا در ساخت یک ساختمان مشارکت کنیم یا هر چیزی، بعد از اینکه این پیشنهاد را به ما می دهد ما بررسی می کنیم و می بینیم کاری که این شخص می خواهد انجام دهد، آیا سود ده است؟ آیا خروجی خوبی دارد؟ آیا این شخصی که این پیشنهاد را به ما می دهد توانایی لازم برای انجام دادن آن کار را دارد؟

و شاید مدت ها به همه ی این عوامل فکر کنیم تا درکاری که به ما پیشنهاد داده شده شریک شویم و در واقع در سود و زیان آن موضوع قطعا شریک هستیم هر مقداری که پول بگذاریم هر مقدار که آن ارزش مادی و معنوی سمت ما باشد یا سمت طرف مقابل ما باشد شما به یک تناسبی شریک سود و زیان این موضوع خواهید بود.

حال در خرید شرکت های سهامی که شما بخشی از یک شرکت را خریداری می کنید دقیقا همین طور است یک قسمتی از یک شرکت متعلق به شما می شود و شما صاحب بخشی از این شرکت خواهید بود و به همان اندازه ای که سرمایه گذاری می کنید در سود و زیان آن شرکت دخیل هستید پس همان طور که اگر یک نفر به شما پیشنهاد شراکت دهد آن را بررسی می کنیم در هنگام خرید و فروش سهام هم باید یک بررسی هایی را انجام دهیم که این بررسی ها انواع و اقسام دارد که بعدا در مورد آن ها بیشتر توضیح می دهیم. در اینجا مسئله مهم این است که قبل از خرید و فروش کردن، سهام را بررسی کنیم و چشم بسته خرید و فروش کردن مانند انداختن تاس روی زمین است.

اما نحوه سود کردن در بورس چگونه است؟
شرکت ها مشغول کار کردن هستند و احتمالا چیزی تولید می کنند و یا خدماتی ارائه می دهند که به سودآوری منجر می شود ما اگر سهام یک شرکت را به اندازه ای بخریم مثلا یک درصد از سهام یک شرکت را بخریم، این شرکت طی یک سال یک مبلغی سود می سازد، هزینه پرسنل را می دهد، شاید هزینه و اجاره ی جایی که داشته باشد را می دهد، هزینه استهلاک، هزینه خدمات را می پردازد و هزینه های دیگر…

از طرف دیگر هم درآمدی دارد و یا یک فروش و تولیدی دارد که در واقع یک سودی از کل شرکت به دست می آورد. فرض کنید در یک سال ارزش کل یک شرکتی یک میلیارد تومان باشد ما صاحب یک درصد از سهام اون شرکت هستیم یعنی 10میلیون تومان این شرکت بعد از سود و زیانی که در این یک سال داشت 300 میلیون تومان سود ایجاد کرد حال از این 300 میلیون یک درصد آن به ما می رسد یعنی 3 میلیون تومان باید سود به ما داده شود یعنی 3 میلیون تومان از سود این شرکت برای ما می باشد که شرکت موظف است هر سال در یک تاریخی که مجمع برگزار می شود سود سهام من را به من پرداخت کند.

البته شرکت می تواند عدد کمتری از این سود را به من پرداخت کند چون با ما بقی آن پول می تواند شرکت را گسترش بدهد و فعالیت های خودش را زیاد کند و سود شرکت را در سال بعد بیشتر کند پس گاهی اوقات ما سهامدار ها رضایت می دهیم که یک مقداری از آن سودی که ساخته شده است را به صورت نقدی به ما بدهند و یک مقداری هم از آن در این شرکت باقی بماند و آن شرکت بتواند با آن پول خط تولید جدیدی و یا کارهای جدیدی ایجاد کند و البته سودی که آن شرکت به ما پرداخت نکرده اثرش روی سهم گذاشته می شود یعنی قیمت سهم یک مقداری بالاتر رفته و بازار قیمت سهم را با عددهای بالاتری معامله کرده و ارزش پول من در واقع حفظ خواهد شد بخشی از آن در سود نقدی می آید و بخشی از آن هم به قیمت سهام من می رود پس اولین قسمتی که ما می توانیم از یک سهام سود ببریم به این شکل هست که می توانیم این سهام را نگه داریم و یک سال بگذرد و به تاریخ آن مجمع برسد اگر آن سهم سودی تولید کرده بود من هم سود خواهم برد در غیر این صورت سودی از آن نمی بریم.

یک روش دیگر هم این است که، ما می بینیم یک شرکت کارهای خوبی انجام می دهد و قرار است کارهای جدیدی افتتاح کند و یا یک خدمات جدیدی ارائه دهد و اگر این خدمات جدید را ارائه دهد ما پیش بینی می کنیم که سود سالانه این سهم بیشتر خواهد شد من این سهام را خریداری می کنم بقیه تحلیلگرهای بازار هم همین تحلیل ها را انجام می دهند ما این اطلاعات را از صورت های مالی شرکت ها به دست می آوریم بقیه تحلیلگرهای بازار هم این تحلیل ها را انجام می دهند و تقاضا برای خرید این سهم زیاد می شود و قیمت آن کم کم بالاتر می رود من می توانم وقتی قیمت سهم را پایین تر خریدم قیمت این سهم را بالاتر بفروشم و از این طریق یک سودی ببرم به این نوع سود گرفتن می گویند:"capital gain".

حال این پول در بازار باید یک واحدی داشته باشد که بشود با آن واحد خرید و فروش کنیم. اگر که ما بخواهیم بگوییم که من امروز 10 میلیون تومان سهام دارم و فردا بگوییم خوب من 10 میلیون و پانصد هزار تومان سهام دارم این در واقع ما را دچار مشکلاتی می کند به خاطر همین سرمایه های کل یک شرکت به یک واحدهای ریزی به نام سهم که اصطلاحاً به آن برگه سهم هم می گویند تقسیم می شود.

فرض کنید واحدهای قیمت هر کدام از سهم های این شرکتی که راجب به آن صحبت می کنیم دانه ای 100 تومان باشد یعنی ‍‍1000 ریال پس این شرکت ‍10 میلیون سهم 100 تومانی دارد حال من که 10 میلیون تومان سهام داشتم یعنی 100 هزار تا سهام دارم، این یعنی من صاحب 100 هزار تا سهم از 10 میلیون سهم کل این شرکت هستم به ارزش هر سهم 100 تومان در قبل گفتیم این شرکت 300 میلیون تومان در یک سال سود ساخته است، این 300 میلیون تومان را باید تقسیم بر تعداد کل سهام های اون شرکت کنیم حالا 300 میلیون تومان را تقسیم بر 10 میلیون می کنیم که می شود 30 تومان یعنی هر سهامداری هر تعدادی که سهام دارد بابت هر سهم 30 تومان سود خواهد برد در زمان تاریخ مجمع این سود مشخص می شود که به آن اصطلاحاً EPS و یا Earnings per share می گوییم،

حالا این سهمی که سود آن دانه ای 30 تومان می باشد را ضربدر تعداد سهام می کنیم یا هر کسی هر تعداد سهامی داشته باشد می تواند سود را ضربدر تعداد سهام آن کند و بفهمد که سود آن در یک مجمع چقدر خواهد بود.

اما در قبل گفتیم که شرکت ها ممکن است بخشی از این سود را به ما تحویل بدهند و بخش دیگر آن را پیش خودشان نگه دارند که شرکت را گسترش بدهند آن بخشی که شرکت ها پولش را به ما نقدا می دهند DPS می گویند به معنای Dividend per share یا سود تقسیمی هر سهم بعد از اینکه این سود اعلام می شود خود شرکت احتمالا اعلام می کند که چه تاریخی به کدام بانک مراجعه کنید و سودتان را بگیرید بعضی شرکت ها هم ممکن است این سود را به حساب بانکی شما واریزکنند.