شاخص کل بورس تهران در روزهای نخست معاملاتی هفته با افت 2/7 درصدی و ریزش 959 هزار واحدی همراه بود و همچنان به دلیل اختلال در هسته معاملاتی، داد و ستد بورسی با تاخیر آغاز شد البته ناگفته نماند که اخبار مبتنی بر فروش سهام عدالت نیز در به وجود آوردن این مشکلات بی تأثیر نبوده. با توجه به بررسی های انجام شده می توان گفت که فروش حداکثری مشمولین سهام عدالت باعث افزایش حجم معاملات می شوند.
ترس سهامداران از آزادسازی سهام عدالت
انتشار خبر ثبت نام جهت فروش سهام عدالت از تاریخ 6 خرداد موجب افزایش فشار به خصوص در میان گروه های بزرگ بازار که دولت بیشترین سهم در آنها را دارد گردید.
وزارت اقتصاد طی اطلاعیه ای در روز پنجشنبه هفته گذشته اعلام نمود که آن دسته از مشمولین سهام عدالت که می خواهند بخشی از سهام خود را بفروش برسانند باید در تاریخ 6 خرداد 99 با مراجعه به شعب بانکی که شماره شبای آن را در سامانه ثبت نموده اند اقدام به فروش 30 درصد از سهام خود کنند.
این خبر موجب شد تا روز شنبه 3 خرداد ماه، افرادی که قصد فروش سهام عدالت خود را دارند وارد بازار شوند و باعث تشکیل صف های فروش و در نهایت افت 27 هزار واحدی شاخص کل بورس شوند.
در چنین وضعیتی حتی افرادی که روش مستقیم آزادسازی سهام عدالت را انتخاب نموده اند نیز می توانند اقدام به فروش بخشی از سهام خود کنند و این برای بازار کنونی که با ارزش معاملات روزانه افزون بر 10هزار میلیارد تومان همراه است، نگران کننده نخواهد بود.
چه تعداد از مشمولین سهام عدالت اقدام به فروش سهام خود می کنند؟
طبق گفته های سخنگوی ستاد راهبری آزادسازی سهام عدالت، حسین فهیمی از بین 49 میلیون مشمول سهام عدالت قریب به 10 میلیون نفر روش مستقیم را برای آزادسازی سهام عدالت خود انتخاب نمودند از بین این 49 میلیون ایرانی، حدود 35 میلیون نفر دارنده سهام عدالت به ارزش 480 الی 530 هزار تومان و مابقی دارای سهام عدالت با ارزش 1 میلیون تومان می باشند.
اما هنوز اطلاعات دقیقی در رابطه با کشف قیمت روز سهام در دسترس نیست و براساس صحبت های حسین فهیمی ارزش سهام عدالت تقریبا 10 برابر شده است از اینرو مشمولینی که ارزش سهام عدالت آنها 1 میلیون بوده اکنون 10 میلیون تومان است که بیشتر این افراد جز دهک های پایین جامعه (تحت پوشش بهزیستی و کمینه امداد) می باشند که اینطور انتظار می رود که روش آزادسازی غیر مستقیم را برای آزادسازی سهام خود انتخاب می نمایند و همچنین دارندگان سهام عدالت 530 هزار تومانی اکنون دارای سهام عدالت با ارزش 5 میلیون می باشند.
اما می توان گفت ارزش سهام عدالت نزدیک به 76 هزار و 500 میلیارد می باشد که اکنون 30 درصد آن قابل فروش می باشد.
به عبارتی می توان اینطور پیش بینی کرد که ما در بدترین حالت بازار با کمتر از 23 هزار میلیارد تومان عرضه مواجه خواهیم شد. با توجه به بررسی های صورت گرفته می توان گفت که حدود 10 هزار میلیارد تومان در ماه های اولیه سال 99 در بازار بورس تهران رد و بل شده و در برخی روزها در فرابورس و بورس این رقم به 25 هزار میلیارد تومان رسیده است.
بنابراین در بدترین حالت ممکن ما شاهد عرضه 23 هزار میلیارد تومانی از سوی فروشندگان سهام عدالت خواهیم بود که جای نگرانی وجود ندارد و این رفتار هیجانی و عجولانه افراد تازه وارد موجب به وجود آمدن صف های فروش شده است.
دلیل تاخیر انجام معاملات بورسی در روز شنبه 3 خرداد ماه
همانطور که می دانید روز شنبه 3 خرداد 99، معاملات بورسی با 1/5 ساعت تاخیر انجام شد و این موجب ناراحتی بسیاری از سهامداران شد و اما فرابورس در همان ساعت مقرر شروع به کار نمود که باز هم با بی توجهی سیاست گذاران بورسی همراه بود.
روح الله دهقان مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در رابطه با تاخیر انجام معاملات در روز نخست هفته گفت: سیستم معاملات بورس تهران در تاریخ مذکور به دلیل حجم معاملات به مشکل مواجه شد که ما در سدد رفع آن هستیم اما سامانه معاملاتی فرابورس هیچ مشکلی نداشته و طبق روال عادی فعال بوده است.
مدیرعامل بورس تهران، علی صحرایی با اشاره به اینکه جهت رفع مشکل مسدود شدن معاملات در بورس تهران یک تیم حرفه ای در حال بررسی آن هستند، گفت: در گروه عرضه های اولیه سامانه با اختلال روبرو شد که اکنون یک تیم حرفه ای در سدد بررسی و رفع آن هستند.
می توان گفت که دلیل این اختلال افزایش حجم معاملات بورسی نسبت به سال های گذشته می باشد و دور از انتظار نیست که در روز های آینده نیز با این مشکلات مواجه شویم تا زمانیکه مشکل به طور کامل برطرف شود.
متاسفانه رفتار هیجانی نو سهامداران و همچنین آغازه ثبت نام جهت فروش 30 درصد از سهام عدالت همزمان با مشکلاتی که در هفته گذشته در هسته معاملات شد که ما آن را بارها پیش از این مورد بررسی قرار دادیم.
فرآیندی که طبق آن مبادله نمادهای به خصوص همچون عرضه اولیه و همچنین بازگشایی دو نماد خودروساز خساپا و خودرو در ساعات مقرر و به دور از هیجان نماد های قابل معامله انجام می شود و از این رو حتی در روزهای منفی بازار نیز در سقف قیمتی دادوستد می َشوند.