مزیت و جذابیت صندوق طلا چیست؟

صندوق سرمایه گذاری را می توان مانند شرکتی درنظر گرفت که با جمع آوری منابع پولی کوچک، به سرمایه گذاری در سبدی از اوراق بهادار می پردازد که این سبد ممکن است شامل سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار باشد.

بر این اساس هر فرد می تواند با سرمایه مورد نظر خود (هر چند اندک) در سبدی از دارایی های متنوع سرمایه گذاری کرده و به این ترتیب نسبت به آورده خود در سود و زیان صندوق سهیم شود. ضمن اینکه سرمایه گذار می تواند هر زمان که بخواهد سرمایه خود را از صندوق خارج کند، با این کار واحدهای سرمایه گذاری وی از منابع صندوق به نرخ ارزش روز دارایی ها (NAV) بازخرید می شود.

به بیانی دیگر صندوق سرمایه گذاری بنا به تعریفی که در ماده 1 بند 20 قانون بازار بورس و اوراق بهادار آمده، عبارت است از یک نهاد مالی که فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار است و مالکان آن نسبت به سرمایه گذاری خود در سود و زیان صندوق شریک هستند. وجوه دریافتی از سرمایه گذاران در صندوق ها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ابزارهای کوتاه مدت بازار پول و دارایی می شود. صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که بر این اساس صندوق سرمایه گذاری طلا (Gold Funds) یکی از انواع این صندوق ها است.

هدف از تشکیل و راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری طلا تشکیل یک پرتفوی از دارایی های مبتنی بر طلا است و این صندوق ها معمولاً روی شرکت های تولیدکننده طلا و جواهرات، شرکت های مالک معادن طلا، شمش و سکه های طلا و اوراق مشتقه یا آپشن طلا سرمایه گذاری می کنند و پرتفویی از آنها تشکیل می دهند.

در خصوص مزایا و فواید تشکیل صندوق های سرمایه گذاری طلا می توان به این موارد اشاره کرد:

• هدف از تشکیل و مزیت چنین پرتفویی کاهش ریسک مربوط به خرید و فروش طلا است که یک سرمایه گذار معمولی ممکن است متحمل شود.
• سرمایه گذاران خردی که شاید نتوانند یک شمش طلا بخرند، می توانند با مبلغ کمتری روی طلا سرمایه گذاری کنند، ضمن اینکه وجود پرتفوی در این صندوق ها ریسک ضرر آنها را کاهش می دهد.
• مزیت دیگر صندوق های سرمایه گذاری طلا کاهش ریسک و خطرات نوسانات ناشی از بی ثباتی سیاسی، اقتصادی و جغرافیایی است.
• مزیت دیگر صندوق های طلا عدم نیاز به نگهداری فیزیکی طلا و جواهرات است؛ به ویژه اگر این سرمایه گذاری ها روی طلا زیاد باشد.
• نکته قابل توجه دیگر در این زمینه این است که بسته به اینکه مؤسسان این صندوق روی کدام یک از انواع دارایی های مرتبط با طلا (سهام معادن طلا، اوراق اختیار خرید طلا، شمش طلا و...) سرمایه گذاری کرده باشند، بازده این صندوق ها و ارزش اوراق این صندوق ها متغیر است.

بر این اساس نگاهی به سابقه راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری طلا در کشور نشان می دهد در ایران صندوق پشتوانه طلای لوتوس از نوع صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس کالا و اولین صندوق کالایی بازار سرمایه کشور است که موضوع فعالیت آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سکه طلا، اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده و گواهی سپرده بانکی است و از آن در نیمه نخست امسال رونمایی شده است.

بر این اساس در پی تجربه نخست حضور اولین صندوق، پذیره نویسی صندوق سرمایه گذاری قابل معامله «زرافشان امید ایرانیان» که از نوع صندوق های سرمایه گذاری در گواهی سپرده سکه طلا و اوراق مشتقه سکه طلا است نیز، در مهرماه امسال در بورس کالای ایران انجام شد.

در این راستا هدف از تشکیل صندوق سرمایه گذاری قابل معامله «زر افشان امید ایرانیان» جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران و اختصاص آنها به خرید انواع اوراق بهادار مبتنی بر کالا به منظور کاهش ریسک سرمایه گذاری، بهره گیری از صرفه جویی های ناشی از مقیاس و تأمین منافع برای سرمایه گذاران عنوان شده است.

اما سومین معاملات ثانویه سومین صندوق طلای بازار سرمایه کشور موسوم به صندوق طلای کیان نیز پس از پذیره نویسی و اخذ مجوز فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز شده بود. به این ترتیب معاملات ثانویه صندوق طلای کیان با نماد "گوهر" در شرایطی بوده که قسمتی از پرتفوی این صندوق اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا و قسمتی دیگر گواهی سپرده سکه طلا بوده است. مدیر این صندوق شرکت کارگزاری توسعه معاملات کیان و بازارگردان آن شرکت گروه مالی گسترش سرمایه کیان است و در دوره پذیره نویسی اولیه این صندوق 17 میلیارد تومان جمع آوری شد.