کرونا و رویای چین برای تبدیل شدن به ابرقدرت دنیا

چین می گوید موفق شده بحران کرونا را مهار کند. اما هنوز تا مهار بحرانی دیگر که چین در مرکز آن قرار دارد، راه درازی مانده است: بحرانی سیاسی در عرصه روابط بین الملل.

از نخستین روزهای آغاز شیوع کرونا در چین، نشانه های اثرات این ویروس بر چهره بین المللی این کشور و قدرت نرم پکن نمایان شد. از واکنش های نژادپرستانه به اقلیت های آسیایی در کشورهای غربی، تا انتشار روایت های اغراق شده و منفی درباره غذاهای چینی، فرهنگ چینی و سبک زندگی چینی ها، همه از جمله آسیب های نخستینی بودند که کرونا بر چین وارد کرد.اما ضربات کرونا به امور حوزه دیپلماسی عمومی و تصور جهانیان از چینی ها محدود نماند. وقتی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به روی چین شمشیر کشید، این کشور هنوز در حال تدفین روزانه صدها نفر به دلیل ابتلا به بیماری کووید-19 بود.

در نهایت آثار منفی کرونا بر موقعیت جهانی چین تا جایی پیش رفت که آمریکا این کشور را به لاپوشانی درباره انتشار کرونا و همدستی با سازمان بهداشت جهانی برای مخفی کاری متهم کرد. به دلیل این اتهامات، هم سازمان بهداشت جهانی کمک سالانه 400 میلیون دلار واشنگتن را از دست داد و هم چین تبدیل شد به آماج حملات تازه رئیس جمهور خبرساز آمریکا.

ایالات متحده امیدوار است تا بتواند کشورهای بیشتری را با خود همراه کند و تا اینجا، دستکم استرالیا با واشنگتن همراه شده است. دولت استرالیا خواستار تحقیقات مستقل بین المللی درباره منشا اصلی ویروس کرونا شده و به دنبال این است که در مجمع جهانی بهداشت، این خواسته را به کرسی بنشاند.اما چین برای آمریکا و استرالیا حریف دست و پا بسته ای نیست. این کشور به شدت همه اتهامات را رد می کند و اخیرا با انتشار یک جوابیه 11 هزار کلمه ای غیرمتعارف، 42 اتهام مطرح شده علیه کشور را رد کرد. چین می گوید همه این حرف ها دروغ است و بر اساس پروتکل های مصوب سازمان بهداشت جهانی عمل کرده است.

هم آمریکا و هم استرالیا از رقبای چین محسوب می شوند؛ آمریکا در سطح جهانی و استرالیا در سطح منطقه ای. و هر دوی این کشورها، مشکلاتی بسیار عمیق تر از چگونگی مهار ویروس کرونا با کشور چین دارند؛ به ویژه در زمینه تجارت بین المللی.

آثار جهانی بحران
بحرانی که چین در عرصه جهانی با آن روبه رو است هنوز به پایان نرسیده و چشم اندازی نیز برای پایان این بحران وجود ندارد.ضمن اینکه اگر انگیزه های ژئوپولتیک، یا "فرصت طلبی" دیپلماتیک بر چگونگی برخورد دولت های جهان برای مقابله با ویروس کرونا اثر گذاشته، این موضوع لزوما ناقض اهمیت عملکرد کشورها در چگونگی برخورد با کرونا نیست.

شایعات بسیاری که درباره منشا کرونا منتشر شدند یا اتهاماتی که وب سایت های بی اعتبار مبلغ تئوری توطئه منتشر می کنند، به اندازه گزارش های خبرگزاری های بزرگ یا سازمان های معتبر بین المللی اثر ندارند. اما اگر گوشه ای از این اتهامات از منابع قابل اعتماد سر در بیاورند، هزینه بحران بسیار بیشتر خواهد شد.چین به شدت در مقابل ایده تشکیل کمیسیونی بین المللی برای بررسی عملکردش مقاومت می کند، چرا که اصل انجام چنین تحقیقاتی - حتی اگر نتایجش به نفع چین باشد - نشان دهنده یک بی اعتمادی جهانی به گفته های سران چین خواهد بود؛ موضوعی که برای کشوری در جایگاه جهانی چین، یک هزینه سنگین به شمار می‌رود.

به همین دلیل نیز چین تا همین‌جا ذره ای در برابر اتهامات از خود نرمی نشان نداده و برعکس تا جایی که توانسته تلاش کرده از ابزارهایش - مانند تنبیه کردن استرالیا با ممنوع کردن واردات گوشت از این کشور - استفاده کرده تا جلوی اوج گیری موجی از نارضایتی جهانی را بگیرد.

تا همین جا، توفان پرمجادله ای که اطراف چین شکل گرفته نشان می دهد که صعود احتمالی این کشور به مقام اول قدرت و ثروت در جهان، صعود بی دردسری نخواهد بود. وعلاوه بر پیش بینی های رایج درباره مقاومت قدرت های دیگر در برابر پکن، حوادث غیرقابل پیش بینی مانند شیوع یک ویروس همه گیر می توانند این صعود را تند یا کند کنند.