سبد سهام چیست؟

در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این مقوله می تواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی کنند و آن را جدی نمی گیرند. سبد سهام چیست و یک پرتفوی خوب چه ویژگی هایی دارد. با ما همراه باشید تا با جزئیات این مبحث آشنا شوید.

سبد سهام یا پُرتفُوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهام است، که یک سرمایه گذار آن ها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم هایی از انواع گروه های بورسی است که می تواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می گوید: "همه تخم مرغ ها را در یک سبد نگذارید". حتی مادر بزرگ های ما هم با این مقوله آشنا بوده اند و همیشه به بقیه توصیه می کردند که همه پول ها رو در یک جیب قرار ندهید چرا که در صورتی که جیب شما را بزنند همه دارایی شما نابود خواهد شد. بنابراین پرتفوی بورسی یعنی یک سبد از سهام شرکت های مختلف.

سبد سهام شامل چه سهم هایی است؟
یک پرتفوی مناسب می تواند شامل همه گروه های بورسی باشد. می توانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی می تواند شامل شرکت های سرمایه گذاری، گروه خودرویی دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و غیره باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری این کار را کرده اند و شما می توانید سهام این صندوقها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایه گذاری توصیه می کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت ها و هولدینگ ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس است. بهترین حالت این است که در پرتفوی خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت می کنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند های مخالفی دارند.

نحوه تقسیم سرمایه در سبد سهام
حال که تصمیم گرفتید که سبد سهام تشکیل بدهید و سهام مورد نظر خود را بر اساس تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال انتخاب کرده اید، زمان آن رسیده است که سرمایه خود را بین آنها تقسیم کنید. این تقسیم بندی نباید الزاما به طور مساوی انجام گیرد. تقسیم سرمایه نیز باید بر اساس میزان تحمل ریسک و شرایط بازار و همچنین شرایط سن و سال شما باشد. بله حتی سن شما در این مورد اهمیت دارد. یک فرد کهنسال نباید 70 در صد سرمایه خود را در یک سهم سرمایه گذاری کند. البته این مسئله به نوع سرمایه شما هم بستگی دارد. آیا شما پاداش بازنشستیگی خود را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کرده اید یا خانه خود را فروخته و به بورس آورده اید!! همیشه توصیه می شود پولی را در بورس سرمایه گذاری کنید که لازم ندارید! اما مگر می شود کسی پولش را لازم نداشته باشد؟! این مسئله می تواند برای هر کسی یک معنی خاص داشته باشد. به هر حال شما نباید خانه خود را بفروشید و سهام بخرید. اما اگر به هر دلیلی این کار را کرده اید، باید توازن را در پرتفوی خود رعایت کنید. به این معنی که سرمایه خود را به طور مساوی بین سهام های پرتفوی خود تقسیم کنید و همیشه 30 درصد نقد باشید. گاهی شرایط بازار به گونه ای است که همه گروه های بورسی و همه 500 سهام بورسی نزولی می شود و اگر 30 درصد سرمایه خود را نقد باقی گذاشته باشید می توانید از فرصت به وجود آمده به خوبی استفاده کنید و زودتر از ضرر خارج شود.

تک سهم شدن نقطه مقابل تشکیل پرتفوی یا سبد سهام است.
تک سهم شدن مثل یک قارچ سمی برای سهامدار بورس مضر است. باید بدانید رم یک شبه ساخته نشده است اما هیروشیما یک شبه خراب شده است! این مطلب را هرگز فراموش نکنید. شاید تک سهم شدن گاهی نتیجه بدهد و شما را به سرعت به سود زیاد برساند اما یک باره همه آن را پس خواهد گرفت. همه کارشناسان بر این باورند که نخستین و ساده ترین اصل سرمایه گذاری در بورس، تقسیم دارایی ها یا تشکیل سبدی از سهم های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می شود تا ریسک سرمایه گذاری در بورس به طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی هایتان از تنوع بیشتری برخوردار باشد، سرمایه گذاری مطلوب تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی هایتان را آن قدر خرد کنید که کنترل سهم های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.

تک سهم شدن و خرید یک سهم و سرمایه گذاری تنها بر روی یک شرکت، می تواند آخرین سرمایه گذاری شما در بورس باشد! بنابراین تشکیل سبد سهام را فراموش نکنید.