مسائل مالی در یک شرکت، از مسائل پایه ای و اساسی محسوب می شود و ارائه گزارش های مالی در شرکت های بورسی از اهمیت زیادی برخوردار است. هر شرکت برای تعیین سود و ضرر و امور حسابداری، به یک سال مالی نیاز دارد. همانطور که نامش پیداست، سال مالی برای همه شرکت ها 12 ماه است. سال مالی می تواند مطابق با سال شمسی (اول فروردین تا پایان اسفند) باشد. اما شرکت ها می توانند سال مالی متفاوتی داشته باشند و لزوماً نباید از اول فروردین آغاز شود.
شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند علاوه بر گزارشات مالی سالانه، هر 3 ماه یکبار گزارشی از وضعیت مالی شرکت ارائه دهند. در واقع سرمایه گذاران از این گزارشات برای تحلیل بنیادی استفاده می کنند و پس از بررسی وضعیت مالی و پیش بینی روند آتی سهم، شرکت هایی که سودآوری آنها حتمی است را در سبد سهام خود قرار می دهند. در این مقاله قصد داریم به بیان مفهوم سال مالی شرکت های بورسی بپردازیم.
سال مالی چیست؟
سال مالی مدت زمان یک سال است که ابتدا و پایان مشخصی دارد که بعد از پایان آن یه سری فعالیت ها و حسابرسی های مالی انجام می پذیرد. شرکت ها در این بازه صورت های مالی و فعالیت خود را تهیه و به سهامدارها ارائه می کنند. سال مالی لزوما منطبق با سال تقویمی نیست. مثالا ممکن است سال مالی یک شرکت از یک مهر آغاز و آخر شهریور سال بعد پایان یابد. اما در بیشتر شرکت های بورسی، سال مالی از ابتدای فرودین هر سال شروع و تا پایان اسفند ماه ادامه دارد. البته شرکت های سرمایه گذاری و خدمات مالی بر اساس نوع فعالیت، می توانند سال مالی متفاوتی (از ابتدای مهر تا پایان شهریور سال بعد و یا از ابتدای دی تا پایان آذر سال بعد) داشته باشند.
سود نقدی سهام در پایان سال مالی پرداخت می شود
بر اساس قانون، شرکت ها موظفند حداکثر 4 ماه پس از سال مالی صورت های مالی و تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه به تصویب برسانند. همچنین حداکثر 8 ماه پس از تصویب آن ها بایستی سود نقدی سهامداران را پرداخت نمایند. بنابراین با پایان یافتن یک سال مالی، با برگزاری مجامع، برای پرداخت میزان سود نقدی تصمیم گیری خواهد شد.
تاریخ شروع و پایان سال مالی
اولین روز از سال مالی جدید، اولین روز پس از پایان سال مالی قبلی است. به عنوان مثال، اگر سال مالی شرکتی 31 شهریور تمام شود، 1 مهر سال مالی جدید آن شرکت آغاز خواهد شد.
در ایران سال مالی تعریف شده ای برای شرکت ها وجود ندارد. هیچ قانونی وجود ندارد که شرکت ها بایستی حتما در تاریخ اول فروردین سال مالی خود را آغاز کنند. شروع سال مالی جدید به شرکت بستگی دارد که بخواهد از چه تاریخ تا چه تاریخی را در نظر بگیرد.
گزارش های میان دوره ای چیست و چه ارتباطی با سال مالی دارد؟
یکی از عوامل مهمی که در تحلیل بنیادی مورد بررسی قرار می گیرد، گزارشات میان دوره ای شرکت ها است. این بررسی جهت تشخیص روند سودآوری شرکت در آینده دور و نزدیک صورت می گیرد. در این صورت با سرمایه گذاری در شرکت های سودآور می توان احتمال ریسک را در معاملات خود کاهش دهیم.
گزارشات میان دوره ای به گزارشات مالی گفته می شود که اطلاعات مالی شرکت (اعم از وضعیت فروش، تولید و مسائل مالی دیگر) به سهامدارها ارائه می شود. منظور از دوره همان سال مالی است.
شرکت ها بایستی در بازه های زمانی 3، 6، 9 و 12 ماهه از تاریخ آغاز سال مالی، اطلاعات مربوط به فروش، تولید و مسائل مالی شرکت را در قالب گزارشی ارائه دهند. به این نوع از گزارش ها، گزارش های میان دوره ای گفته می شود. این گزارشات در سامانه کدال ارائه دهند. این سایت، سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار است.
سال مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران
شرکت هایی که در بورس تهران پذیرفته شده اند، سال مالی متفاوتی دارند. تعدادی از این شرکت ها سال شمسی (اول فروردین تا پایان اسفند) و تعدادی دیگر اول مهر تا پایان شهریور را برای سال مالی در نظر گرفته اند.
سال مالی برای شرکت ها قابل تغییر است. عده ای از شرکت ها پس از تشکیل مجمع فوق العاده سال مالی شرکت را تغییر می دهند.
برای مشاهده سال مالی هر شرکت، می توان به صورت های مالی یا آگهی مجمع عمومی عادی سالیانه و یا اطلاعیه هایی که این شرکت ها در سامانه کدال ثبت می کنند، مراجعه نمود.
نکات قابل توجه در رابطه با دوره مالی و سال مالی