عصر پساکرونا دوره برگشت به روال سابق نیست

عصر پساکرونا دوره برگشت به روال سابق نیست:
بحران کرونا ناگهان، همه شئونات زندگی فردی، اجتماعی، اداری و حتی حاکمیتی را دچار شوک کرد. این شوک در واقع یک فرمان ایست کامل به قافله بشری بود در مسیری که عادت کرده بودند با همه پستی وبلندی هایش طی طریق کنند، اما ویروس بدون برنامه و شاید هوشمند دیگر اجازه نمی دهد، بشر با خیال راحت به همان مسیر قبلی ادامه دهد و تغییر و تحول در فکر و رفتار بشر ضروری و حتمی است.

در گزیده ای از گفت و گو با محسن نریمان، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس، آمده است: در این شرایط همچنین اقتصاد و نهادهای اقتصادی اولین سنگرهایی اند که در دوره پساکرونا احتمال دارد مورد هجوم پس لرزه های بحران کرونا و درخواست های ریزودرشت مردم و حاکمیت ها قرار بگیرند.

اما معلوم نیست که قادر باشند به درستی از پس انتظارات برآیند؛ اگر طرز تفکر حاکم بر مدیریت آنها برگشت به روال سابق باشد، نه تجدید روندها و اصلاح فرایندها.

به خاطر همین است که محسن نریمان، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس که مسئول یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی شمال غرب ایران است، ضرورت تحول و بهینه سازی سبک مدیریت و پاسخ گویی به مسائل را در دوره پساکرونا مهم می داند.

به عنوان سرآغازی بر مصاحبه، خواهشمندم بفرمایید سازمان منطقه آزاد ارس که در دوره شیوع کرونا با جدیت به میدان مبارزه آمد و تمام امکانات لجستیک و تولیدی خود را برای پیشگیری و رفع نیازمندی های ضروری بهداشتی و ضدعفونی کننده بسیج کرد، برای دوره پساکرونا با چه اندیشه ای می خواهد اقتصاد چندبُعدی ارس را مدیریت کند؟
همان طور که در سؤال هم اشاره کردید، منطقه آزاد ارس در ابتدای دوره شیوع کرونا در راستای مسئولیت اجتماعی خودش و جلوگیری از آسیب رسیدن به سرمایه های انسانی و اجتماعی منطقه، البته با همدلی و یاری فعالان اقتصادی ارس، اقدامات چندجانبه ای را برای مقابله با کرونا انجام داد.

ضدعفونی و گندزدایی از اماکن عمومی، تعطیلی بخش خدمات و گردشگری در ایام نوروز، کنترل شدید ورودی های منطقه، تجهیز مراکز بهداشتی و درمانی به لوازم ضروری و مهم تر از همه این موارد حمایت از تولید مواد ضدعفونی کننده و بهداشتی را به انجام رساند که در نتیجه بحمدالله امروز یکی از امن ترین مناطق ایران است و ارس از موج شیوع کرونا با همکاری مردم، فعالان اقتصادی، مراکز بهداشتی و درمانی، نهادهای مختلف دولتی، حاکمیتی، قضائی، نظامی و انتظامی، فعالان رسانه ای رسمی و غیررسمی و اهتمام ویژه مدیریت سازمان منطقه آزاد ارس با کمترین آسیب عبور کرده است.

اما ممکن است شیوع کرونا تا مدت نامشخصی ادامه داشته باشد و ما نباید و نمی توانیم منتظر پایان کار ویروس کرونا باشیم و ارس به عنوان یک مرکز اقتصادی پویا در نظر دارد این تهدید پردامنه را به یک فرصت خوب برای تمرین تغییروتحول در سبک مدیریت، اصلاح سیاست ها، فرایندهای اداری و روندهای اقتصادی تبدیل کند.

به خاطر اینکه انتظار نداریم اوضاع به روال سابق برگردد، چون دیگر روال سابق وجود ندارد و این یک قانون تاریخی خوب است که بحران ها با وقوع خودشان انسان ها را به مسیر جدید و نوینی هدایت می کنند.

به موضوع بسیار جالبی اشاره کردید. امروز در بسیاری از شبکه های اجتماعی، رسانه ها و حتی اظهارنظرهای کارشناسان و برخی مسئولان یک عبارت شرطی را به کرات می شنویم؛ (با برگشت اوضاع به روال سابق).

اما شما می گویید روال سابق دیگر وجود ندارد. در این صورت برنامه شما برای چابک ترکردن و آنلاین کردن سیستم اداری سازمان منطقه آزاد ارس در آینده چیست؟
چنان که در دوره شیوع کرونا و طرح فاصله گذاری اجتماعی هم تا حدی مشاهده کردیم، بحمدالله کشور از نظر زیرساختی به مرحله ای رسیده است که بتواند از طریق روش های مختلفی مثل پنجره واحد، دورکاری و الکترونیکی کردن بسیاری از فرایندها از حجم مراجعه مردم و صاحبان مشاغل به بخش های اداری و حاکمیتی بکاهد و درعین حال، با اجرای این سیاست، سلامت اداری و سرعت انجام امورات را نیز ارتقا دهد.

منطقه آزاد ارس نیز در راستای تسهیل و اصلاح فرایندهای سازمانی با تمرکز بر الکترونیکی کردن این فرایندها در تلاش است ضمن کاهش بوروکراسی زاید اداری و افزایش بهره وری، سلامت اداری خود را هم در پساکرونا بهبود دهد و در این راستا در نظر داریم سامانه های زیرساخت های اطلاعات مکانی و سیستم پنجره واحد را با جدیت در ارس فعال کنیم و شیوه نامه ها و آیین نامه های اداری سازمان را هم مورد بازنگری قرار دهیم.

البته به خاطر اینکه یکی از مهم ترین مأموریت های ذاتی ارس بسترسازی برای تسهیل صادرات است، در این زمینه هم قصد داریم فرایند صدور گواهی مبدأ متحدالشکل حوزه اوراسیا را در زون نوردوز با همکاری نهادهای ذی ربط اجرا کنیم.

همچنین از دیگر اقدامات ما در این حوزه، بهینه سازی سامانه جامع گمرکی، حذف عوارض و هزینه های کامیون های حامل کالاهای صادراتی از مرز نوردوز و تسهیل روند واردات کالاهای واسطه ای، ماشین آلات و تجهیزات و مواد اولیه بدون ثبت سفارش با هدف افزایش صادرات مجدد است.

سازمان منطقه آزاد ارس در دوره پساکرونا برای سهل کردن بسترهای نهادی و قانونی برای فعالیت اقتصادی می خواهد مجدانه برای پیاده سازی مدیریت یکپارچه ذیل ماده 65 قانون احکام دائمی برنامه ششم توسعه و اجرای بند 11 راهبرد اقتصاد مقاومتی مبنی بر توسعه حوزه عمل مناطق آزاد متمرکز شود.

در این راستا تلاش می کنیم موضوع فعالیت گمرک ایران در داخل محدوده منطقه آزاد ارس بر اساس قوانین منطقه آزاد را با مسئولان مرتبط مذاکره کنیم و همچنین اختیارات مربوط به اداره قرنطینه به مدیریت کشاورزی سازمان تفویض شود.

همه این اقدامات در راستای حمایت از تولید و صادرات انجام می گیرد و حتی ما می خواهیم به زودی فرایندهای مربوط به خرید مواد اولیه از بورس و تسهیلات رونق تولید برای بنگاه های صنعتی و تولیدی ارس را از طریق سامانه سیفام در ارس اجرا کنیم.

آقای مهندس بخش گردشگری و خدماتی ارس متأسفانه در این مدت بحران کرونایی به نظر می رسد به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و همه هتل ها و مراکز اقامتی در کنار مجموعه های خدماتی و بازار تعطیل بودند؛ این وضعیت در جایی مثل ارس که در سال میلیون ها نفر وارد آن می شوند، واقعا وضعیتی باورنکردنی و پرضرر است.

در عصر پساکرونا چه تمهیداتی برای تقویت این بخش اندیشیده اید؟
خوشبختانه در سال 98 شبکه جامع گردشگری ارس به خوبی روند رو به رشد و توسعه نرم افزاری و سخت افزاری را طی کرده بود و ما با افتتاح چندین هتل و مهمانسرا و مراکز خدماتی استاندارد، بستر خوبی را برای پذیرایی از میهمانان و گردشگران نوروزی آماده کرده بودیم که این بحران ناخواسته برنامه ها را به هم ریخت و بخش هتلینگ و خدمات گردشگری ارس از این واقعه حقیقتا متضرر شدند؛ اما همان طور که گفتم، در سال 98 اقدامات خوبی هم در زمینه های مختلف مدیریت حوزه گردشگری و توسعه وجوه مختلف آن از طرف سازمان منطقه آزاد ارس انجام گرفته بود ازجمله شرکت در نمایشگاه های گردشگری فیتور اسپانیا و نمایشگاه بزرگ گردشگری تهران به همراه فعالان حوزه گردشگری ارس، استقبال از ظرفیت استارت آپ های گردشگری، پیوستن به شبکه شهرهای خلاق و توسعه صنایع خلاق، تأسیس اولین شتاب دهنده صادرات صنایع خلاق، راه اندازی شتاب دهنده صادراتی حوزه گردشگری و صنایع دستی.

با توجه به اینکه احتمالا در ماه های خرداد و سه ماه تابستان شرایط برای شیوع ویروس مناسب نباشد، ما درصدد هستیم با اجرای برنامه های هنری و تفریحی متعدد و سایر اقدامات مقتضی با جلب گردشگران داخلی و خارجی بخشی از هزینه های و صدمات بخش گردشگری ارس را جبران کنیم؛

اما به صورت اصولی برای توسعه و رونق بخش مهم گردشگری ارس در نظر داریم اقداماتی از قبیل:

•  افزایش بازدیدپذیری پتانسیل های گردشگری ارس در سطح بین الملل از طریق ارتقای وب سایت‌های چندزبانه، تکنولوژی واقعیت مجازی و حضور و نمایش امکانات گردشگری ارس در نمایشگاه های بین‌المللی مهم.
•  تهیه بسته های تورهای ترکیبی و مشترک با کشورهای همسایه با هدف بازارهای ثالث.
•  تمرکز بیشتر بر حوزه بوم گردی و ژئوتوریسم.
•  استفاده بیشتر از توان بخش خصوصی در ارتقای امکانات اماکن تاریخی و طبیعی.
•  تعریف بن سفر با همکاری دبیرخانه و وزارت گردشگری و میراث فرهنگی.
•  توجه به استانداردهای بین المللی رایج در بخش توریسم در مراکز خدماتی.
•  حمایت از صنایع دستی و صنایع خلاق برای جذابیت بخش و بهینه سازی بخش گردشگری را با جدیت دنبال کنیم.