تسخیر تمام دنیا توسط ویروس مرگبار تا همین چند ماه پیش سناریوی خوبی برای فیلم های هالیوودی بود اما این روزها چالشی است که فارغ از ابر قدرت یا جهان سومی بودن، گریبان گیر همه کشورها شده است. برای برون رفت از این شرایط یا دستکم کنار آمدن با آن چاره ای جز تغییر روال زندگی و روی آوردن به نوآوری باقی نمانده است.
به باور اکثر کارشناسان دنیای پسا کرونا از سیاست های کلان گرفته تا نحوه زندگی تک تک افراد با آنچه که قبل می شناختیم متفاوت خواهد بود. برخی از این تغییرات نظیر تقویت زیر ساخت دیجیتال، پیشرفت صنایع دارویی و رباتیک، دسترسی بهتر به خدمات درمانی و انعطاف پذیری بیشتر در مقابله با بحران ها جنبه مثبت این تغییرات هستند.
افول ابرقدرت های کنونی و ظهور قدرت های جدید از جمله هند و چین و زوال ایده جهانی سازی نیز پیامدهای کرونا در دنیای سیاست خواهند بود که بی تردید خود این موارد هم روی زندگی همگان تأثیر چشم گیری خواهند داشت. در ادامه به بررسی 9 پیش بینی پرداخته ایم که انتظار می رود در دنیای پسا کرونا رخ بدهند.
1. افول رابط کاربری لمسی
ایستگاه مترو چینی از تشخیص چهره برای فروش بلیط استفاده می کند.در گذشته نه چندان دور معرفی نمایشگرهای لمسی غوغایی در دنیای فناوری بر پا کرده بود و این پنل ها به سرعت در تمام دستگاه های الکترونیکی از کامپیوتر گرفته تا پلوپز رسوخ کردند. کووید-19 اما همه ما را نسبت به لمس اشیاء جاندار و بی جان حساس کرده چرا که از آلودگی آنها به ویروس هراس داریم. از اینرو به نظر می رسد در دنیای پسا کرونا اسکرین های لمسی رفته رفته جای خود را به رابط های صوتی و مدل های مجهز به دید ماشینی بدهند.
پیش از بحران کرونا هم شاهد پیشرفت هایی در این زمینه بودیم که نمونه بارز آن پرداخت از طریق موبایل بدون نیاز به تماس با سطح است. از بینایی ماشین هم برای اعمال فیلتر روی صورت کاربران شبکه های اجتماعی و پرداخت خودکار هزینه در برخی فروشگاه ها استفاده می شود.
تمایل افراد برای لمس نکردن سطوح بیش از پیش کمپانی ها را به سوی توسعه چنین رابط های کاربری صوتی و تصویری سوق خواهد داد اما پیش از آن باید مهم ترین چالش های این حوزه مورد بررسی قرار گیرد.
کرونا فروش اینترنتی در ایران را 30 درصد افزایش داده
اگر فناوری بینایی ماشین را به سه قسمت دیدن، توصیف و درک تقسیم کنیم، به لطف پیشرفت های سخت افزاری، الگوریتم های هوشمند و پردازش موازی در دو بخش اول مشکل چندانی ندارند اما زمانی که پای توصیف به میان می آید سیستم ها دچار ضعف می شوند. البته نواقص این سیستم تنها در برخی موارد نظیر «عکس های متضاد» رخ می دهد و با الگوریتم های هوشمندتر می توان کارایی آنها را تا حد بسیار مطلوبی ارتقا داد.
2. تقویت زیرساخت دیجیتال
کووید-19 بسیاری را خانه نشین و ناچار به دورکاری کرده است در این شرایط برای برگزاری کلاس های مدارس، دانشگاه و جلسات اداری چاره ای جز استفاده از ابزارهای دیجیتال باقی نمانده است. فشار تحمیل شده به زیر ساخت بسیاری از کشورها و حتی کمپانی های فناوری را به تقویت زیرساخت های خود وادار کرده است.
در ایران هم فشار ناشی از برگزاری کلاس ها و جلسات آنلاین باعث شد وزارت ارتباطات پروژه ارتقای اینترنت از ADSL به VDSL را در تهران و قم کلید زده و سرعت مشترکان را تا 16 مگابیت ارتقا دهد. «احمدرضا نخجوانی» مدیرعامل شاتل در گفتگو با دیجیاتو VDSL را تولدی دوباره برای اینترنت ثابت کشور و تجربه ای نو برای کاربران عنوان می کند. وی تأکید می کند که پس از افزایش فشار بر شبکه اینترنت یک بسیج ملی برای توسعه این ظرفیت ها رخ داده و با کمک وزارت ارتباطات ظرف دو تا سه هفته ظرفیت انتقال شبکه آنها چند برابر شده است.
این تغیرات گسترده پس از پایان بحران به روال قبل برنخواهد گشت. آشنایی بسیاری از کاربران با قابلیت هایی نظیر ویدیو کنفرانس و پلتفرم های همکاری مثل «اسلک» باعث می شود که در دنیای پسا کرونا بسیاری تماس ویدیویی را به سفرهای هوایی برای شرکت در جلسات ترجیح داده و به جای کلاس های حضوری از آموزش ویدیویی بهره ببرند.
این مساله در کشورهای با سطح درآمد پایین نظیر ایران احتمالا نمود بیشتری پیدا خواهد کرد چرا که دانلود ویدیو و تماس تصویری در مقایسه با ثبت نام در کلاس و سفر هوایی تقریبا هیچ هزینه ای به دنبال ندارد. همین مساله باعث خواهد شد که سازمان های مسئول زیرساخت ها را به شکل دائمی ارتقا داده یا در سطح بهینه حفظ کنند.
3. نظارت دقیق تر از طریق اینترنت اشیاء و کلان داده
کنترل سریع بحران کرونا در کره جنوبی به خوبی اهمیت دسترسی به داده های بلادرنگ از طریق فناوری های متنوع را ثابت کرد و از آموخته های آنها می توان برای کنترل بیماری های همه گیر و مقابله با آنها بهره برد.
در آینده اپ های با دسترسی منطقه ای یا ملی با رهگیری بیماران و نحوه شیوع به سیستم های هشدار اولیه تبدیل خواهند شد. این سامانه ها با استفاده از داده های GPS مناطقی که بیماران در آن حضور داشته و افرادی که با آنها در تماس بوده اند را شناسایی خواهند کرد.
در آینده اپ های ویژه شیوع بیماری را بسیار سریع هشدار خواهند داد.
با شناسایی بیماران احتمالی می توان به سرعت به آنها هشدار داد که تا زمان اطمینان از آلوده نبودن از تماس با دیگران خودداری کنند. هشدار درباره مناطق پرخطر هم می تواند در قطع زنجیره بیماری نقش موثری داشته باشد.
پیاده سازی این سیستم ها پیش از هر چیز مستلزم اطمینان از حفظ حریم خصوصی افراد و استفاده صحیح و اخلاقی از داده ها است. در این صورت می توان از مزایای آنها برای نظارت کارآمدتر و پیشگیری از بحران های آتی از آنها بهره برد.
4. توسعه دارو با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی چه کمکی به جلوگیری از شیوع و درمان ویروس کرونا می کند؟
طی همین مدت کوتاهی که از همه گیری کرونا گذشته هوش مصنوعی کارایی خود در حوزه درمان را ثابت کرده است. تشخیص خودکار ابتلا به کرونا از طریق اسکن قفسه سینه، پیش بینی احتمال مرگ بر اثر ابتلا به کووید-19 با دقت 90 درصدی و الگوریتم تشخیص 5 دقیقه ای کرونا با سرعت بیشتر و ضریب اطمینان بالاتر در مقایسه با پزشکان، از نتایج استفاده از این سیستم است.
برای خلاص شدن از دست کرونا هم نیاز به تولید دارو و واکسن این ویروس داریم. هرچند اکنون داده های بسیار زیادی درباره کرونا در دسترس ما است اما برای مطالعه سریع آنها و یافتن روابط بین موضوعات مختلف بهترین راه استفاده از هوش مصنوعی است و به همین خاطر «دفتر سیاست های علوم و تکنولوژی کاخ سفید»، به محققین ابلاغ کرده است که به کمک هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، حدود 29 هزار مقاله مربوط به ویروس کرونا را تحلیل کنند.
این تازه نخستین قدم برای استفاده از هوش مصنوعی در تحقیقات است و در صورت دستیابی به نتایج مطلوب قطعا پای هوش مصنوعی بیش از پیش به صنعت داروسازی باز خواهد شد. یکی از پیامدهای مهم این تغییر توسعه دارو بر اساس ژنوم و ویژگی های فردی بیمار خواهد بود که بازدهی داروها را دوچندان خواهد کرد.
5. پزشکی از راه دور
یکی از ابزارهای اصلی چین برای کنترل بحران کرونا تجربه ارزشمند آنها در زمینه شبکه های 5G و ترمینالی های پزشکی بود که باعث شد طی 82 ساعت 126 بیمارستان به «مرکز ملی پزشکی از راه دور» این کشور وصل شوند. این سامانه شامل سه لایه بنیادی، ابری و کاربردی است که به پزشکان امکان ذخیره اطلاعات بیمار روی سرویس ابری و بهره گرفتن از مشاوره های متخصصان زبده را می دهد.
محققین دانشگاه MIT نیز در همین راستا دستگاه Emerald را توسعه داده اند که سیگنال هایی را به سوی بیمار ارسال کرده و با تحلیل داده های دریافتی با کمک هوش مصنوعی می تواند نرخ تنفس، الگوهای خواب و تحرکات بیماران را تشخیص داده و پایش کند.
چین در 82 ساعت 126 بیمارستان را به «مرکز ملی پزشکی از راه دور» کرد
در بسیاری از کشورهای دیگر نیز با افزایش بیش از حد شمار بیماران در بیمارستان ها و کلینیک های درمانی برخی مراکز به پیاده سازی سیستم های معاینه و تشخیص از راه دور روی آوردند. در این سامانه ها پزشکان و متخصصان در زمینه های مختلف از طریق تماس ویدیویی افراد را ویزیت کرده و در صورت تشخیص احتمال ابتلا به بیماری های وخیم روند تشخیص و درمان را پی می گیرند.
این پروسه نه تنها با پیشگیری از تجمع افراد در مراکز پزشکی ریسک ابتلا به بیماری های مسری را کاهش می دهد بلکه به افراد در نقاط دورافتاده و محروم نیز امکان بهره بردن از تخصص زبردست ترین پزشکان را بدون نیاز به طی کردن صدها کیلومتر مسافت می دهد.
یکی از نمونه های پیاده سازی سامانه های پزشکی از راه دور (Telemedicine) در ایران تشکیل پرونده سلامت الکترونیک و ثبت کلیه خدمات سلامت است و پس از شیوع کرونا هم «سامانه خود ارزیابی» وزارت بهداشت را می توان نمونه ای از آن عنوان کرد.
مزایایی نظیر توسعه متوازن خدمات پزشکی، کاهش هزینه ها، حریم خصوصی بیشتر و دسترسی بهتر از مزایای شاخص پزشکی از راه دور است و احتمالا در آینده شاهد توسعه بیشتر آن خواهیم بود.
6. افزایش خرید آنلاین
کرونا بسیاری از کسب و کارها را تعطیل و برخی دیگر را تا آستانه ورشکستگی پیش برده اما در این بین فروشگاه های آنلاین با افزایش تعداد مشتریان مواجه شده اند.
تعداد مشتریان این واحدها به یکباره آنقدر رشد کرده که برخی تصور می کردند هدف حملات DDoS قرار گرفته اند و سوپرمارکت زنجیره ای «Carrefour» هم از افزایش ده برابری فروش آنلاین در دوران قرنطینه خبر داده است.
جلوگیری از شیوع بیماری، تعامل بیشتر با سخنرانان و هزینه به مراتب کمتر از مزایای وبینار است
در ایران هم شاهد روند مشابهی هستیم و «رضا الفت نسب»، عضو انجمن صنفی کسب و کار های اینترنتی در خصوص فروش اینترنتی کالاها در شرایط کرونا از افزایش سی درصدی فروش اینترنتی خبر داد. «دیجی کالا» هم به عنوان بزرگ ترین فروشگاه اینترنتی داخلی که در تهران و کرج اقلام سوپرمارکتی هم عرضه می کند، 2 هزار نیروی جدید استخدام کرد.
تمایل مشتریان به خرید از فروشگاه های آنلاین باعث شد واحدهای سنتی هم برای فرار از ورشکستگی به فروش اینترنتی روی بیاورند. در دنیای پسا کرونا هم فروشگاه هایی که در پی حفظ مزیت رقابتی هستند، باید زیرساخت های فروش اینترنتی را فراهم کنند چرا که به باور تحلیلگران شیوع ویروس کرونا در طولانی مدت در نحوه خرید کردن کاربران تأثیر خواهد گذاشت.
7. تکیه بیشتر بر ربات ها
ربات ها بر خلاف ما در معرض بیماری های واگیر دار قرار ندارند و همین مساله آنها را به گزینه هایی مناسب برای خدماتی نظیر فعالیت در خط تولید، تحویل کالا، کمک به بیماران، نظافت اماکن و غیره تبدیل می کند. همزمان با رشد خریدهای اینترنتی «استارشیپ» و «کیوی بات» که در زمینه دلیوری رباتیک فعالیت دارند، از افزایش مشتریان خبر داده و در پی ارائه خدمات در مناطق دیگر هستند.
در بسیاری از بیمارستان ها هم نظافت در محیط های آلوده به ربات ها سپرده شده است. ربات های کوچک و بزرگ پیش از این هم در زمینه های مختلفی به کار می شدند اما اثبات کارایی آنها در دوران کرونا باعث شده پتانسیل های آنها بهتر درک شده و در آینده هم بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.
8. گسترش وبینار
اگر اهل شرکت در رویداد و همایش باشید این روزها حتما از افزایش چشمگیر تعداد وبینارها در ایران اطلاع دارید. در واقع با شیوع کرونا سازمان دهندگان رویدادها و شرکت کنندگان چاره ای جز سوییچ به دنیای دیجیتال نداشتند.
این پلتفرم ها برخلاف نمونه های فیزیکی نه تنها از نظر ظرفیت محدودت ندارند، بلکه هزینه برگزاری آنها به مراتب پایین تر است و افراد از شهرهای مختلف می توانند در آن شرکت داشته باشند.
پزشکی از دارو امکان دسترسی به متخصصان زبده با هزینه کمتر را فراهم می کند
«مانوئل اوهانجانیانس» مدیرعامل ایسمینار در گفتگو با دیجیاتو جلوگیری از شیوع بیماری، تعامل بیشتر با سخنرانان و هزینه به مراتب کمتر را از مزایای وبینار در مقایسه با سمینارهای عادی عنوان می کند.
برگزاری رویدادهای حضوری در دنیای پسا کرونا هم به قوت خود باقی می ماند اما با توجه به این مزایا انتظار می رود که برگزار کنندگان از وبینار به عنوان ابزار تکمیل کننده بهره ببرند. در کنار این مساله شاهد رشد رویدادهایی خواهیم بود که برای صرفه جویی در هزینه و زمان صرفا به صورت مجازی برگزار خواهند شد.
9. گسترش ورزش های الکترونیک
تا اوایل سال 2020 بسیاری از طرفداران لیورپول خود را برای جشن قهرمانی لیگ برتر پس از 3 دهه آماده می کردند اما کرونا ماه هاست آنها و تیم محبوبشان را به خانه فرستاده است. این مساله به انگلیس محدود نمی شود و مدتهاست استادیوم ها و سالن های ورزشی در اغلب کشوهای دنیا سوت و کور شده اند و در آنها خبری از غوغای تماشاگران نیست.
در همین زمان اما وزش های مجازی با قدرت ادامه دارند و بر اساس برآوردهای Streamlabs در سه ماهه نخست 2020«توییچ» از نظر ساعات استریم و تماشای محتوا و همچنین میانگین بازدیدکنندگان همزمان رکوردشکنی کرده است. در توییتر هم محتویات گیمینگ رشدی 38 درصدی را تجربه کرده اند. اپراتور مخابراتی «ورایزن» هم می گوید از آغاز قرنطینه، شاهد افزایش 75 درصدی مصرف دیتا برای تجربه بازی های ویدیویی بوده است.
در مورد ورزش های الکترونیک هم مثل وبینار نیازی به حضور افراد در یک مکان نیست و هر کس از هر جای دنیا می تواند در آن شرکت کند بنابراین انتظار می رود که بخشی از رشد این پلتفرم ها حتی پس از کرونا هم به قوت خود باقی بماند.
جمع بندی
شاید ویروس کرونا بسیاری از سیستم های ما را از کار انداخته یا قربانیان بسیاری به جا گذاشته باشد اما در عین حال باعث افزایش انعطاف پذیری بشر شده و ما را به سوی نوآوری هایی سوق می دهد که تا پیش از این رغبت چندانی به آنها نداشتیم. این بحران درس های بسیاری به ما داده که می توان از آنها برای ساختن دنیای بهتر بهره برد. شما دنیای پسا کرونا را چگونه می بینید؟
یونس مرادی
منبع: Forbes
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
