منفی شدن قیمت نفت به چه معناست و چرا این اتفاق افتاد؟

برای اولین بار قیمت نفت منفی شد، البته قیمت نفت ایالات متحده آمریکا، وست تگزاس این سقوط شدید را تجربه کرد و نفت سایر کشورها مانند اعضای اوپک شاهد چنین موضوعی نبود. در این میان سوالات مهمی وجود دارد، قیمت منفی نفت به چه معناست و چرا قیمت نفت منفی شد؟

برای اولین بار قیمت نفت ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه تقریبا به منفی 40 دلار رسید، البته نزدیک به دو ماه پیش بسیاری از تحلیلگران بازار انرژی چنین موضوعی را پیش بینی کرده بودند که علت آن، کاهش تقاضا به علت شیوع کرونا بود. با وجود پیش بینی سقوط قیمت نفت، کمتر کارشناسی تصور می کرد که قیمت نفت آمریکا، وست تگزاس به کمتر از صفر دلار برسد و منفی شود.

شیوع کرونا تقاضا برای نفت را کاهش داد
با شیوع کرونا، بسیاری از مردم در سراسر جهان قرنطینه و خانه نشین شدند که این موضوع تقاضا برای بسیاری از سوخت ها مانند بنزین و گازوئیل را کاهش داد. ماه گذشته میلادی میزان تقاضای روزانه برای نفت کاهشی 29 میلیون بشکه ای را تجربه کرد که نشان از کاهش 30 درصدی فروش نسبت به سال گذشته میلادی داشت. این کاهش فروش باعث شد تولیدکنندگان بزرگ تصمیم به کاهش تولید روزانه خود از ماه آینده میلادی بگیرند، این کشورها تولید روزانه خود را 10 تا 15 میلیون بشکه یا 15 درصد کاهش می دهند.

برای اولین بار در تاریخ روز دوشنبه قیمت نفت منفی شد
با وجود این توافق تاریخی، سقوط قیمت نفت متوقف نشد. روز دوشنبه قراردادهای آتی برای تحویل نفت خام آمریکا در ماه آینده میلادی به پایین ترین نرخ خود در تاریخ یعنی نزدیک به منفی 40 دلار رسید. قراردادهای نفتی برای تحویل در ماه های ژوئن و ژوئیه نیز کاهش قیمت را تجربه کرد، اما به منفی نرسید.

زمانی که قیمت نفت منفی می شود، یعنی برای تولیدکننده ارزش مالی ندارد و در حقیقت برخی تولیدکنندگان به مردم پول می دهند تا نفت را تحویل بگیرند. با این وجود اگر تولید کننده ای تصمیم به توقف تولید بگیرد، مدتی طول می کشد تا تولید کاملا متوقف شود. علاوه بر این به علت پیچیدگی های فرایند تولید و همچنین هزینه های بالای توقف، برخی تولیدکنندگان حاضر به تحویل رایگان نفت یا حتی پرداخت پول به خریداران هستند.

قیمت منفی نفت به چه معناست؟
زمانی که نفت از زمین استخراج می شود، باید آن را ذخیره و حمل کرد که این اقدامات نیاز به هزینه دارد. این هزینه در برخی مناطق مانند مرکز ایالات متحده آمریکا می تواند بالاتر از کشور دیگری مانند عربستان سعودی باشد و به همین علت قیمت نفت اوپک یا ایران منفی نشده و همچنان بالای صفر دلار معامله می شود. زمانی که قیمت نفت سقوط می کند، تولیدکنندگان ممکن است با فروش نفت ضرر کنند، در حقیقت آن ها نمی توانند هزینه های تولید را تامین کنند. در مواقعی که وضعیت بازار بسیار نامناسب باشد، آن ها قادر به فروش نفت نخواهند بود.

شرکت ها برای استخراج و ذخیره سازی نفت باید هزینه پرداخت کنند
زمانی که تقاضا کاهش شدیدی داشته باشد، ذخایر نفتی پر می شود و تولیدکننده نمی تواند نفت را جایی ذخیره کند. این موضوع هم اکنون در اوکلاهما، جایی که نفت وست تگزاس تحویل داده می شود اتفاق افتاده. خریداران در این مدت نفت ارزان قیمت را خریداری و ذخیره می کردند، اما حالا مخازن پر شده و آن ها دیگر امکان چنین کاری را ندارد و به همین علت، دیگر خریداری برای نفت وست تگزاس وجود ندارد و قیمت آن منفی شده است.

با توجه به این موضوع که تولیدکننده و همچنین برخی خریداران محلی امکان ذخیره نفت را ندارند، به افراد دیگر پول می دهند تا نفت را تحویل بگیرند. در حقیقت روز دوشنبه بازرگانان حاضر به پرداخت مبلغ 38 دلار به ازای هر بشکه به خریداران برای تحویل نفت شدند. با این وجود قراردادهای آینده دوباره قیمت نفت را مثبت می کنند. قیمت نفت برای تحویل در ماه های ژوئن و ژوئیه به ترتیب برابر با 21 و 27 دلار است و انتظار می رود با کاهش بحران، قیمت طلای سیاه در ماه های آینده دوباره افزایش پیدا کند.

به قلم محمد قریشی