پالایشگاه های روغن پایه در خاورمیانه قربانی جدید کرونا

کرونا پالایشگاه های تولید روغن پایه را نیز درگیر خود کرد. خبری کوتاه اما تأثیرگذار براقتصاد صنعت روانکارها که باعث شده تولیدکننده های بزرگ روغن پایه درخاورمیانه حجم تولیدات خود را کاهش دهند. محصولی که به واسطه تعطیلی کارخانه های تولید روانکار درچین، چندان خریداری ندارد و باید عطای تولیدش را به هزینه های انبارداری و... ببخشد.

این روزها عوارض این ویروس به قلب اقتصاد روغنی خاورمیانه نیز سرایت کرده است. جایی که ماده اصلی تولید روانکارها درچین را تامین می کند.این ویروس مهلک باعث شده کارخانه هایی که نیازشان توسط این پالایشگاه ها تامین می شد، فعلا تعطیل شوند. تحلیلگران می گویند انتظار داریم طی سه ماه آینده، اقتصاد چین چالش های زیادی را تجربه کند و باتوجه به اینکه تقاضای مشتری چینی کاهش پیدا کرده، کارخانه ها نیز دست از تولید برداشته اند.

متیو تانگ، تحلیلگر موسسه سرویس های اطلاعاتی آزاد شیمیایی (ICIS) گفت: «عمده کارخانه های بلندینگ درسرزمین چین تا زمانی که این بحران مهار نشود، قصد آغاز به کار ندارند. همچنین بزرگ ترین بازار خودرو جهان نیز دچار چالش های شدیدی شده است؛ تاجایی که خیابان ها و شهرهایی که روزی مملو از خودروهای شخصی بودند، حالا خلوت شده اند.»

میدان جنگی که خالی شد!
چین برای کشورهایی همچون کره جنوبی و سنگاپور تبدیل به میدان جنگی شده بود که سعی داشتند سهم تامین روغن پایه گروه های 2 و 3 را از کشورهای خاورمیانه ای کاهش دهند. این درحالی است که پالایشگاه دارهای بحرین، عربستان و امارت حساسیت زیادی روی سهم خود از بازار چین دارند و دراین مورد با هیچ کشوری شوخی نداشتند، تا وقتی که کروناویروس باعث اختلاف در روند صادرات روغن پایه آن ها شد. نماینده شرکت پتروسل به عنوان یک شرکت هندی اعلام کرد طی 11 ماه نخست سال 2019 صادرات روغن پایه اماراتی به چین نسبت به زمان مشابه در سال 2018 تا 30 درصد رشد داشته و به حجم 80 هزار تن رسیده است.

باوجود اینکه تخمین خسارت کروناویروس به صنعت روانکارها کار دشواری است، اما موسسه «وودمکنزی» (WoodMackenzie) پیش بینی کرده این بحران درسه ماهه نخست سال 2020 تا 250 هزار بشکه در روز از حجم واردات روغن پایه به چین کاهش داده است. این موسسه مدعی است دربخش پایین دستی نیز تأثیر زیادی بر تقاضای پلی آلفااولفین ها خواهد داشت.سخنگوی «ادنوک» ابوظبی نیز اظهار داشت: «تجارت روغن پایه هنوز تعطیل نشده است، اما درصورتی که این روند تا چندماه آینده ادامه پیدا کند، ممکن است بازار خرید و فروش روغن پایه با بحران رکود روبه رو شود.»

سخنگوی «شِل» نیز که درشرکت «قطرپترولیوم» (Qatar Petroleum) اقدام به تولید روغن پایه گروه های 3 و +3 با استفاده از فناوری تبدیل گاز به مایع درپالایشگاه «راس لفان» قطر می کند، حاضر به پاسخگویی درباره کاهش حجم صادرات به چین نشده است.

تلاش برای ارتباط بیشتر با چین
تحلیلگران می گویند پالایشگاه دارهای خاورمیانه تلاش های زیادی برای تقویت رابطه خود با چین انجام داده اند؛ چرا که دربخش پایین دستی که شامل روغن پایه نیز می شود، این کشور به یک منطقه استراتژیک برای پالایشگاه ها تبدیل شده است. با این وجود شیوع این بیماری در بدترین زمان ممکن رخ داد و باعث شد طبق تخمین گروه بین المللی «GP» امسال سه میلیون تن کاهش در تقاضای چینی ها را شاهد باشیم.

گزارش های اخیر حاکی از این است که قیمت روغن پایه گروه 3 خاورمیانه نسبت به روزهای پایانی سال گذشته میلادی افزایش یافته، اما با کاهش تقاضا درچین، این شرایط معکوس خواهد شد و احتمالا قیمت ها به سال قبل بازگردد.

روانکارهایی که تأثیری نخواهند دید
با بررسی چشم انداز کوتاه مدت برای بخش روانکارهایی همچون گریس و روغن موتور خودروها، هواپیماها و ماشین آلات صنعتی به نظر می رسد این بخش ها چندان تحت تأثیر قرار نمی گیرند. درواقع عمده کاهش تقاضا درروغن پایه گروه های 2 و 3 رخ داده است. همچنین این احتمال وجود دارد که روند تامین روغن پایه به شکل دقیق تری انجام شود و چینی ها بدون اخذ تاییدیه های فنی اقدام به تایید مبادله کالا نخواهند کرد.

فشار مضاعف بر تولیدکنندگان
قیمت روغن پایه گروه 3 در بورس به عنوان یکی از مراجع اصلی برای قیمت گذاری سایر محصولات به حساب می آید و درحال حاضر قیمت ها روی بازه 100 دلار برای هر تن نوسان دارد. علاوه بر این شرایط ژئوپلتیک منطقه نیز چندان به نفع حاشیه نشینان خلیج فارس نیست.

به همین خاطر پیش بینی ها از کاهش 1.3 درصدی تقاضا برای کل روغن پایه ها حکایت دارد. این روند باعث خواهد شد پالایشگاه دارها به خاطر ظرفیت اضافی به همراه مسائل درون و فرا منطقه ای زیان شدیدی ببینند.به نظر می رسد دراین شرایط تولیدکنندگان ایرانی روغن موتور، فرصت مناسبی را برای خرید روغن پایه با کیفیت آن هم با قیمتی مناسب به دست خواهند آورد. شرایطی که می تواند بخشی از مشکلات تولید به ویژه دربخش تولیدکنندگان بخش خصوصی را رفع کند.