شیوع ویروس کرونا تا این لحظه خسارات زیادی را برای جنبه های مختلف اقتصاد کشور چین از جمله حوزه صادرات و واردات این کشور به دنبال داشته است. در این مقاله تأثیر کرونا بر صادرات چین را بررسی می کنیم.
با توجه به مختل شدن فعالیت شرکت های تجاری چینی در پی شیوع ویروس کرونا، میزان صادرات کشور چین در ماه های نخستین سال 2020 تا به امروز با کاهش قابل توجهی روبه رو بوده است. آخرین آمار منتشر شده از سوی گمرک چین، سقوط 17٫2 درصدی صادرات این کشور نسبت به سال گذشته را نشان می دهد. این آمار بعد از ورود چین به جنگ تجاری با آمریکا در فوریه سال 2019، به عنوان بزرگ ترین کاهش صادرات کشور چین ثبت شده است. شایان ذکر است گمرک چین به کاهش چهار درصدی واردات این کشور در این مدت نیز اشاره کرده است. البته پیش از این برخی از اقتصاددانان شرکت کننده در نظرسنجی خبرگزاری بلومبرگ، پیش بینی کرده بودند که به دنبال گسترش ویروس کرونا، احتمالا صادرات کشور چین 16٫2درصد و وارداتش نیز 16٫1 درصد کاهش پیدا خواهد کرد.
اولین موارد ابتلا به ویروس کرونا در اواخر ماه دسامبر در شهر ووهان چین مشاهده گردید. این موضوع موجب شد تا مقامات دولتی، این منطقه صنعتی را که نزدیک به 56 میلیون نفر جمعیت دارد، به طور کامل قرنطینه نمایند. اقداماتی که برای مهار اپیدمی کرونا در چین صورت گرفته از جمله محدودیتهای سفر و قرنطینه و همینطور کاهش فعالیت های اقتصادی، تجاری و حمل و نقل، به نیروی کار و زنجیره تامین این کشور آسیب جدی وارد کرده است.
برای بررسی تأثیر کرونا بر صادرات چین می توان به تعطیل کردن شرکت های تجاری بسیار بزرگی نظیر مک دونالد، در پی شیوع این بیماری اشاره کرد. همچنین شرکت Toyota و بسیاری از شرکت های دیگر در حال حاضر تولید خود را متوقف کرده اند.
علاوه بر این بندرهای صادراتی گوانگدونگ، شهر فناوری شنژن، بزرگ ترین بندر چین شانگهای و همینطور محل کارخانه جدید تسلا و جیانگ سو از جمله مهم ترین مناطق تجاری چین بودند که برای کنترل و جلوگیری از شیوع این بیماری به مدت چند هفته تعطیل شدند. این استان ها تقریبا چیزی در حدود 69 درصد از تولید ناخالص داخلی چین را در سال 2019 تشکیل می دادند.
میزان تأثیر کرونا بر صادرات چین در مقایسه با ویروس سارس
می توان گفت با توجه به نقش مهم چین در اقتصاد جهان، ویروس کرونا اختلال گسترده ای در زنجیره های عرضه جهانی ایجاد کرده است. به طوری که اغلب اقتصاددان ها پیش بینی می کنند ضربه این ویروس جدید به اقتصاد چین و جهان از ضربه ویروس سارس در سال 2003 بسیار بزرگ تر خواهد بود. چرا که در حال حاضر جمعیت زیادی از جهان مصرف کننده کالاهای چینی هستند. در نتیجه نقش اقتصادی چین در اقتصاد جهان بسیار پر رنگ تر از نقش آن در سال 2003 است. گفتنی است چین اکنون 17 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می دهد که 4 درصد نسبت به سال 2003 رشد داشته است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، مازاد تراز تجاری چین با کشور آمریکا که از موارد اصلی و مهم اختلاف تجاری میان این دو کشور بوده است، در دو ماه ابتدایی سال جاری میلادی به میزان 40 درصد کاهش داشته و در مقایسه با 42 میلیارد دلار در سال گذشته، به 25.4 میلیارد دلار رسیده است.
بر اساس این گزارش، اختلالات صورت گرفته در ماه های اخیر، قدرت چین را برای عمل به تعهداتی که تحت توافق تجاری با آمریکا امضا کرده، مورد تردید قرار داده است. زیرا طبق این توافق پکن متعهد شده بود تا در دو سال آینده 200 میلیارد دلار کالا و خدمات آمریکایی خریداری کند.
بر اساس اخبار منتشر شده در خبرگزاری ها، برای اولین بار است که مقامات چینی آمار تجارت مربوط به ماه های ژانویه و فوریه 2020 را به صورت یک جا منتشر می کنند. درست است که همیشه برای ملایم تر نشان دادن اختلالات حاصل شده از تعطیلی های طولانی مربوط به سال نو، سایر شاخص های اقتصادی نیز با یکدیگر منتشر می شوند و کاهش اندک معمولا در این دوران طبیعی است. ولی باید گفت کاهش بزرگ میزان صادرات کشور چین بعد از اپیدمی ویروس کرونا وضعیت امسال را غیر معمول کرده است.
همچنین طبق گزارش دیگری که از جولیان ایوانزریچارد، کارشناس مرکز مطالعات اقتصاد سرمایه، روز جمعه منتشر گردیده است، تجمیع داده های ژانویه و فوریه به این معناست که نرخ رشد منتشر شده به طور کامل بزرگی ضعف اقتصادی و تجاری این دو ماه اخیر چین را نشان نمی دهد. بنابراین کاهش اخیر در تجارت و صادرات چین احتمالا بیشتر از آن چیزی است که مقامات این کشور اعلام کرده اند. وی در این رابطه گفته است: « این اقدام چین به این دلیل است که اختلالات در فعالیت های تجاری این کشور در ماه فوریه 2020 متمرکز شده است.»
به گفته یکی از کارشناسان اقتصادی شرکت مودیز آنالیتیکس، از موارد دیگر تأثیر کرونا بر صادرات چین، کند شدن روند فعالیت های اقتصادی این کشور است که همچنان در ماه مارس نیز ادامه خواهد داشت. آماری که از مصرف زغال سنگ، انرژی و همچنین استفاده از مترو به دست می آید، نشان می دهد که کارگران همچنان به آرامی به سرکار خود باز می گردند. علاوه بر این شیوع این بیماری در کشورهای دیگر مانند کره جنوبی و اروپا مانع از رشد صادرات چین خواهد شد. چرا که در این شرایط تقاضای کالاهای چینی در کشورهای دیگر کمتر و ضعیف تر می شود.
همچنین گفتنی است فعالیت حوزه تولیدی چین نیز در فوریه به پایینترین سطح خود رسیده و فعالیت بخش غیرتولیدی هم با کاهش روبه رو بوده است.
همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا در سراسر جهان، علاوه بر کند شدن فعالیت اقتصادی چین، تأثیرات منفی بزرگی بر رشد اقتصاد جهانی نیز مشاهده می شود. بر همین اساس موسسه اقتصادی آکسفورد در طی گزارشی آورده است: «آغاز شوک اقتصادی و تجاری در چین، به پدیده ای خطرناک تر تبدیل شده است.»
این درحالی است که برخی از مقامات چینی بر کوتاه مدت بودن تأثیر کرونا بر صادرات چین تأکید کرده اند. آنها همچنین برای جلوگیری از گسترش این پیامدها یک سری اقدامات حمایتی اتخاذ کرده اند.
شی جین پینگ، رئیس جمهور کشور چین نیز اخیرا در نشستی با حضور مقام های ارشد این کشور در پکن به بازگشت کشورش به مدار عادی تجارت و از سرگیری تولید تأکید کرد. وی همچنین برای تقویت دوباره اقتصاد و تولید در چین، مردم را به استفاده بیشتر از خدمات و کالاهای داخلی تشویق کرد.