به محل و فضایی که یک یا چند نوع کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه و یا فراورده های مختلف که بر اساس یک سیستم صحیح طبقه بندی و تنظیم می گردد، انبار گفته می شود.
انبارهای شرکت های مختلف از لحاظ ساختمان به 3 گروه تقسیم می شوند:
انبار پوشیده: بعضی از اجناس به علت حساسیت و مواد خاصی که در ساختمانشان به کار رفته باید در انباری که همه اطراف آن بسته و دارای سقف است، نگهداری شوند.
انبار سرپوشیده: نوعی انبار که سقف دارد ولی چهار طرف آن باز و فاقد حفاظ جانبی است اقلام و یا اجناسی که در مقابل نور مستقیم آفتاب و برف و باران خاصیت خود را از دست می دهند، در این انبارها نگهداری می شوند.
انبار باز: این انبار به صورت محوطه است و معمولاً اجناسی که در مقابل نور آفتاب و برف و باران خاصیت اولیه خود را از دست نمی دهند با رعایت اصول انبارداری در آن نگهداری می شوند.
انواع موجودی های انبار:
اجناس و کالاهای موجود در انبار اعم از موسسات تولیدی یا غیرتولیدی (خدماتی) را می توان به پنج دسته تقسیم نمود:
از این مواد برای تولید کالا استفاده می شود.
مواد و لوازم مصرفی به موادی گفته می شود که به طور غیرمستقیم در تولید کالا دخالت دارد و یا در سازمان های تولیدی برای انجام خدمات جانبی مورد استفاده قرار داده می شود. این مواد بر اثر مصرف از بین می رود مانند کاغذ و مداد و یا وسایل بسته بندی در سازمان های تولیدی.
به موادی که مقداری تغییرات در مواد اولیه ی آن داده شده ولی هنوز به صورت کامل ساخته نشده است، مواد و لوازم در جریان ساخت گویند.
به کالاهایی گفته می شود که از نظر ساخت به مرحله ی تکمیلی رسیده و قابل عرضه به بازار باشد.
این سری از اجناس شامل اجناسی هستند که بدون هیچ گونه تغییری در آنها به بازار جهت فروش عرضه می گردد و به طور موقت در انبار نگاهداری می شود. مانند انبار فروشگاه ها و موسسات بازرگانی.
اهداف برنامه ریزی مدیریت انبار:
کاهش هزینه های انبار و نگهداری کالا، انجام فعالیت های ضروری به صورت کارا.
ارائه اطلاعات صحیح و دقیق به سایر بخش ها.
حفظ و نگهداری مناسب کلیه اقلام در انبارها.
کاهش هر گونه ضایعات و صدمات و آسیب رساندن به کالاهای موجود در انبار.
ارائه خدمات موثر و جلب همکاری و رضایت سایر بخش ها و کارکنان.
کاهش میزان سرمایه گذاری ها و پایین نگه داشتن حجم سرمایه گذاری ها در انبار.
سرعت بخشیدن به امور جاری و عملیاتی انبار.
به کارگیری و آموزش کارکنان انبار با مهارت های انبار.
ارائه بهینه خدمات و برقراری ارتباط منطقی روشمند با کلیه قسمت ها.
تعداد انبارهایی که باید ساخته شوند و بهترین اندازه هر انبار.
خدمات دهی بالا به مشتری.
نکات مهم در طراحی انبار