برات بدون تعهد پرداخت یا برات صوری چیست؟

بَرات
 نوشته‌ای است که بر اساس آن شخصی به شخص دیگری امر می‌کند مبلغی در وجه یا حواله کرد خودش یا شخص ثالثی در موعد معینی بپردازد. به عبارتی ﻳﻚ ﺳﻨﺪ ﺗﺠﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻃﻠﺒﻜﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺨﺺ ﺑﺪﻫﻜﺎﺭ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺷﺨﺺ ﺑﺪﻫﻜﺎﺭ ﺩﺭﺻﻮﺭﺕ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺁﻥ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻭﺟﻪ ﺑﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺭﺳﻴﺪ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﻠﺒﻜﺎﺭ ﻳﺎ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﻴﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ. کسی که برات را صادر می‌کند،  برات‌کش یا مُحیلیا صادر کننده و کسی که برات را باید بپردازد برات‌گیر یا مُحالٌ علیه و کسی که مبلغ برات را دربافت می‌کند،  دارنده برات یا مُحالٌ لهیا محتال می‌نامند. برات‌گیر می‌تواند پرداخت مبلغ برات را قبول کند یا از پذیرش آن خودداری کند.

برات صوری یا برات بدون تعهد چیست؟
این دو اصطلاح که هر دو یکی می باشند به زبان ساده اینگونه تعریف می شوند: زمانی که شما به عنوان خریدار کالا، پول(ارز) بابت خرید کالا را از طریقی به جز سیستم بانکی (مثلا حضوری و یا از طرق دیگر) به فروشنده پرداخت کرده اید و ثبت سفارش انجام داده اید و حالا می خواهید کالا را وارد کشور کنید باید از طریق برات صوری یا برات بدون تعهد این کار را انجام دهید. اسناد مورد نیاز برای این کار به شرح زیر است: پرفورما و پکینگ لیست و گواهی مبدا و شماره ثبت سفارش و اقرار ذینفع مبنی بر دریافت کل مبلغ از خریدار، داشتن حساب ریالی در بانکی که قرار است برای شما برات صوری صادر کند، بلوکه شدن 35 درصد از مبلغ ارزی کالا(در بانکهای مختلف متفاوت است) به عنوان وجه ضمان ورود کالا به کشور که پس از ترخیص از گمرک و ارائه اسناد مثبته ترخیص به بانک عامل این مبلغ به شما بازگردانده می شود. البته در تمام موارد سلیقه وجود دارد و حتی بسیاری از بانک ها از انجام برات بدون تعهد سرباز می زنند و یا شرایط و ضوابط خاصی را مطرح می نمایند.

برات از مهم ترین اسناد تجاری و از وسایل مهم پرداخت و کسب اعتبار در معاملات بین المللی و داخلی به شمار می رود.

ماده 223 الی 304 قاتون تجارت مصوب 1311 مربوط به برات می باشد.منشأ پیدایش برات برای انتقال طلب بوده است. به این ترتیب که وقتی شخصی طلبی از دیگری داشته که هنوز موعد پرداخت آن فرا نرسیده، با انتقال طلب خود به شخصی دیگر امکان یک معامله نسیه را برای خود فراهم می کند و بدین ترتیب باعث صرفه جویی در یک نوبت جابه جایی پول می شده است، یا شخص برای جلوگیری از خطرات حمل و نقل پول در سفرهای طولانی پول خود را به شخص دیگری پرداخته و همان مبلغ را از همکار یا دوست آن شخص در شهر مقصد دریافت می کرده است. اما امروزه با تحول در روش های جابه جایی پول اهداف صدور برات تغییر کرده و صدور برات لزوماً به معنای انتقال طلب نیست.

ظهرنویسی
به معنای نوشتن پشت سند است و در مورد برات وسیله انتقال برات است. چون عبارتی که انتقال برات را می رساند در پشت برات نوشته می شود این عمل حقوقی ظهرنویسی نام گرفته است. شخصی که برات به حواله کردِ او صادر شده، می تواند با ظهرنویسی آن را به دیگری منتقل کند. حتی اگر عبارت حواله کرد بر روی برات قید نشده باشد.

در حقوق تجارت ایران صدور برات در وجه حامل ممنوع می باشد.

ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺫﻛﺮ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺍﺕ ﺍﺳﻨﺎﺩﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮﻩﻧﻮﻳﺴﻰ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭﺟﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺿﻤﻴﻤﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺗﺠﺎﺭﻯ ﻭﺍﺻﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ.