تجارت با آتن

اقتصاد یونان از نظر بزرگی با 249 میلیارد دلار معادل 193.749 میلیارد یورو، تولید ناخالص داخلی در رده چهل و دوم دنیا و 278 میلیارد دلار معادل 215.222 میلیارد یورو تولید ناخالص داخلی بر حسب قدرت خرید، در رده چهل و پنجم دنیا قرار دارد.

بر حسب آمار منتشره توسط بانک جهانی، یونان در میان 27 کشور عضو اتحادیه اروپا از نظر بزرگی اقتصاد، در رده سیزدهم قرار دارد و به لحاظ درآمد سرانه هم، این کشور با 05 /22 دلار در رده سی و ششم جهان قرار دارد.

نرخ تورم در یونان در سال 2012 به طور متوسط 51 /1 درصد بوده و حدود 31 درصد جمعیت یا 4 /3 میلیون نفر در معرض فقر یا محرومیت اجتماعی هستند. از مجموع پنج میلیون و 2241 نفر نیروی کار این کشور، 8 /69 درصد در بخش خدمات، 8 /17 درصد در بخش صنعتی و 4 /12 درصد در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند.

مهم ترین شرکای یونان در بخش صادرات به ترتیب ایتالیا، آلمان، قبرس، انگلیس، ترکیه و آمریکا بوده و در بخش واردات به ترتیب آلمان، ایتالیا، فرانسه، هلند، کره جنوبی، بلغارستان و بلژیک هستند. مهم ترین صادرات یونان شامل مواد پتروشیمی و روغن های صنعتی، آلومینیوم، تجهیزات ارتباطی و مخابراتی، تجهیزات برقی، دارو، پلاستیک، آهن آلات و سبزیجات و میوه به ویژه زیتون و روغن زیتون می شود و مهم ترین محصولات وارداتی این کشور را هم، نفت خام، ماشین آلات و تجهیزات برقی، محصولات دارویی، کشتی و قایق، خودرو و پلاستیک تشکیل می دهند.

یونان بزرگ ترین اقتصاد منطقه بالکان را تشکیل می دهد و درعین حال یکی از مهم ترین سرمایه گذاران خارجی در منطقه بالکان به حساب می آید؛ به نحوی که دومین سرمایه گذار خارجی در آلبانی، سومین سرمایه گذار در بلغارستان و جزو سه سرمایه گذار مهم خارجی در رومانی و صربستان بوده و اولین شریک تجاری و سرمایه گذار خارجی مقدونیه هم هست. این کشور در بسیاری از سازمان های اقتصادی بین المللی و منطقه ای عضویت دارد.

بخش های اقتصادی:
همان طور که گفته شد، یونان کشوری نسبتاً توسعه یافته است که بخش اعظم فعالیت های اقتصادی آن (حدود 85 درصد) در بخش خدمات متمرکز است. بخش صنعتی با 12 درصد و بخش کشاورزی با سه درصد در رده های بعدی قرار دارند. گردشگری اهمیت فراوانی از لحاظ درآمدزایی و ایجاد اشتغال دارد.

بر اساس اطلاعات اداره آمار یونان در سال 2012 میزان ورود گردشگران خارجی به یونان 15 میلیون و 517 هزار نفر بود که در مقایسه با سال قبل با 16 میلیون و 427 هزار روند کاهشی را تجربه کرد. دلیل اصلی این کاهش، ناآرامی های داخلی در یونان بود. یونان از لحاظ تعداد ورود گردشگران خارجی در رده هفتم اروپا قرار دارد. صنعت کشتیرانی یونان هم یکی از قطب های کلیدی اقتصاد این کشور به شمار می رود.

صنایع کشتیرانی و جهانگردی یونان طی سه سال اخیر از ناحیه بحران مالی جاری آسیب فراوانی دیده اند. بر اساس گزارش سال 2012 کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، یونان با مالکیت 1 /16 درصد ناوگان دنیا، بزرگ ترین ناوگان کشتیرانی تجاری دنیا را در اختیار دارد. البته در سال 2006 سهم یونان 2 /18 درصد از ناوگان کشتیرانی دنیا بود. ژاپن با سهم 6 /15 درصدی در تلاش است تا جایگاه نخست را از آن خود کند.

یونان از لحاظ تعداد کشتی با بالغ بر 3321 کشتی در رده چهارم جهان قرار دارد. گزارش موسسه کشتی داران اروپایی نشان می دهد که پرچم یونان هفتمین پرچمی است که بیشترین استفاده بین المللی را در کشتی ها دارد. از لحاظ نوع کشتی ها هم، شرکت های یونانی 6 /22 درصد نفتکش های دنیا و 1 /16 درصد کشتی های کانتینر بر دنیا را در اختیار دارند. یونان تولیدات کشاورزی متنوعی دارد و بیشتر نیازهای خود را در داخل تهیه و میزان قابل توجهی از آن را نیز به خارج صادر می کند. محصولات کشاورزی اصلی یونان از قبیل توتون، انگور، موز، زیتون و روغن است و 25 درصد مردم در بخش کشاورزی فعالیت دارند. بخش کشاورزی یونان به میزان زیادی به کارگران مهاجر فصلی به ویژه از آلبانی و شبه قاره وابسته است.

یونان از لحاظ تولیدات دامی هم وضعیت خوبی دارد با این حال بخشی از نیازهای خود را از خارج وارد می کند. با توجه به مرزهای دریایی گسترده یونان، شیلات از اهمیت فراوانی برخوردار است. یونان با 87 هزار و 461 تن صید ماهی در رده یازدهم اتحادیه اروپا قرار دارد.

در بخش صنایع مادر و سنگین در یونان، برنامه ریزی وسیعی صورت نگرفته است. با این حال صنایع این کشور در بخش های ارتباطات و الکترونیک، آلومینیوم، فولاد، کشتیرانی (تعمیر کشتی، تعمیرات بندری)، صنایع کشاورزی (از جمله محصولات بیوتکنولوژی)، مصالح ساختمانی، دارویی، ماشین آلات و وسایل حمل ونقل، شیلات، بسته بندی و صنایع و مواد غذایی و آشامیدنی غذایی از رشد قابل توجهی برخوردار است. در بخش معدن هم تولیدات عمده یونان به ترتیب بوکسیت، منگنز، سنگ مرمر و سنگ نمک است.

اقتصاد ایران و یونان:
روابط اقتصادی ایران و یونان در طول سال های گذشته دچار نوسان بوده است. به رغم ظرفیت های موجود، روابط تجاری و اقتصادی به طور مناسبی رشد نکرده است. در سال های گذشته اسناد مختلفی به منظور توسعه و ارتقای مناسبات اقتصادی و تجاری فی مابین به امضا رسیده است؛ اما گذشته از برخی موانع سیاسی مانند تحریم های ناعادلانه اخیر اتحادیه اروپا علیه کشورمان، ظرفیت ها و توانایی های دو کشور برای تجار و سرمایه گذاران هر کشور ناشناخته باقی مانده است. به تازگی اتاق های بازرگانی مشترک ایران و یونان در تهران و آتن تشکیل شد که انتظار می رود با رفع ضعف های گذشته، نسبت به معرفی توانایی ها و ظرفیت های دو کشور فعالانه گام بردارند.

مبادلات دو کشور تا سال 2008 که قیمت نفت خام به طور بی سابقه ای افزایش یافت، همواره رو به تزاید بوده و فقط در سال 2009 به دنبال کاهش شدید قیمت جهانی نفت و بحران مالی در یونان که به کاهش واردات و بالطبع کاهش تقاضای نفت خام در بازار این کشور منجر شد، برای مقطعی با کاهش مواجه شد؛ اما در سال 2010 مبادلات تجاری دو کشور با افزایش 85 میلیون و در سال 2011 با افزایش 700 میلیون یورو و رشد 52 درصدی مجدداً سیر صعودی خود را از سر گرفت. در سال 2010 ایران به عنوان هفتمین صادرکننده به یونان و شصت و هفتمین کشور واردکننده از یونان شناخته شد؛

اما با آغاز تحریم های اتحادیه اروپا و حذف نفت از مبادلات دو کشور، شاهد کاهش بی سابقه ای در حجم مناسبات تجاری فی مابین بودیم. ترکیب کلی صادرات یونان به ایران در مدت زمان یادشده به ترتیب میزان عبارت از کالاهای صنعتی، موادخام، فلزات، محصولات کشاورزی همچون سبزیجات، زیتون، میوه و فرآورده های آن و سایر کالاها و خدمات که در هر سال سهم هر کدام از این گروه های کالاهای صادراتی متفاوت بوده؛ با این حال صادرات کالاهای صنعتی بیشترین سهم را در مجموع صادرات یونان به کشورمان داشته است. دارو، فرآورده های شیمیایی همچون آفت کش، کود، لوازم آرایشی، قطعات الکترونیک و لوازم ساختمانی از دیگر اقلام صادراتی یونان به ایران هستند.

از سوی دیگر واردات یونان از کشورمان به ترتیب عبارت از نفت خام بوده و مابقی شامل فرآورده های پتروشیمی، سنگ، شیشه، خشکبار، فرش و سایر کالاها هستند. بیشترین سهم واردات را تا قبل از تحریم ها، نفت خام تشکیل می دهد که در چند سال گذشته همواره سهمی بالاتر از 98 درصد مجموع واردات یونان از کشورمان را داشته است.

با توجه به اینکه اتاق بازرگانی مشترک ایران و یونان نوپاست و البته سابقه شورای بازرگانی مشترک دو کشور را یدک می کشد، قرار بر این است که در سال آینده، فراهم ساختن زمینه برقراری ارتباط اعضا با تشکل های مشابه در کشورهای خارجی، چابک سازی اتاق در پاسخ به مکاتبات و رسیدگی به درخواست ها، ایجاد سازوکار مناسب برای افزایش تعداد اعضای اتاق، شناسایی فعالیت اعضا جهت استفاده در شبکه اطلاع رسانی، شناسایی حوزه تجاری اعضا برای توسعه فعالیت های مشترک بازرگانی، شناسایی نیازها و مشکلات اعضا برای تعریف خدمات مرتبط و ارائه به اعضا، تدوین موضوعات اساسی و کاربردی در علوم بازرگانی، استفاده از اعضای نخبه و توانمند در کارگروه های تخصصی اتاق ایران و یونان، پایش بهره وری عملکرد اتاق و تلاش برای اخذ امتیازات گمرکی و تعرفه های ترجیحی برای تجارت با یونان صورت گیرد.

همچنین تقویت و توسعه خدمات مشاوره ای شهرستان ها، اعزام دو هیات تجاری و پذیرش یک هیات تجاری، برگزاری همایش و نمایشگاه فرصت های تجاری ایران و یونان در دو کشور، تدوین و چاپ کتاب سال اتاق ایران و یونان و اتخاذ راهکارهایی برای تسهیل عضویت اعضای جدید نیز در دستور کار قرار دارد.