آشنایی با انواع فندر (ضربه گیر اسکله)

آشنایی با انواع فندر:
به طور کلی فندر (Fender) را می توان ضربه گیرهای لاستیکی یا چوبی در انواع مختلف که در اسکله ها در محل برخورد شناور و اسکله به کار می رود تا از صدمه به آنها در محل تماس جلوگیری کند، دانست. برخی از انواع فندر ها قابلیت استفاده در قالب بدنه شناورها و کشتی ها را نیز دارا می باشند.

در گذشته در اطراف بدنه کشتی و در جلوی اسکله ها از ضربه گیرهای چوبی استفاده می شد تا نیروی جنبشی در هنگام پهلوگیری کشتی ها را جذب کند و ضربه به طور یکنواخت تر توزیع گردد.

فندر چوبی:

فندر چوبی شبکه ای:

با پیشرفت تکنولوژی و صنعت لاستیک، فندرهای لاستیکی جایگزین فندرهای چوبی شدند که قابلیت جذب انرژی بالاتر و مناسب تری را دارند و همچنین از طول عمر بیشتری نیز برخوردارند.

فندر لاستیکی:

در اطراف شناور ها نیز جهت جلوگیری از برخورد و آسیب دیدن بدنه در هنگام پهلوگیری از لاتیک هایی به عنوان ضربه گیر استفاده می کنند که گاها این ضربه گیرها از جنس لاستیک های فرسوده می باشد.

ضربه گیر کشتی:

ضربه گیر لاستیکی کشتی:

فندرهای استوانه ای:
فندرهای استوانه ای از انواع قدیمی و کارآمد فندر می باشند که درهمه نوع اسکله با کاربری های مختلف قابل استفاده بوده و قدرت جذب انرژی آنها در مقابل نیروی عکس العمل نسبت به سایر فندرها کمتر می باشد ولی شکل خاص و ساده آنها بهره بردار را برای استفاده از آن ترغیب می کند. 

ضربه گیر های استوانه ای چنان که از نام آن پیداست به شکل استوانه بوده و با استفاده از زنجیر، تسمه و یا براکت روی بدنه اسکله نصب می شوند. استفاده از این نوع ضربه گیر اسکله به ویژه به واسطه صرفه اقتصادی و سهولت نصب در بنادر و اسکله های کشورمان بسیار رایج می باشد.

فندر های استوانه ای ساخته شده در این شرکت بر اساس استانداردهای روز دنیا تولید می شوند، لیکن انواع خاص آن نیز به سفارش مشتری قابل تولید می باشد.

فندر D شکل:
فندر های D شکل به دو شکل DO و DD موجود می باشند که استفاده از آنها در انواع اسکله ها بسیار رایج می‌باشد. نصب این فندر ها بسیار آسان بوده و با استفاده از زنجیر یا تسمه و بولت می توانند روی بدنه اسکله یا شناور قابل نصب می باشند. سایزهای کوچک تر فندر های D شکل اغلب در بدنه شناورها مورد استفاده قرار می گیرد.

از جمله ویژگیهای برجسته فندر های D شکل می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• نیروی عکس العمل کمتر و قدرت جذب انرژی بیشتر در مقایسه با فندر استوانه ای.
• سهولت نصب.
• قابلیت استفاده در قالب بدنه شناورها و کشتی ها به دلیل عرض کم فندر.

فندر v شکل:
ضربه گیر های لاستیکی v شکل که نوع معمول آن در ایران Super Arch Fender می باشد، از دسته فندرهای نوع Arch به شمار می روند که به واسطه کارایی فوق العاده آن بر اساس شرایط اسکله های مختلف، یکی از متداولترین فندرهای مورد استفاده در دنیا می باشند.

این دسته از فندرها قابلیت تجهیز با پد و فرونتال فریم را دارا بوده و تنوع سایز و شکل آن به کارفرما و مهندسین مشاور این امکان را می دهد تا متناسب با منظور خود بهترین انتخاب را از میان این نوع فندر داشته باشد.
نصب فندرهای v شکل توسط بولت و واشر صورت می گیرد و شکل قرار گیری آن برروی بدنه اسکله بنا به مقصود مورد نظر کاربران می تواند، عمودی، افقی و یا حتی مورب باشد.
برجسته ترین ویژگی فندرهایv شکل عبارتند از:

• قدرت جذب انرژی (Energy Absorption) بالا و نیروی واکنش (Reaction Force) اندک.
• دوام بالا.
• دامنه انتخاب گسترده در زمینه سایز و جذب انرژی.
• سهولت نصب.
• شکل مناسب جهت جذب انرژی حداکثر.

فندر های سلولی:
فندر های سلولی در حال حاضر پر کاربردترین نوع ضربه گیرهای اسکله هستند که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند.

بدون شک مهم ترین عامل محبوبیت این نوع فندر قابلیت جذب انرژی بالا، وظرفیت فوق العاده متغیر آن می‌باشد. علاوه بر این، اتساع سه بعدی فندر سلولی، خاصیت ارتجاعی آن را از انواع دیگر فندرها متمایز می سازد.
فندرهای سلولی ترکیبی از لاستیک و فولاد می باشند.

صفحه های فولادی در بدنه فندر قرارگرفته و به همراه لاستیک پخت می شود. این ترکیب، موجب تقویت بدنه فندر و استحکام بیشتر آن در مقابل فشارهای عمودی و افقی وارد بر آن می گردد. این فندر ها با استفاده از بولت، زنجیر، براکت و… روی بدنه اسکله نصب می شوند. برروی بدنه فندر سلولی عموماً فرانتال فریم نصب می‌گردد که ابعاد آن با توجه به محل استفاده، متفاوت می باشد.

بیشترین کاربرد فندرسلولی در اسکله های باربری می باشد چرا که قدرت جذب انرژی بالای آن در کنار ساختار این ضربه گیرها امکان نصب و بهره برداری در انواع اسکله از 50/000 تن تا 500/000 تن فراهم می آورد.

عمده ترین ویژگی های این نوع فندر عبارتند از:

• درصد بالای جذب انرژی ( Energy Absorption) در مقابل نیروی عکس العمل ( Reaction Force) اندک.
• قدرت بالا در پراکندن فشاردر سطح فریم.
• عملکرد مناسب در پهلوگیری زاویه ای کشتی ها.
• تنوع سایز.
• تنوع نمودار در یک سایز با تغییر نوع کامپاند.

فندر های مخروطی:

• این فندر ها نوع پیشرفته تر فندرهای سلولی هستند که دارای جذب انرژی و مقاومت بهتری می باشند.

فندر سکوهای نفتی (شاکسل):

• شاکسل ها نوعی ضربه گیر هستند که در سیستم پهلوگیری شناورها در سکوهای دریایی مورد استفاده قرار می گیرند. ساختار این قطعات تلفیقی از فلز و لاستیک بوده و کارکرد جذب انرژی ناشی از پهلوگیری شناورها در سکوهای نفتی را انجام می دهند.

روند عملکرد سیستم پهلوگیری شناورها در دریا به کلی با سیستم پهلوگیری ساحلی متفاوت است. این سیستم (Boat Landing System) در درجه اول متشکل از شاکسل، سپرگریز از مرکز حلقه ای و یک صفحه تماس فولادی می باشد. صفحه فولادی انرژی ناشی از پهلوگیری شناور را به سپرگریز از مرکز و شاکسل منتقل می کند.

حالت ارتجاعی شاکسل موجب جذب انرژی جنبشی وارده و کاهش نیروی عکس العمل در مقابل انرژی دریافتی می شود. به این طریق بار اولیه کاهش یافته و پهلوگیری شناور، بدون آسیب محقق می شود.

میزان بالای نیروی وارده به شاکسل ها به علاوه موقعیت کلیدی آن ها در سیستم پهلوگیری شناورها دردریا (Offshore) دلایل محکمی هستند که موجب می شوند تولید این قطعه با حساسیت خاصی صورت گیرد.

در این میان آنچه که به ویژه هماهنگی سیستم و کارکرد مطلوب آن را تضمین می کند، ضریب بالای پیوستگی بین اجزای فلزی و لاستیکی شاکسل می باشد. علاوه بر این، انتخاب نوع لاستیک و فلز نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و می بایست کلیه خواص مکانیکی سیستم پهلوگیری در آن مورد توجه قرار گیرد.