جرقه در غیبت دلکو
تقریبا در عموم پیشرانه های امروزی سیستم جرقه زنی دلکویی منسوخ شده و وظیفه تایمینگ جرقه برعهده ECU گذاشته شده است. اصلی ترین علت حذف دلکو از روی خودروها، مسئله بازدهی جرقه است. دلکوها گذشته از آنکه هیچ گاه نمی توانند تایم جرقه را در ایده آل ترین حالت حفظ کنند، با مشکل شارژ کوئل مواجه هستند.
هرچه میل لنگ سریع تر دوران کند، چکش برق دلکو نیز سریع تر چرخیده و پلاتین یا سوئیچ مدار نیز سریع تر باز و بسته می شود. در نتیجه حفظ آوانس جرقه نیز دشوارتر بوده و به دلیل کوتاه ترشدن زمان قطع و وصل پلاتین، کوئل فرصت کمتری برای شارژ دارد و جرقه ضعیف تری هم تولید می شود.
در پیشرانه های امروزی، ارتباط بین شمع، جرقه و کوئل به صورت مستقیم و بدون واسطه برقرار است. در واقع عملیات سوئیچینگ یا قطع و وصل مدار، پیش از کوئل و توسط ECU صورت می گیرد. بسته به نوع خودرو و مدل پیشرانه، آرایش های مختلفی از ارتباط کوئل و شمع می تواند برقرار باشد و برخلاف سیستم جرقه دلکویی، مدار محدود به تنها یک و یا دو کوئل نیست.
به عنوان مثال ممکن است یک کوئل دوبل مجتمع توسط وایرها به شمع ها متصل شود و یا حتی برای بازده بیشتر، وایر حذف شده و روی هر شمع یک کوئل مستقل سوار شود. تقریبا اکثر پیشرانه های امروزی، از سیستم کوئل دوبل بهره می برند (جرقه همزمان به ازای 2 سیلندر با لنگ همنام). برای تنظیم زاویه جرقه، ECU از اطلاعات دریافتی سنسور دورشمار و موقعیت میل سوپاپ استفاده می کند.
روی فلایویل در ردیف دنده های سنسور دورشمار، در نقطه های مشخصی (مرگ بالای سیلندرها) تعدادی دندانه حذف شده یا به هم چسبیده اند تا بدین ترتیب با تغییر در الگوی سیگنال سنسور، ECU زاویه جرقه و پاشش و آوانس آنها را درک کند. همچنین ECU از بسیاری دیگر از پارامترها برای تنظیم زاویه جرقه استفاده می کند نظیر اطلاعات دریافتی از سنسور ناک جهت تشخیص اکتان سوخت مصرفی و تنظیم جرقه بر اساس آن.
عملیات سوئیچینگ توسط مدارات داخلی خود ECU و ترانزیستورهای کنترل کوئل ها صورت می گیرد. تامین تغذیه مثبت مدار اولیه کوئل ها برعهده رله دوبل بوده و منفی مدار اولیه به صورت پالسی از جانب ECU دریافت می شود تا بدین ترتیب کوئل در لحظه مناسب برق دریافت کرده، مدار ثانویه آن شارژ شود و جرقه را بر سر شمع اعمال کند.
پیشرانه استارت خورده و روشن نمی شود
روشن نشدن پیشرانه علل فراوانی دارد اما اگر از سلامت بخش هایی نظیر پمپ بنزین، انژکتورها، رله ها و فیوزها و ایموبلایزر اطمینان دارید، نوبت بررسی سیستم جرقه زنی است. روشن نشدن پیشرانه در سیستم جرقه زنی بی دلکو چند علت اصلی می تواند داشته باشد. ابتدا شرایط وایرها را چک کنید که دچار مشکلاتی نظیر فرسودگی، قطع ارتباط، اتصالی (برق دزدی)، شل شدگی و … نباشند.
با آزمون جرقه (میله فلزی) در لحظه استارت می توان به وجود جرقه پی برد. در نظر داشته باشید که در سیستم کوئل دوبل اگر یکی از کوئل ها خراب شود، 2 سیلندر فاقد جرقه خواهد بود و عملا پیشرانه نمیتواند روشن شود. روغن زدگی شمع ها و یا در روغن غوطه ور شدن محل سوار شدن وایر یا پایه کوئل نیز می تواند چنین مسئله ای را ایجاد کند.
مشکلی که در پیشرانه هایی نظیر TU5 به وفور مشاهده می شود و عموما ناشی از خرابی واشر قالپاق سوپاپ است. گاهی ممکن است پیشرانه استارت خورده و خاموش شود و یا کلا قادر به حفظ دور نباشد. در صورت سلامت پمپ بنزین و استپر و اورینگ دریچه گاز، این ایراد به احتمال زیاد ناشی از خرابی سنسور دورشمار است که یا کثیف شده یا فاصله هوایی آن به هم خورده است یا کلا خراب شده است. نمایش اعداد نامربوط توسط دور شمار می تواند نشانه خرابی این سنسور باشد.
پیشرانه قدرت ندارد
اگر از سلامت تمامی بخش های مکانیکی و سیستم سوخت رسانی اطمینان حاصل شده، باید به عملکرد شمع و کوئل ها شک کرد. نیم سوز شدن کوئل می تواند موجب کپ شدید پیشرانه و حتی خاموشی آن شود. عموما در چنین شرایطی چراغ چک روشن شده و یا چشمک می زند. استفاده از شمع های نامناسب بازاری و یا عدم تعویض شمع کهنه از جمله اصلی ترین دلایل کاهش عمر کوئل هاست.
پیشرانه شعله پس می زند
شعله پس زدن پیشرانه عموما به معنی نصب شمع با برد گرمایی نامناسب است و یا وایرها دچار برق دزدی هستند.
پیشرانه تک کار می کند
تک کار کردن پیشرانه یکی از نشانه های اصلی شمع دوده زده است. شمع ها را باز کنید، شرایط آن را از نظر وجود دوده بررسی کنید و بعد از فیلرگیری مجدد نصب کنید. در صورت سلامت شمع ها، خرابی وایرها و یا نشت ولتاژ (برق دزدی) ممکن است چنین مسئله ای ایجاد کند. در صورت سلامت وایر و یا نبود آن، مقصری به جز کوئل باقی نمی ماند.