آیا تا به حال شده صبح از خواب با کسالت بلند شوید و حس کنید سردرد شدیدى دارید ؟ احتمالا در این گونه مواقع خود درمانى مى کنید سپس به سمت خودرواتان رفته و عازم محل کارتان مى شوید اما باید بدانید که با مصرف دارو نه تنها ممکن است ایمنى خودتان را به خطر بیندازید بلکه امکان دارد با جریمه سنگینى نیز رو به رو شوید یا اخطار گواهى نامه اى بگیرید. بسیارى از خودروسواران هیچ آگاهى از دارویى که مصرف مى کنند، ندارند.
واقعا مهم است که آن ها تأثیر جانبى داروهایى را که مصرف مى کنند بدانند و این که چه تأثیرى بر رانندگى آن ها مى گذارد. براى بیشتر مردم رانندگى نشان دهنده آزادى، کنترل و استقلال است. رانندگى بیشتر مردم را قادر مى سازد تا هر زمان که نیاز دارند به مکان هاى مورد دل خواهشان بروند. از طرفى رانندگى براى بیشتر مردم از نظر اقتصادى مهم است. براى بعضى رانندگى بخشى از شغل شان به حساب مى آید و بعضى فقط با خودرو شان به سر کار مى روند. رانندگى مهارت پیچیده اى است. توانایى ما براى ایمن رانندگى کردن تحت تأثیر تغییراتى در وضعیت ذهنى، احساسى و فیزیکى است.
قانون ترافیک جاده اى در انگلیس
بسیارى از رانندگان از اثراستفاده دارو بر رانندگى بى خبرند و بین داروهایى که توسط یک پزشک براى بیمارى تجویز شده و داروهایى که بى نسخه از داروخانه خریدارى مى شود و یا داروهایى که به شکل غیر قانونى به دست مى آید، فرقى نمى گذارند. اگر به شما هنگام رانندگى دستور ایست داده شود و بعدا مشخص شود که به دلیل دارویى که مصرف کرده اید صلاحیت رانندگى را ندارید در این موقع شما تحت پیگرد قانونى قرار مى گیرید و ممکن است که گواهى نامه تان را از دست بدهید.
هر وقت که مردم صحبت از دارو و رانندگى مى کنند بیشتر ما فکر مى کنیم که این مساله مربوط به افرادى است که به صورت غیر قانونى و بدون تجویز پزشک دارو مصرف مى کنند و به سمت جاده حرکت مى کنند. مصرف هر نوع دارو و سپس پشت فرمان نشستن واقعا مى تواند خطرناک باشد بنابراین مهم است بدانید چه مقدار دارو مصرف مى کنید و چقدر تحت تأثیر قرار مى گیرید.
انواع داروها و تأثیرات آن
افسردگى یا بیمارى روانى
افرادى که دچار افسردگى یا بیمارى روانى هستند ممکن است که حواس شان پرت شود و گاهى نتوانند بر رانندگى تمرکز کنند. به هر حال اگر والیوم یا داروهاى مسکن براى بیمار تجویز شد تا با ناراحتى و افسردگى مبارزه کند مصرف آن هنگام رانندگى آسیبى را مى رساند که مى تواند همانند آسیبى باشد که غلظت الکل خون بالاى0.08 است. این نوع دارو نیز مى تواند تأثیراتى مانند خواب آلودگى، دید ناواضح و تلوتلو خوردن را در بر داشته باشد.
تسکین درد
داروهاى مسکنى که استفاده مى شوند هم باعث تسکین درد شده و هم موجب تمرکز ضعیف و خواب آلودگى راننده مى شود.
خستگى مفرط
داروهایى که براى مقابله با خستگى استفاده مى شوند، مى توانند بیش از حد تحریک کننده باشند و منجر به آگاهى وهوشیارى غیر واقعى، اعتماد به نفس کاذب، سرگیجه و هیجان زدگى بیش از حد شود.
مشکلات قلب و فشار خون بالا
داروهایى که براى مشکلات قلب و فشار خون بالا تجویز مى شوند باعث گیجى و دید ناواضح مى شوند.
درمان هاى بدون نسخه پزشک
داروهایى مانند شربت سینه و قرص هاى خواب آور که در درمان سرماخوردگى و آنفلوآنزا موثرند موجب کاهش تمرکز و توانایى رانندگى مى شود و آنتى هیستامین ها که براى آلرژى مصرف مى شوند به راننده احساس بى حالى، خواب آلودگى و حواس پرتى مى دهد.
داروهاى ترکیبى
گاهى ممکن است براى شما انواع داروهایى تجویز شود که به طور جداگانه و به تنهایى هیچ مشکلى را به وجود نیاورند. در حالى که اگر داروها با هم ترکیب شوند، تأثیر متفاوتى خواهند داشت. شما هرگز نباید از ترکیب داروهاى نسخه دار و بدون نسخه استفاده کنید چون احتمالا تأثیرات آن غیر قابل پیش بینى و به صورت بالقوه خطرناک است. بیشتر مردم گاهى بیشتر از یک دارو استفاده مى کنند. ترکیب داروهاى متفاوت مى تواند باعث بروز مشکلاتى براى بعضى افراد به ویژه براى بزرگ سالان شود زیرا آن ها داروهاى بیشترى را نسبت به گروه هاى سنى دیگر دریافت مى کنند.
تغییراتى که در بدن افراد با توجه به سن به وجود مى آید نشان مى دهد که افراد مسن بیشتر به دارو روى مىآورند. هر چه بیشتر به دارو روى بیاورید خطر بیشترى را متحمل خواهید شد چون که داروهاى زیاد توانایى براى رانندگى ایمن را تحت تأثیر قرار مى دهند. براى این که کمک کنید تا مشکلات رفع شود باید حداقل سالى یک بار با پزشک یا دکتر داروساز در باره همه داروهاى نسخه دار و بدون نسخه اى که مصرف مى کنید، صحبت کنید.
دکتر مى تواند به شما کمک کند تا تأثیر منفى داروها بر رانندگى به چندین روش از جمله مقدار و زمان مصرف دارو کاهش یابد، یا این که دارو را تغییر بدهد تا باعث خواب آلودگى کمترى شود حتى مى توانید در باره مکمل هاى غذایى نیز با پزشک مشورت کنید تا مصرف همزمان و یا ترکیب داروها و مکمل ها باعث بروز مشکل در رانندگى شما نشود.
رانندگى ایمن با مصرف دارو
سعى کنید از عوارض و تأثیرات جانبى دارو آگاه باشید تا در زمان رانندگى خطرى شما را در رابطه با مصرف دارو تهدید نکند. همیشه به یاد داشته باشید که از داروساز در باره تأثیرات دارو بر توانایى رانندگى خود سوال کنید. اطلاعاتى را که همراه مصرف این دارو است بخوانید و از دستورالعمل آن پیروى کنید. هرگز دارو را ترکیب نکنید مگر این که به شما توسط مشاور پزشکى توصیه شود.
مهم ترین چیزى که باید به یاد داشت این است که به صداى بدن تان گوش دهید تا اگر احساس ناراحتى مى کنید یا به هر طریقى در رانندگى ناتوان هستید خطر نکنید. تاکسى بگیرید و استراحتى بکنید. بسیارى از مردم در انگلیس مجبور هستند که از درمان هاى بدون نسخه و داروهاى نسخه دار براى تعدادى از بیمارى ها استفاده کنند که دامنه آن از بیمارى هاى جدى تا نه چندان جدى است.
مشکلات مخفى
صرع، سرگیجه یا نزدیک بینى از علائم بیمارى هایى هستند که بلافاصله به ما هشدار مى دهند که ما نباید پشت فرمان قرار بگیریم. خیلى آسان نیست تأثیرات دارویى را که تجویز شده بر بدن مان مشاهده کنیم اما باید در نظر داشت که ممکن است خطرناک باشند.
داروهاى ضد افسردگى
براى مثال داروهاى ضد افسردگى را در نظر بگیرید. تقریبا سه میلیون افرادى که در انگلیس در یک دوره اى از زمان به عنوان افراد افسرده شناخته شده اند و بالاى یک میلیون نفر از آن ها بر این عقیده هستند که مى توانند به رانندگى مشغول شوند در حالى که داروهاى ضد افسردگى مصرف مى کنند و تأثیرات جانبى آن ها که شامل اضطراب، نگرانى، گیجى و بینایى ناواضح است به صورت فهرست آمده است.
در سال 2003 ادموند کینگ Edmund Kingمدیر اجرایى یکى از موسسات انگلیس، گفت: یک افزایش هشدار دهنده در خصوص بیمارى افسردگى و تعداد نسخه هاى مربوط به آن وجود دارد. در سال 2001 حدود 30 میلیون نسخه براى داروى ضد افسردگى در انگلیس وجود داشت. شواهد قابل توجهى وجود دارد که نسل قدیمى تر داروهاى ضد افسردگى و آرام بخش ها تأثیر بسیار بدى بر رانندگى دارند و مى توانند خطر تصادفات را افزایش دهند اما کارى براى رابطه بین اشکال جدید دارو و رانندگى انجام نشده است.
بیمارانى که داروهاى ضد افسردگى استفاده مى کنند باید رفتار رانندگى شان را کنترل کنند و باید از این موضوع آگاه باشند که توانایى رانندگى آن ها ممکن است به دلیل مصرف دارو یا تأثیرات جانبى دارویى آن، تحت تأثیر قرار گیرد و باید مسوولیت کارشان را در نظر داشته باشند. اگر هر نوع شکى به توانایى رانندگى شان دارند باید با پزشک مشورت کنند.
دکتر تونى لاول Tony Lavelle مشاور پزشکى یکى از موسسات انگلیس گفت: داروهاى مختلفى که براى افسردگى تجویز مى شوند مى توانند منجر به بروز انواع واکنش ها در افراد مختلف شوند. بدیهى است، بیمارانى که داروهاى جدید دریافت مى کنند باید به آن ها توصیه شود که ممکن است این داروها ایمنى رانندگى شان را تحت تأثیر قرار بدهند. از این رو باید پرینت کوچکى را که شامل اطلاعات دارو است، بخوانند. به هر حال توصیه مى شود هر کسى که داروى جدیدى براى درمان افسردگى استفاده مى کند نباید تا دو، سه روز بعد رانندگى کند تا این که به واکنش واقعى داروهاى جدید پى ببرد.
بعضى از داروها مى توانند تأثیر متناقضى بر افراد خاص داشته باشند؛ براى مثال دیازپام به طور معمول تأثیر آرام بخش دارد اما مى تواند منجر به تحریک پذیرى بالا نیز بشود. این موضوع تنها براى داروهاى ضد افسردگى که منجر به ایجاد مشکل مى شوند، نیست.
حساسیت فصلى
در تابستان هاى داغ و طولانى، بینى افراد قرمز مى شود، آب ریزش بینى دارند و عطسه مى کنند. این موارد براى کسى که آلرژى دارد خوشایند نیست و مى تواند خطرناک باشد. ممکن است که براى شما تعجب انگیز باشد که یک عطسه ناگهانى از طرف یک راننده خودروى سوارى که 70 مایل در ساعت (112 کیلومتر در ساعت) رانندگى مى کند مى تواند منجر به از دست دادن نیم مایل شود.
سرماخوردگى و آنفلوآنزا
این بار با سرفه ها و سرماخوردگى هایى مواجه هستیم که ما را در شب بیدار نگه مى دارد. ما قرص هایى را مى خوریم که به ما کمک مى کند تا بخوابیم. پس از یک خواب عمیق (البته تحت تأثیر داروها) برخاسته و به سمت خودرو مى رویم تا رانندگى کنیم؛ غافل از این که ممکن است واکنش هاى ما در برابر حوادث رانندگى به خطر افتد. خستگى یکى از عوامل اصلى در خطاى رانندگان است که دلیل اصلى تصادفات جاده اى به شمار مى آید. استرس، سفتى گردن، درد مفاصل، سرماخوردگى، آنفلوآنزا و تب نیز در بروز این حوادث بسیار موثرند.
پیش از این که سوار خودروتان شوید مطمئن شوید که حال تان مناسب رانندگى است. همیشه اطمینان حاصل کنید که بروشور دستورالعمل همراه دارو تان را خوانده اید. اگر به شما توصیه شده است از رانندگى اجتناب کنید بنابراین خطر رانندگى را نپذیرید.
خودتان را کنترل کنید
از این که بدن شما چگونه به داروها و مکمل ها واکنش نشان مى دهد یادداشت بردارید؛ از جمله این که بعد از مصرف دارو چه احساسى به شما دست مى دهد؟ آیا احساس خواب آلودگى دارید؟ آیا دید شما تار مى شود؟ آیا احساس ضعیفى و کرختى مى کنید؟ چه موقع این موارد اتفاق مى افتند؟ به هر صورت اگر پس از مصرف دارو مجبور شدید رانندگى را براى مدت کوتاهى رها کنید هنوز مى توانید استقلال خود را حفظ کنید. انتخابى که شما دارید این است که مى توانید با خانواده و دوستان به مقصدتان بروید و یا از تاکسى، مترو و... استفاده کنید.