عیب یابی کولر خودرو معمولاً شامل آنالیز فشار سیستم است. اما چرا این فشار مهم است؟ در این مقاله از نظر علمی به این موضوع میپردازیم.
وقتی آب گرم می شود، پس از رسیدن به دمای جوش، آب با سرعت بیشتری تبدیل به گاز (بخار) می شود. دمای جوش آب 100 درجه سانتیگراد است و نکته مهم این است که بالا رفتن دما از صفر تا 100 باعث جذب گرمای فراوانی می شود.
اگرچه در مراحل نهایی، وقتی مایع در حال تبخیر است، با اینکه تنها 3 تا 4 درجه افزایش دما رخ می دهد اما مایع پنج برابر بیشتر گرما جذب می کند. به طور معکوس اگر بخار با یک سطح سرد تماس پیدا کند، گاز تقطیر شده و به آب تبدیل می شود. گرمای فراوانی که قبلاً در مرحله تبخیر جذب شده بود در مرحله تقطیر به سطح سرد اعمال می شود.
اگر بتوانیم مایعی بیابیم که در دمای پایین تبخیر شده و آن را در یک سیستم بسته قرار دهیم، می توانیم یک سیستم کولر داشته باشیم.
در هر دو انتهای سیستم بسته می توانیم تجهیزاتی قرار دهیم که شبیه رادیاتور باشد. یکی داخل خودرو و دیگری در معرض هوای بیرون خودرو.
اگر مایع مناسبی انتخاب کرده باشیم، وقتی مایع از اولین رادیاتور که داخل خودرو است عبور می کند، گرمای داخل خودرو باعث تبخیر مایع می شود به همین دلیل به این قسمت اواپوراتور یا تبخیر کننده می گویند.
علم می گوید در پروسه تبخیر، مقدار زیادی گرما برای تبدیل مایع به گاز جذب می شود که باعث کاهش دمای اتاق خودرو می گردد. هنگامی که گاز وارد رادیاتور دوم می شود که در هوای محیط قرار دارد، دمای پایین باعث می شود که گاز تقطیر شده و به مایع تبدیل شود.
در اینجا علم می گوید که در پروسه تقطیر گرمای زیادی در مجاورت کولر ایجاد می شود. به این رادیاتور کندانسور می گویند. پس از آن گاز به سیستم برگشته و پروسه ادامه می یابد. در حقیقت، مایع انتخابی در دمایی پایین تر از دمای اتاق خودرو تبخیر می شود، اما با افزایش بسیار اندک فشار گاز، دمای تبخیر به مقداری که به آن نیاز داریم افزایش می یابد.
به همین دلیل فشار گاز با عبور از کمپرسور افزایش می یابد. یعنی گاز در یک دمای بالا به مایع تقطیر می شود. بنابراین حتی اگر دمای بیرون زیاد باشد، گاز همچنان تقطیر خواهد شد. اگرچه پروسه ها و قطعات دیگری در سیستم کولر وجود دارد، اما کلید اصلی عملکرد کولر خودرو اطمینان از وضعیت مناسب فشار گاز یا مایع است.
به طور کلی وقتی فشار پایین تر است، مایع در دمای پایین تری تبخیر شده و به همین دلیل در دمای پایین تری نیز در کنداسور به مایع تبدیل می شود. اگر فشار بالا برود، دمای تبخیر مایع بالا رفته و دمای تقطیر گاز نیز بالاتر می رود.
مناسب بودن فشار گاز خنک کننده باعث می شود تبخیر و تقطیر مایع و گاز در دمای مناسب و صحیح اتفاق بیافتد. اگر فشارها مناسب نباشند، ممکن است بتوان با استفاده از آنالیز عیوب سیستم، مشکل را یافته و برای تصحیح آن اقدام کرد.
امروزه برخی شارژ کولرها مجهز به تکنولوژی عیب یابی کولر خودرو با استفاده از آنالیز فشار و دمای داخل اتاق و بیرون خودرو هستند. برخی عیب یاب های مستقل نیز در دنیا ابداع و عرضه شده اند که قابلیت ارائه گزارش های تحلیلی در خصوص خلوص گاز و عیوب دیگر سیستم کولر خودرو با استفاده از آنالیز فشار و دما را دارند.