انواع روغن ترمز
روغن ترمز انواع بسیار مختلفی دارد که انتخاب نوع مناسب آن دشوار است. درواقع دو دسته بندی اصلی برای روغن ترمز وجود دارد. روغن ترمزها بر پایه گلیکول و سیلیکون هستند که روغن ترمزهای گلیکول خود دارای دسته بندی می باشد. در وسائل نقلیه با ترمز ABS از روغن بر پایه گلیکول استفاده می شود و از روغن بر پایه سیلیکون در کامیون ها و خودروهای بدون ترمزABS استفاده می شود.
در یک خودروی بدون ترمز ABS که از اول از روغن بر پایه گلیکول استفاده شده نمی توان از روغن بر پایه سیلیکون استفاده کرد زیرا باقی مانده ی روغن گلیکول در سیستم ترمز در ترکیب با روغن بر پایه سیلیکون سازگاری ندارد. رده بندی روغن ترمز بر اساس DOT (دپارتمان حمل و نقل) است که تا عدد 5/1 رده بندی شده است. این عدد نشان دهنده ی نقطه جوش روغن می باشد که هر چه بالاتر باشد کیفیت روغن بهتر است زیرا می تواند دمای بالاتری را تحمل کند.
روغن ترمز زرد و آبی
دسته بندیDOT به این صورت است که از pe-dot شروع شده و با DOT2 ادامه پیدا می کند و در نهایت به DOT 5.1 ختم می شود. DOT 3 و DOT4 و DOT 5.1 روغن هایی بر پایه گلیکول هستند که بسیار پر مصرف می باشند. روغن ترمز DOT 3 رنگ زرد دارد و روغن ترمز DOT 4 آبی رنگ می باشد.
بعضی از کارشناسان بر این باورند که ناسازگاری لاستیک های نشت بندی و آب بند هایی که در سیستم به وجود می آید می تواند به این علت باشد که نوع روغن ترمز عوض نشده و باعث خوردگی و فرسودگی سیستم شده است.
نقطه جوش روغن ترمز DOT 3 205 درجه سانتیگراد می باشد و نقطه جوش روغن ترمز DOT 4 230 درجه سانتیگراد است. اما اگر این دو نوع روغن ترمز در معرض رطوبت قرار گیرند نقطه جوش آنها به ترتیب 140 و 150 درجه سانتیگراد خواهد شد.
در صورتی که وسیله ی نقلیه در مسافت های طولانی به صورت پشت سر هم و سنگین مورد استفاده قرار گیرد ممکن است کارایی ترمز آن به مرور زمان به دلیل گرم شدن بخش های مختلف ترمز و انتقال زیاد حرارت به روغن ترمز از بین برود که خود باعث می شود که هنگامی که راننده پدال ترمز را میفشارد نیروی کافی در پشت پیستون های ترمز ایجاد نشود و عملکرد این سیستم بسیار حیاتی و مهم کاهش پیدا کند.
نکته ی جالب به توجه این است که برای خودروهایی که روغن ترمزشان 3.7 درصد رطوبت زدگی داشته باشد کاهش نقطه جوش روغن پیش بینی شده است. اما این در صورتی است که در روغن ترمز بیشتر خودرو ها 7 تا 8 درصد رطوبت وجود دارد.
روغن هیدرولیک چیست؟
روغن هیدرولیک نوعی روغن مورد استفاده در خودرو است که وظیفه ی آن روان کنندگی و وساطت در انتقال قدرت می باشد. در واقع عملکرد این نوع روغن شبیه روغن ترمز بوده زیرا باعث راحت تر شدن چرخش فرمان و انتقال قدرت به فرمان و سایر قسمت های هیدرولیکی خودرو می شود.
در خودروهای قدیمی که فرمان ها هیدرولیکی نبودند در سرعت کم و یا در حالت ایست سخت میچرخیدند اما امروزه این فرمان ها جای خود را به فرمان های هیدرولیکی داده اند و روغن هیدرولیک چرخش فرمان را بسیار راحت کرده است.
روغن هیدرولیک نیز به دو دسته سنتتیک و نفتی تقسیم می شود. روغن هیدرولیک برای انتقال قدرت از فشار و جریان استفاده می کند. این نوع روغن نه تنها در خودرو بلکه در صنایع مختلف نیز کابرد دارد. در خودروهای سنگین نیز این روغن ها در پمپ، جک، جرثقیل و مواردی که برای حرکت کردن نیاز به قدرت زیاد دارند استفاده می شود. بدون روغن هیدرولیک سیستم هیدرولیک فلج می شود و عملا هیچ کارایی ندارد. برخی از مواردی که عملکرد روغن هیدرولیک به آنها بستگی دارد شامل موارد زیر می باشد:
زمان تعویض روغن ترمز
از آنجا که روغن ترمز تحت فشار و گرمای زیادی قرار می گیرد مانند دیگر سیالات موجود در خودرو باید پس از مدتی تعویض شود زیرا از کارایی آن کاسته می شود و تفکر رایجی که وجود دارد این است که تا زمانی که کسری روغن در ظرف مشاهده نشده نباید آن را تعویض کرد که این تفکر بسیار اشتباه است و توصیه می شود که این سیال هر دو سال یکبار تعویض شود.
همچنین از آنجا که ساختار روغن ترمز بر پایه گلیکول به صورتی است که رطوبت و آلودگی از محل های اتصال و نشتی های ریزی که ممکن است وجود داشته باشد به درون روغن ترمز نفوذ می کند شاهد افزایش سطح این نوع روغن ترمز خواهیم بود. بدین ترتیب پس از مدتی کمی از محتویات روغن ترمز را آب و ناخالصی تشکیل میدهد که بر عملکرد روغن تأثیر منفی می گذارد.
زمان تعویض روغن هیدرولیک
شواهد و موارد مختلفی وجود دارد که در صورت برخورد با آنها متوجه میشویم که باید روغن هیدرولیک را تعویض کنیم. نکته ی بسیار مهمی که باید به آن توجه کنید این است که گرانروی و مواد تشکیل دهنده ی سیالات مختلف با یکدیگر متفاوت می باشد و هرگز نباید روغن هیدرولیک را با روغن های دیگر ترکیب کرد.
به همین دلیل توصیه می شود که در صورتی که روغن کهنه درون سیستم وجود دارد باید صبر کرد که کامل تخلیه شود و سپس بعد از آن روغن جدید در سیستم به کار برده شود. بنابراین اگر با هر کدام از موارد زیر رو به رو شدید باید روغن هیدرولیک را تعویض کنید: