بازار صادراتی مس ایران

با افزایش حجم مبادلات تجاری و اقتصادی ایران با سایر کشورها؛ صنعت مس کشورمان نیز رشد قابل توجهی داشته است تا جایی که این صنعت در مسیر صادرات 2 میلیارد دلاری گام برمی دارد.

عنصر مس بیست و چهارمین عنصر فرآوان پوسته زمین و فراوانی آن در پوسته زمین 01/0 درصد است. این عنصر از مهم ترین عناصر فلزی غیرآهنی بوده و به علت ویژگی های خاص از جمله هدایت الکتریکی و حرارتی بالا، شکل پذیری، چکش خواری ومقاومت در برابر خوردگی بعد از آهن و آلومینیوم سومین فلز پرمصرف در صنعت امروزی محسوب می گردد.

مهم ترین کانسارهای این فلز شامل کانسارهای پروفیری، ماگمانی، کانسارهای با سنگ میزبان رسوبی، کانسارهای نوع ماسیوسولفاید و نوع اسکارن می باشد. کشورمان به دلیل وضعیت زمین شناسی خاص از ذخایر فراوان مس از جمله در امتداد کمر بند آتشفشانی شمال غرب جنوب شرق برخوردار است. عمده ذخایر ایران از نوع پورفیری و رگه ای می باشد.

ذخایر قطعی مس کشور حدود 2 میلیارد تن برآورد شده است که با مد نظر قراردادن عیار محتوای مس در این ذخایر، مس محتوای موجود حدود 18 میلیون تن برآورد شده است که در مقیاس جهانی حدود 4 درصد ذخایر مس جهان را شامل می شود.

تعداد معادن مس کشور درحال حاضر 39 معدن شامل: کرمان 14 معدن، زنجان 5 معدن، آذربایجان شرقی 4معدن، قزوین، سمنان، خراسان رضوی 3 معدن، خراسان جنوبی، یزد، قم، مرکزی، فارس، سیستان و بلوچستان و تهران هرکدام یک معدن می باشد. از معادن فوق الذکر17 معدن در کشور فعال که بزرگ ترین آنها شامل معدن مس سرچشمه با ذخیره قطعی 826 میلیون تن، مس سونگون 440 میلیون تن، مس میدوک 144 میلیون تن می‌باشد که مجموع تولید معادن فعال مس در سال 1389 برابر873/663/37 تن ماده معدنی بوده است.با افزایش حجم مبادلات تجاری و اقتصادی ایران با سایر کشورها؛ صنعت مس کشورمان نیز رشد قابل توجهی داشته است تا جایی که این صنعت در مسیر صادرات 2 میلیارد دلاری گام برمی دارد.

آمارهای گمرکی نشان می دهد چین، ترکیه و عراق تا سال 1393 مهم ترین شریکان تجاری ایران در زمینه واردات مس خام بودند. در بخش مصنوعات مسی نیز ترکیه، امارات متحده عربی و هند، سه کشوری محسوب می شوند که گوی سبقت را از دیگران ربوده اند. افزون بر کشورهای همسایه، خاورمیانه و آسیا، مشتریانی از قاره اقیانوسیه (استرالیا)، آفریقا، آمریکا (کانادا) و اروپا (فرانسه، ایتالیا، آلمان و بوسنی وهرزگوین) در بخش مصنوعات مسی جذب بازار ایران شده اند.

ایران روی کمربند مس جهانی قرار دارد که از جنوب شرقی کشور آغاز شده تا شمال غربی و نواحی آذربایجان ادامه می یابد. بزرگ ترین کمربند مس شناخته شده ایران همراه با زون ولکانیکی پلوتونیکی، کمربند قلعه دختر در ارومیه است. کانسار مس پورمیزی سرچشمه نیز بزرگ ترین معدن مس ایران و ازجمله معادن مهم مس دنیا محسوب می شود.

روی کمربند ولکانیکی پلوتونیکی قلعه دختر در ارومیه، علاوه بر سرچشمه، چند منطقه دیگر با کانی سازی مس پورمیزی شناسایی و در درست مطالعه است. چهارگنبد، تخت، بهر آلمان، سونگون، بالوچه، آستامال، بارملک و کیقال از جمله مهم ترین این مناطق هستند. کانی سازی نوع ماسیوسولفید نیز در منطقه سبزوار خراسان، چهل کوره سیستان و بلوچستان، پلنگی و چاه مسی کرمان یافت می شود.