تاریخچه
کشورهاى مالزى، فیلیپین و تایلند در تاریخ 31 ژونیه 1961 با صدور اعلامیه بانگوک اتحادیه کشورهاى آسیاى جنوبى شرقى را ایجاد کردند. هدف از تأسیس این سازمان، ارتقاء توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى این بخش از منطقه بوده است.
این اتحادیه، آزاد سازى تجارت میان سه کشور، انعقاد معاهده تجارت و دریانوردى، مبادله اساتید و دانشجو و تأسیس یک شرکت مشترک کشتیرانى را مورد مطالعه قرار داد. مع الوصف مشکلاتى میان کشورهاى عضو در گرفت که منجر به متلاشى شدن اتحادیه گشت. تلاش هاى بعدى براى احیاى همکارى میان کشورهاى عضو در ماه اوت 1967 در جریان مذاکرات بعمل آمده در بانکوک و بانساین (تایلند) به ثمر نشست.
در 17 اوت همان سال، اعضاى سابق اتحادیه آسیاى جنوبى شرقى به اضافه کشورهاى اندونزى و سنگاپور، با صدور اعلامیه اى اتحادیه کشورهاى آسیاى جنوب شرقى (آسه آن) را تأسیس نمودند. در اولین اجلاس سران کشورها (دن پاسار، بالى، اندونزى) در فوریه 1976، دو سند عمده به امضا رسید؛
معاهده مودت و همکارى که اصول احترام متقابل به و حاکمیت تمام دول؛ عدم مداخله در امور داخلى یکدیگر؛ حل و فصل اختلافات از طریق مسالمت آمیز را اعلام داشته است و اعلامیه موافقت نامه آسه آن که اهداف و اصولى را براى همکارى موثر میان پنج کشور در بخش هاى گوناگون مقرر مى دارد.
این اعلامیه طى پروتکلى در سال 1987 اصلاح گردید و به سایر کشورها داخل و خارج از منطقه اجازه داد به معاهده ملحق شوند. جمهورى دموکراتیک خلق لائو و ویتنام در 1992 این معاهده را امضا کردند.
اهداف
اهداف آسه آن عبارتند از؛
ساختار
ساختار تشکیلاتى آسه آن به قرار زیر است؛ - اجلاس سران (دولت و حکومت) کشورهاى آسه آن - کنفرانس‌هاى وزراى آسه آن؛
اجلاس سران آسه آن در مواقع لزوم براى ارائه رهنمود به سازمان به عنوان عالى ترین رکن و مقام تشکیل مى شود. اولین اجلاس سران در بالى (اندونزى) در فوریه 1976 برگزار شد. سه سند مهم در این اجلاس به امضا رسید: اعلامیه موافقت نامه آسه آن، معاهده مودت و همکارى در آسیاى جنوب شرقى و موافقت نامه تأسیس دبیر خانه آسه آن اجلاس دوم در کوالالامپور (مالزى) در اوت 1977 برگزار گردید.
اجلاس سوم در دسامر 1987 در مانیل (فیلیپین) گرد آمد و اجلاس چهارم نیز در ژانویه 1992 در سنگاپور برگزارشد و موافقت نامه اى در خصوص ایجاد منطقه آزاد تجارى آسه آن (آفتا) که تا سال 2008 به وجود خواهدآمد به امضا رسید.
از سال 1992، اجلاس سران هر سه سال یکبار برگزار مى شود. وزراى امور خارجه کشورهاى عضو هر سال در یکى از کشورها به نوبت تشکیل جلسه مى دهند. پس از این جلسات، کنفرانس هاى بعد از وزراء تشکیل مى شود که در آن، وزراى امور خارجه آسه آن با همتایان خود که از کشورهاى «شرکاى گفتگو» و نیز از سایر کشورها هستند ملاقات مى کنند.
وزراى امور اقتصادى هم حدود یک بار در سال براى هدایت اقتصادى آسه آن گرد هم مى آیند. سایر وزراهم در مواقع لزوم تشکیل جلسه مى دهند. کمیته هاى زیر کار خدمات رسانى به اجلاس هاى وزرا را انجام مى‌دهند. کمیته دائمى معمولاً هر دو ماه یکبار تشکیل مى شود و مرکب از وزیر امور خارجه کشور میزبان و سفراى پنج کشور دیگر در آن کشور مى باشد.
این کمیته، کار اتحادیه را در فواصل زمانى میان اجلاس هاى وزراء انجام مى دهد و به امور معمول رسیدگى مى کند تا استمرار و تداوم کار اتحادیه تضمین شود و نیز تصمیماتى در مسائل فورى اتخاذ کرده و کلیه گزارش ها و توصیه هاى کمیته هاى گوناگون آسه آن را به وزراى امور خارجه تسلیم مى دارد. جلسات سایر وزراى کشورهاى در مواقع ضرورى براى بررسى و تبیین برنامه ها و فعالیت هاى همکارى در زمینه هاى گوناگون تشکیل مى شود.
البته میان جلسات سایر وزرا و اجلاس وزراى آسه آن هماهنگى وجود دارد. در حال حاضر پنچ اجلاس سایر وزرا وجود دارد که به طور رسمى برپا مى شود. اجلاس وزراى اقتصادى آسه آن؛ وزراى کار آسه آن؛ وزراى مسئول رفاه اجتماعى آسه آن؛ وزراى آموزش و پرورش آسه آن و وزراى اطلاعات آسه آن.
در سال 1976 یک دبیر خانه دائمى در جاکارتا (اندونزى) ایجاد شده است، تا به عنوان رکن هماهنگ کننده مرکزى عمل کند. سمت دبیر کل آسه آن سمتى در سطح وزرا مى باشد که دوره آن پنج سال است. در هریک از کشورهاى آسه آن، کارهاى روزمره به وسیله دبیر خانه ملى انجام مى گیرد.
تا اجلاس سران سنگاپور (28 -27 ژانویه 1992) همکارى اقتصادى آسه آن به وسیله وزراى امور اقتصادى از مجراى پنج کمیته هدایت مى شد:
1) تغذیه، کشاورزى و جنگلدارى
2) مالیه و بانکدارى
3) صنعت و معادن و انرژى
4) حمل و نقل و ارتباطات
5) تجارت و جهانگردى
اجلاس سران سنگاپور تصمیم به انحلال این پنج کمیته گرفت و وظیفه به انجام رساندن کلیه ابعاد همکارى اقتصادى آسه آن را به اجلاس مقامات ارشد اقتصادى محول ساخت. سه کمیته دیگر وظیفه خدمات رسانى به سایر اجلاس هاى وزرا را بعهده دارد؛
1) فرهنگ و اطلاعات
2) علوم و فن آورى
3) توسعه اجتماعى
شبکه اى از ارکان فنى فرعى متشکل از کمیته ها فرعى گروههاى کارشناسى، گروههاى کارى اختصاصى، و غیره به کمیته هاى فوق خدمات رسانى مى کنند.
زمینه هاى همکارى
تجارت
از دهه 1960 تاکنون وضعیت تجارى آسه آن دستخوش تغییرات مهمى شده است. از مجموع 2/4 میلیارد دلار صادرات جهانى در 1960، کل صادرات به بیش از 163 میلیارد دلار در 1991 رسیده است. تجارت میان کشورهاى آسه آن به عنوان نسبتى از صادرات کل آسه آن در1970 حدود 15 درصد بوده که بعد از مستمر بهبود داشته است. از طرف دیگر صادرات آسه آن به کشورهاى در حال توسعه که در 1960 کمتر از 33 درصد کل صادرات بود رشد چشمگیرى یافته و در 1991 به 40 درصد رسیده است.
موافقت نامه ترجیحى تجارت
موافقت نامه اساسى مربوط به ترتیبات تجارت در فوریه 1977 و به منظور گسترش تجارت میان کشورهاى آسه آن منعقد گردید. این موافقت نامه، تصویب اتخاذ اقدامات گوناگونى را براى ترویج و تشویق تجارت میان این کشورها مقرر مى داشت. از جمله این اقدامات مى توان به موارد زیر اشاره کرد: تعمیم ترجیحات تعرفه اى؛ آزاد سازى اقدامات غیر تعرفه اى؛ قرار دادهاى بلند مدت ارائه پشتیبانى مالى با نرخ بهره ترجیمى؛ و سایر اقدامات مرضى الطرفین.
صنعت
همکارى صنعتى میان کشورهاى آسه آن در چارچوب سه ابزار صورت گرفته است: پروژه هاى صنعتى آسه آن، طرح هاى تکمیلى صنعتى آسه آن، و سرمایه گذارى هاى مشترک صنعتى آسه آن. در اولى طرح ها و پروژه‌هاى در مقیاس وسیع و با طرف هاى دولتى وجود دارند و در دوم و سوم، فعالیت هاى بخش حضوصى مورد تأیید دولت ها صورت مى گیرد.
سرمایه گذارى
کشورهاى آسه آن براى رشد و ارتقاء و حمایت از سرمایه گذارى میان خود، از سال 1976 موافقت نامه اى منعقد کرد ه و موارد زیر را مقرر داشته اند؛
1) رفتار ملت کامله الوداد در سرمایه گذارى میان کشورهاى آسه آن
2) تضمین ها در بربر ملى کردن
3) جبران خسارت کافى در صورت مصادره
4) باز گشت سخاوتمندانه منابع، سودها، بهره، حق امتیازها، حقوق فنى و سایر در آمدها
5) باز گشت سرمایه و عواید حاصل از تسویه کامل یا جزیى هر گونه سرمایه گذارى میان آسه آن
همچنین قراردادهاى مجزایى در زمینه اجتناب از مالیات مضاعف و واداشتن نهادهاى مالى منطقه اى در حمایت از تلاشهاى صنعتى و بازرگانى منطقه اى.وجود نیروى کار ارزان، مواد خام و خط مشى هاى لیبرال در سرمایه گذارى، باعث تداوم جذابیت آسه آن مى شود.
همکارى فرا منطقه اى با «شرکاى گفتگو»
آسه آن از همان بدو پیدایش سعى کرده است روابطى با کشورها و سازمانهاى خارج از منطقه بر قرار کند. و روابط رسمى با استرالیا ( 1974)، نیوزیلند (1975)، ایالات متحده آمریکا (1977)، ژاپن، اتحادیه اروپا (جامعه اقتصادى اروپا، 1977) و نیز برنامه توسعه ملل متحد (1976) ایجاد شده است. آنچه به اختصار ذکر است اهم زمینه هاى همکارى میان کشورهاى آسه آن مى باشد که این زمینه ها همواره در حال گسترش است و موارد دیگر چون همکارى مبتنى بر منابع، حمل و نقل و ارتباطات مالیه و بانکدارى، تحقیقات مشترک، امنیت، توسعه اجتماعى و جهانگردى را در بر مى گیرد
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
