مراحل ترخیص غلات و حبوبات

تجارت فرامرزی و واردات غلات و حبوبات حتماً باید تحت کنترل گمرک انجام شود؛ در غیر این صورت فعالیت مذکور قاچاق نامیده می شود. پس اگر می خواهید به صورت قانونی اقدام به واردات غلات و حبوبات کنید باید تابع قوانین گمرک جمهوری اسلامی ایران باشید.
طبق قوانین گمرک ایران قبل از اقدام به خرید و واردات بار غلات و حبوبات به کشور باید به ثبت سفارش محصول موردنظر پرداخت و سپس اقدام به خرید بار از فروشنده خارجی کرد. بعد از خرید بار و انتقال آن از محل خرید به گمرک کشور مبدا باید مقدمات حمل بار از آنجا به یکی از گمرک های کشور را فراهم کرد که بهتر است بار را به نزدیکترین گمرک ایران به گمرک کشور مبدا انتقال داد تا مبلغ کمتری بابت کرایه حمل شود.
بعد از ورود بار غلات و حبوبات به گمرک کشور باید صاحب بار جهت ترخیص غلات و حبوبات اقدام کند. البته صاحب بار می تواند پروسه ترخیص غلات و حبوبات از گمرک را به یک ترخیص کار امین و کارکشته در این حیطه بسپارد. سپردن فرآیند مذکور به یک ترخیص کار توانمند قطعاً بصرفه تر از انجام آن توسط خود فرد است زیرا ترخیص کار به حدی در زمینه ترخیص غلات و حبوبات از گمرک تجربه و اطلاعات دارد که بتواند خیلی سریع این پروسه را به سرانجام برساند و بار را از گمرک خارج کند.

سرعت بخشیدن به روند ترخیص غلات و حبوبات از گمرک بدین معناست که بار مدت کمتری در گمرک انبار می شود و در نتیجه صاحب بار هزینه کمتری بابت انبار بار در گمرک پرداخت خواهد کرد؛ بنابراین قیمت تمام شده بار غلات و حبوبات برای صاحب بار کاهش می یابد. وقتی که قیمت بار ارزانتر تمام شود؛ صاحب بار هم می تواند محصولات را با قیمت کمتری عرضه کند و با توان بالا در بازار به رقابت بپردازد که قطعاً در جذب مشتری موفق خواهد بود. پس کمک گرفتن از یک ترخیص کار غلات و حبوبات واقعاً بصرفه است.

در هر حال پس از ورود بار به گمرک باید شخص یا ترخیص کار جهت ترخیص غلات و حبوبات از گمرک اقدام کند. بدین منظور فرد باید به گمرک مراجعه کند و مدارک لازم برای ترخیص غلات و حبوبات از گمرک را ارائه دهد. مدارک لازم برای ترخیص غلات و حبوبات به دو دسته تقسیم می شوند. بخشی از مدارک مربوط به خود فرد و بخشی هم مربوط به محموله خریداری شده است. صاحب بار باید مدارک شناسایی و کارت بازرگانی خود را به همراه مدارک زیر به گمرک تحویل دهد:

• ترخیصیه که نشان می دهد شخص واردکننده غلات و حبوبات با فروشنده تسویه حساب کرده است.
• گواهی مبدا که حاوی اطلاعاتی در مورد کشور تولیدکننده محصول موردنظر است.
• پیش فاکتور که شامل اطلاعاتی در مورد فروشنده غلات و حبوبات و قیمت محموله است.
• ثبت سفارش که نشان می دهد واردات محصولات موردنظر از دید وزارت بازرگانی مانعی ندارد.
• گواهی بازرسی که نشان می دهد محصول وارد شده همان محصولی است که ثبت سفارش شده است.
• بارنامه که حاوی اطلاعاتی در مورد غلات و حبوبات خریداری شده است.

اگر قرار است پروسه ترخیص غلات و حبوبات به وسیله یک ترخیص کار انجام بگیرد؛ ترخیص کار باید پروانه حق العملکاری خود و وکالتنامه ای که از طرف صاحب بار دریافت کرده است را هم به گمرک تحویل دهد.
بعد از ارائه مدارک فوق الذکر به گمرک، فرد باید اقدام به تنظیم اظهارنامه واردات غلات و حبوبات کند. فرم اول اظهارنامه که فرم 111 نام دارد شامل سوالاتی در مورد واردکننده و محصول خریداری شده است اما فرم دوم که فرم 121 نامیده می شود حاوی سوالاتی در مورد انواع غلات و حبوبات خریداری شده است. خود فرم 121 از دو بخش A و B تشکیل شده است. اگر بار وارداتی فقط شامل یک نوع محصول باشد فقط بخش A باید تکمیل شود اما اگر بار حاوی بیش از یک نوع محصول باشد به ازای هر دو نوع محصول باید یک برگه از بخش B نیز پر شود.

ضمناً اطلاعاتی که در این فرم ها ثبت می گردند در بخش های بعدی تحت بررسی قرار می گیرند و اگر اطلاعات مشکوکی در آنها دیده شود پروسه ترخیص غلات و حبوبات از گمرک به تاخیر می افتد؛ پس در تکمیل اظهارنامه واردات غلات و حبوبات باید دقیق عمل کرد. در نهایت باید اظهارنامه تکمیل شده را در سامانه اینترنتی گمرک ثبت کرد.

در مرحله بعد، دایره فنی گمرک به بررسی صلاحیت مالک بار و صحت مدارک و اظهارنامه می پردازد. در واقع کارشناس دایره فنی ابتدا از روی اسناد خرید مالک بار را شناسایی می کند و سپس پرونده و سوابق وی را بررسی می نماید؛ اگر هیچ حکمی مبنی بر عدم فعالیت مالک در دخالت در اموال خود یا عدم فعالیت در عرصه تجارت نیابد؛ همچنین مالک هیچ نوع بدهکاری به گمرک نداشته باشد؛ صلاحیت وی را تایید می کند.

در مرحله بعد کارشناس اطلاعات وارد شده در اظهارنامه واردات غلات و حبوبات را با اسناد خرید مقایسه می کند و اگر تناقضی مشاهده نکند؛ شماره ثبت را به بار غلات و حبوبات تخصیص می دهد و نحوه ارزیابی اظهارنامه در یکی از سه مسیر سبز، زرد یا قرمز را اعلام می کند.

اگر قرار باشد که اظهارنامه واردات غلات و حبوبات در مسیر سبز تحت بررسی قرار بگیرد؛ کارشناس این مسیر خیلی کلی اسناد و اظهارنامه را مرور می کند و اگر با تخلفی مواجه نشود؛ شماره ارزیابی را در اظهارنامه واردات غلات و حبوبات ثبت می کند. اما در مسیر زرد، کارشناس مربوطه باید به صورت جزئی و دقیق به کنترل اسناد و مدارک مبادرت کند و در صورت تایید اقدام به ثبت شماره ارزیابی نماید. ولی اگر قرار باشد که اظهارنامه واردات غلات و حبوبات در مسیر قرمز بررسی شود؛ کارشناس مسیر قرمز ابتدا باید به صورت مفصل اسناد و اظهارنامه را چک کند؛ سپس از بار غلات و حبوبات بازدید نماید؛ بعد صحت جواب آزمایشگاه را استعلام کند و در نهایت اگر هیچ مشکلی وجود نداشت شماره ارزیابی را درج کند.

بعد از ارزیابی اظهارنامه واردات غلات و حبوبات، فرد باید مراحل اداری مهر و موم کردن اظهارنامه و پرداخت حقوق گمرکی را دنبال کند. لازم به ذکر است که تعرفه و حقوق گمرکی واردات غلات و حبوبات بسته به نوع محصول خریداری شده متفاوت است. در نهایت شخص می تواند برای دریافت مجوز خروج بار از گمرک اقدام کند.