چگونگی حل مشکل پلاستیک های موجود در دریاها و اقیانوس ها(بخش اول)

تخمین زده می شود که امروزه حدود 5 تریلیون قطعه پلاستیکی در اقیانوس ها سرگردان باشد. جزیره زباله ای که چندی پیش در مرکز اقیانوس آرام پیدا شد و لقب وصله بزرگ زباله اقیانوس آرام را هم از آن خود کرد، جدا از تبدیل شدن به تصویر فاجعه بار از آلودگی اقیانوس ها بار دیگر لزوم توجه عمومی به معضل زباله های پلاستیکی را یادآوری کرد.

در واقع اگر شما با کشتی به محل این جزیره بروید، یک جزیره بزرگ پلاستیکی نخواهید دید؛ بلکه میلیون ها تکه زباله شناور روی سطح آب اقیانوس خواهید دید که تا افق گسترده شده است. بنابر بعضی تخمین ها، مساحت این سوپ پلاستیکی حدود دو برابر مساحت کشور آمریکا است!

این زباله های پلاستیکی با حرکت در آب تجزیه و به تکه های کوچک تری تقسیم می شوند که به راحتی توسط جانداران دریایی بلعیده می شوند. مشابه این مسئله زیر سطح آب هم جریان دارد و دانشمندان اخیراً بیشتر و بیشتر به توده های پلاستیکی انباشته شده در کف اقیانوس ها بر می خورند. این انباشت های زباله حتی در کف گودال ماریانا (که با 11 کیلومتر عمق ژرف ترین نقطه در کره زمین است) هم مشاهده شده اند.

این حقایق ترسناک هستند، اما در واقع تأثیرات فراوانی که این زباله ها بر زیست بوم اقیانوس ها و آبزیان و در نهایت ما خواهند داشت، هنوز مشخص نشده است. به همین دلیل، دانشمندان و کارآفرینان خلاق روی روش های جلوگیری از جریان یافتن زباله های پلاستیکی در اقیانوس ها و جمع آوری پسماندهای موجود، پیش از آنکه خطر جدی برای سلامت و زندگی ما ایجاد کنند، کار می کنند.

شاید بدیهی ترین راه حل برای حل مشکل پلاستیک های شناور، تلاش برای جمع آوری زباله هایی باشد که در اقیانوس ها سرگردان هستند. به گفته­ پروفسور ریچارد تامسون، رئیس مرکز تحقیقاتی بین المللی زباله های دریایی دانشگاه پلیموث آمریکا، مسلماً این پاکسازی اهمیت بسیار زیادی دارد و نخستین واکنش ما انسان ها به خرابه کاری است که به بار آورده ایم. البته این واکنش ها از نظر ابعاد می توانند بسیار متفاوت باشند و از پاکسازی سواحل توسط ساکنین محلی تا پروژه های عظیم و با فناوری پیشرفته مثل برنامه­ پاکسازی اقیانوس را شامل می شود.

پروژه­ پاکسازی اقیانوس (The Ocean Cleanup) نخستین بار توسط کارآفرین هلندی بویان سالت، که در آن زمان تنها 18 سال داشت پیشنهاد شد. این پروژه­ بلند پروازانه قصد دارد با استفاده از موانع بسیار بزرگ سرگردان در نزدیکی جریان های گردابی (که باعث بی حرکت ماندن زباله های شناور می شوند) پسماندهای پلاستیکی را به دام بیندازد. انداختن لنگر این تله های پلاستیک در آب های عمیق و آرام باعث می شود سرعت حرکت موانع از سرعت حرکت پلاستیک های شناور کمتر شود و باعث تجمع زباله ها داخل مانع می شود. گروه مسئول این پروژه تخمین می زند به کار گرفتن سامانه­ پیشنهادی آنها می تواند ظرف پنج سال، نیمی از زباله های شناور در جزیره بزرگ زباله­ اقیانوس آرام را جمع آوری کند.

این پیشنهاد هیجان انگیزی است که خیلی ها از جمله سرمایه گذار استارت آپی پیتر تیل را مجاب کرده است در ساخت این پروژه سهیم شوند. این پروژه از زمان معرفی در سال 2013 تقریباً توانسته است 31.5 میلیون دلار سرمایه گذاری جذب کند. گروه سازنده قصد دارند بهار سال آینده نخستین مطالعه­ آزمایشی خود را در اقیانوس آرام شمالی انجام دهند و تا پایان سال 2018، نخستین سامانه­ کاملاً عملیاتی خود را به آب اندازند.