گیربکس CVT

اگر به ماشین های گیربکس اتوماتیک توجه داشته باشید، حتماً اسم گیربکس CVT هم به گوش تان خورده است. در این مقاله سعی می کنیم شما را بیشتر با این نوع گیربکس و نحوه عملکرد آن آشنا کنیم.

گیربکس CVT یا Continuously Variable Transmission، یک نوع گیربکس اتوماتیک تک سرعته است. این نوع گیربکس در انواع مختلفی از خودروها مورد استفاده قرار می گیرد ولی ممکن است آن را بیشتر در خودروهای کوچک دیده باشید. اندازه جمع و جور و سادگی ساختار این گیربکس به معنای این است که استفاده از آن در خودروهای کوچک در مقایسه با گیربکس های اتوماتیک متعارف، مقرون به صرفه تر است.خودروسازانی که در حال حاضر از گیربکس CVT در محصولات شان استفاده می کنند عبارتند از:تویوتا، نیسان و هوندا. علاوه بر این، گیربکس اتوماتیک مولتی ترونیک که کمپانی آئودی از آن استفاده می کند نیز نوعی گیربکس CVT است.

گیربکس CVT از بسیاری جهات شبیه یک گیربکس معمولی است. البته در خودروهای مجهز به این گیربکس پدال کلاچ وجود ندارد و در مقایسه با خودروهای گیربکس دستی قیمت بالاتری دارند. البته اگر بخواهیم خودروهای گیربکس دستی را با خودروهای مجهز به گیربکس CVT مقایسه کنیم، باید گفت خودروهای گیربکس دستی مصرف سوخت کمتری خواهند داشت ولی میزان مصرف گیربکس CVT با مصرف گیربکس اتوماتیک معمولی تفاوت چندانی ندارد.

بهتر است بدانید گیربکس CVT و انواع و اقسام آن از ابتدای تولید خودرو مورد استفاده قرار می گرفته اند ولی گیربکس واریوماتیک (Variomatic) نخستین بار توسط کمپانی آلمانی DAF در دهه 50 میلادی به بازار معرفی شد. گیربکس واریوماتیک ساخت DAF، زمینه را برای ساخت گیربکس های CVT فراهم کرد که امروزه به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند.

گیربکس CVT ساختار نسبتاً ساده ای دارد و از دو پولی مخروطی شکل و یک تسمه V شکل تشکیل شده است که آن ها را به هم متصل می کند. یکی از پولی ها به موتور وصل است و پولی دیگر به چرخ ها. وقتی راننده پدال گاز را می فشارد، دور موتور بالا می رود و یکی از پولی های مخروطی شکل متناسب با میزان نیروی خواسته شده می چرخد. به این ترتیب تسمه متحرک پولی دیگر نیز متناسب با آن سرعت تنظیم و میزان شتابگیری خودرو را تعیین می کند.

از آن جایی که هر دو مخروط به طور مستقل حرکت می کنند، بر خلاف گیربکس های دستی یا گیربکس های اتوماتیک معمولی، هیچ ضریب دنده ای وجود ندارد، پس می توان گفت یک گیربکس CVT یک گیربکس تک سرعته است که ضریب دنده آن نامحدود است. شاید به همین خاطر است که خودروهای مجهز به گیربکس CVT همیشه دور موتور بالایی دارند، چون دور موتور ارتباطی با دور چرخ ها ندارد.

گیربکس های CVT اولیه ای که در کمپانی DAF تولید می شد با بالا رفتن دور موتور صدای زوزه مانندی داشتند ولی گیربکس های امروزی سرو صدای کمتری دارند تا آسایش سرنشینان فراهم بشود. یکی دیگر از تغییراتی که روی گیربکس های DAF صورت گرفته این است که در گذشته خودروهای مجهز به آن چرخ دنده عقب نداشتند چون خود گیربکس می توانست به راحتی به صورت معکوس کار کند و خودروهای مجهز به آن در تئوری، هنگام حرکت به جلو و عقب سرعت یکسانی داشتند.

با این حال، تکنولوژی پیشرفت کرد، به گونه ای که یک گیربکس CVT امروزی گزینه مناسبی است، هم از لحاظ لذت سواری و هم از لحاظ مصرف کم. کمپانی نیسان نوعی گیربکس CVT موسوم به گیربکس اکسترونیک تولید کرده است که با تعویض چرخ دنده ها در میزان انتقال نیرو تغییراتی به وجود می آورد و بیشتر شبیه به یک گیربکس اتوماتیک معمولی به نظر می رسد.

سیستم انتقال نیروی HSD ساخت تویوتا که در تویوتا پریوس و لکسوس IS 300h مورد استفاده قرار می گیرد نیز از گیربکس CVT به عنوان بخشی از سیستم هیبریدی استفاده می کند. این گیربکس نیروی موتور را به دو بخش ارسال می کند به ترتیبی که موتور یا چرخ ها را می چرخاند و یا باتری را شارژ می کند.

یک گیربکس CVT اجزاء متحرک زیادی ندارد و شاید به همین خاطر قابل اعتماد باشد. خودروهای مجهز به این نوع گیربکس نیز معمولاً تحت فشار کمتری هستند. توجه داشته باشید مادامی که از روغن مناسب برای روان کردن گیربکس استفاده کنید و برنامه منظمی برای تعمیر و چک کردن آن داشته باشید، گیربکس CVT نیز به اندازه یک گیربکس دستی یا گیربکس اتوماتیک معمولی قابل اعتماد است. تنها مشکلی که وجود دارد این است که تسمه بین دو پولی ممکن است فرسوده بشود. در این صورت دور موتور بالا می رود و خودرو نمی تواند مانند حالت عادی شتاب بگیرد.