دانستی های اوکراین

اوکراین از کشورهای اروپای شرقی است. این کشور از شرق با روسیه؛ در شمال با بلاروس، از غرب با لهستان، اسلوواکی و مجارستان و از جنوب غربی با رومانی و مولداوی هم‌مرز است و در جنوب آن دریای سیاه و دریای آزوف قرار دارد و پایتخت آن شهر کی‌اف و زبان رسمی آن زبان اوکراینی می‌باشد.

نوع حکومت اوکراین جمهوری بوده که از 24 استان تشکیل شده‌است و دارای یک بخش خودمختار (کریمه) نیز می‌باشد. پس از فروپاشی شوروی، اوکراین بعد از روسیه دارای بزرگ ترین ارتش در اروپا است. زبان اوکراینی زبان رسمی این کشور است و زبان روسی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد. دین رسمی این کشور مسیحیت می‌باشد.

جغرافیا
اوکراین با 603٫550 کیلومتر مربع مساحت و 2٬782 کیلومتر خط ساحلی چهل و چهارمین کشور بزرگ جهان و پس از روسیه دومین کشور وسیع در اروپا است. این کشور از زمین‌های مسطح و دشت‌های حاصلخیز (یا استپ) تشکیل شده‌است که از میان آن‌ها رودخانه‌هایی چون دنیپر، سورسکی دونتس، دنیستر و بوگ جنوبی می‌گذرند و به دریای سیاه و دریای کوچک آزوف منتهی می‌شوند.

در جنوب غربی اوکراین دلتای رود دانوب در مرز این کشور با رومانی قرار گرفته‌است. تنها کوه‌های این کشور بخشی از رشته کوه‌های کارپات می‌باشد که بلندترین نقطه آن در اوکراین، کوه هورلا است که 2٬061 متر ارتفاع دارد و در شبه جزیره کریمه نیز رشته کوه‌های کریمه تا ساحل جنوبی کریمه امتداد دارد.

اوکراین دارای آب و هوای معتدل قاره‌ای است، هرچند در سواحل جنوبی کریمه شرایط آب و هوایی مدیترانه‌ای وجود دارد. بارش باران در نقاط مختلف اوکراین متفاوت است، به طوری که بیشترین میزان بارش در شمال و غرب این کشور صورت می‌گیرد و کمترین میزان بارش در شرق و جنوب شرقی است، به طور مثال بارش سالیانه در منطقه غربی حدود 1٬200 میلی‌متر است، در حالی که بارش سالانه در کریمه 400 میلی‌متر می‌باشد.

جمعیت شناسی و دین
جمعیت این کشور بالغ بر 46٬179٬226 نفر می‌باشد با توجه به آن که بیشتر نواحی صنعتی در شرق و جنوب شرقی اوکراین واقع شده‌اند، تراکم جمعیت در این نواحی بیشتر است، همچنین 67٫2% از جمعیت اوکراین نیز در مناطق شهری زندگی می‌کنند. طبق سرشماری سال 2001 اوکراین، 77٫8% از جمعیت اوکراین را نژاد اوکراینی و مابقی را نژادهای روسی (17٫3%)، بلاروسی (0٫6%)، مولداوی، تاتارهای کریمه (0٫5%)، بلغارها (0٫4%)، مجارستانی (0٫3%)، رومانیایی (0٫3%)، لهستانی (0٫3%)، یهودیان (0٫2%)، ارامنه (0٫2%)، یونانی‌ها (0٫2%) و تاتارها (0٫2%) تشکیل می‌دهند.

حدود 96٫2 درصد جمعیت اکراین مسیحی هستند و پس از آن اسلام با 0٫7 درصد و یهودیت 0٫6 درصد و سایر ادیان 2٫5 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.

تقسیمات کشوری و حکومت
کشور اوکراین به 24 اوبلاست (استان) و استان‌های اوکراین به نوبه خود به 490 رایون (بخش) تقسیم شده‌اند. اوکراین دارای یک منطقه خودمختار به نام کریمه می‌باشد و شهر سواستوپول به لحاظ موقعیت نظامی خاص از وضعیت قانونی ویژه‌ای برخوردار است. روز جمعه، 1 فروردین 1393 (21 مارس 2014)، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور وقت روسیه، مصوبهٔ پارلمان روسیه در مورد الحاق شبه جزیرهٔ کریمه به خاک این کشور را امضا کرد و به این ترتیب، این مصوبه از نظر قوانین روسیه رسمیت یافت.

نظام سیاسی اوکراین، جمهوری ترکیب شده نیمه پارلمانی، نیمه ریاست جمهوری است که در آن قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه مستقل می‌باشند و رئیس جمهور در یک انتخابات عمومی برای 5 سال به عنوان رئیس دولت انتخاب می‌شود. در دور دوم انتخابات سال 2010، ویکتور یانکویچ با پیشی گرفتن از رقیب خود، یولیا تیموشنکو ریاست جمهوری اوکراین شده و میکولا آزارف به عنوان نخست وزیر انتخاب شد.

ارزش اقتصادی و ژئو پولتیک
اوکراین پس از روسیه پهناورترین کشور اروپاست. با ذخیره وسوسه انگیزی از معادن فلزی ارزشمند. نیمی از آهن و فولاد کل شوروی از اوکراین به دست می آمد. چهل درصد از کل سنگ منگنز دنیا در دوران شوروی از اوکراین صادر می شد. به این فهرست، منابع ذغال سنگ، جیوه، تیتانیوم و نیکل را هم باید فزود. اوکراین یکی از مهم ترین کشورهای معدنی دنیاست که هم از نظر تنوع و هم حجم ذخایر در دنیا کم نظیر است. گفته می شود 8000 معدن از 90 کانی ارزشمند در سراسر خاک اوکراین وجود دارد.

بر خلاف بیشتر کشورهای معدنی که کشاورزی خوبی ندارند اوکراین صاحب نوع بسیار حاصلخیزی از خاک هم هست. این خاک که بنام خاک سیاه (یا سرزمین سیاه) معروف است حاصلخیزترین خاک کره زمین است و در روسیه و کانادا نیز یافت می شود.

اوکراین صاحب یک چهارم از خاک سیاه کره زمین است. این خاک استثنایی و حاصلخیز، یکی از سرمایه های ملی اوکراین است. کشاورزی در این خاک بدون کود انجام می شود. کشاورزان می گویند سربازان نازی در جنگ جهانی دوم این خاک را با خود به آلمان می بردند.

موقعیت ژئوپولتیک اوکراین هم برای غرب، بی نظیر است. مرزهای اوکراین تنها 600 کیلومتر تا مسکو فاصله دارند. در زمان جنگ سرد رسیدن پای غرب به این فاصله از قلب بلوک شرق رؤیا بود. اوکراین یکی از سرنوشت سازترین حلقه های غرب در زنجیره مهار روسیه است.

علاوه بر همه این امتیازات بالقوه، اوکراین گلوگاه انرژی اروپا هم هست. 25 کشور اروپایی، وارد کننده گاز از روسیه هستند و همه خط لوله ها به جز یکی از خاک اوکراین می گذرند. این یعنی اوکراین گلوگاه درآمد گازی روسیه نیز هست.

در روز اول ژانویه سال 2006، روسیه شیر خطوط صادرات گاز از خاک اوکراین را در پی اختلاف بر سر حق ترانزیت، بست. البته روسیه و اوکراین پس از چهار روز به تفاهم اولیه رسیدند. اما اصل اختلاف پابرجا ماند. سه سال بعد در ژانویه 2009، بار دیگر شیر گاز بسته شد و قربانی این اختلاف هم صنایع اروپایی بودند. اروپا هنوز سرمای شبهای بدون گاز، به خاطر بسته شدن این گلوگاه را به خوبی به یاد دارد. در آن سال 18 کشور اروپایی افت فشار یا قطع کامل جریان گاز را گزارش کردند.

در حال حاضر اتحادیه اروپا تقریباً 18٫7 تریلیون فوت مکعب گاز در سال مصرف می کند که 16% آن از خاک اوکراین ترانزیت می شود. پس عجیب نیست که این کشور فقیر (از نظر مالی) تا این اندازه مهم است و همین اهمیت است که جامعه اوکراین را دچار دودستگی نموده است.

تجارت با اوکراین
به جرات می توان گفت که بازار اوکراین یکی از بکرترین ومستعد ترین بازارها، برای تولیدات ایرانی می باشد. در مبادلات تجاری اوکراین با دیگر کشورهای جهان، متاسفانه سهم ایران در این بازار پر رونق بسیار ناچیز است. شاید یکی از دلایل عمده جذابیت تجارت با اوکراین نزدیکی نسبی این دو کشور و امکان حمل و نقل به طرق مختلف می باشد، ترانسپورت کالا از اوکراین به ایران و یا بالعکس، با توجه به شرایط می تواند هوایی، زمینی و یا دریایی باشد.

از طرفی دیگر حضور تجار و تولیدکنندگان ایرانی در اوکراین می تواند نوید بخش تجارت آزاد با همه کشورهای اروپایی در شرایطی بهتر و مطمئن تر باشد. مقامات اوکراین که با امضای قرارداد همکاری های تجاری اوکراین با اروپا، اولین گام اصلی را برای پیوستن به اتحادیه اروپا برداشته اند، خود را آماده می کنند که در آینده ای نزدیک عضوی از اتحادیه اروپا باشند. در این راستا و با وجود مشکلات جدایی طلبان شرق اوکراین، اقدامات اصلاحی مورد نیاز در این کشور آغاز شده است.