روابط اقتصادی عمان

روابط اقتصادی
اگرچه روابط اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان از رشد و توسعه متوازن با روابط سیاسی برخوردار نمی باشد. لیکن با امضای برخی اسناد مهم میان دوکشور بسترهای لازم جهت بهره برداری ازظرفیت های موجود به منظور ارتقاء سطح همکاری های اقتصادی فراهم گردیده است. این اسناد عبارتند از:

موافقتنامه بازرگانی، موافقتنامه تشویق و حمایت ازسرمایه گذاری متقابل، موافقت نامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، موافقت نامه کشتیرانی بازرگانی، موافقت نامه همکاری حمل ونقل هوائی، و موافقت نامه بین المللی تأسیس کریدور بین المللی ترانزیت کالا و مسافر (که در اردیبهشت 1390 بین پنج کشور ایران - عمان - ازبکستان - ترکمنستان و قطر) به امضا رسیده است و یادداشت تفاهم های متعدد در زمینه های همکاری بین اتاق های بازرگانی دوکشور، مبادله اطلاعات فنآوری، گردشگری، و همکاری در زمینه منابع آب، به علاوه تشکیل کمیته های تخصصی درحوزه های نفت و گاز، همکاری های علمی، امنیتی وسیاسی، گردشگری و کمیته پیگیری اجلاس های کمیسیون مشترک بین دوکشور حاکی از وجود اراده قاطع مقامات عالیه دو دولت برای گسترش روابط در ابعاد مختلف می باشد.

کمیسیون مشترک اقتصادی بین دوکشور نیز به عنوان رکن اصلی توسعه همکاری های اقتصادی درطول بیست سال گذشته با برگزاری 13 اجلاس موفق گردیده؛ راهکارهای لازم را برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی دوکشور ارائه نماید اگرچه لازم است طرحها و برنامه های پیشنهادی دراین کمیسیون متناسب با تحولات داخلی و بین المللی وجهت مرتفع نمودن نیازهای روز دوکشور تدوین و منعقد شود.

حجم مبادلات بازرگانی ایران و سلطنت عمان درسال 2010 میلادی بیش از 500 میلیون دلار بوده که از این میزان سهم صادرات ایران به عمان 7/116 میلیون دلار و صادرات عمان به ایران 2/446 میلیون دلار است. تراز بازرگانی دوکشور در سنوات گذشته اغلب به نفع طرف عمانی بوده است.

عمده ترین اقلام صادراتی ایران به عمان:

• انواع میوه و سبزیجات، مس خام، قیروآسفالت، میلگرد، موادغذایی، سیمان، کلینکر.
  عمان بیش از نود درصد ازموادغذایی خود را از خارج ازکشور تامین می نماید، با توجه به مرغوبیت موادغذایی ایران و ازطرفی علاقه زیاد مردم عمان نسبت به ایرانیان وکالاهای ایرانی که علاوه برمرغوبیت دارای قیمت های رقابتی نسبت به مشابه آنها از دیگرکشورها می باشد، لذا بسترمناسبی برای افزایش صادرات این نوع کالابه عمان وجود دارد.

مهم ترین اقلام صادراتی عمان به ایران:

• انواع خودرو سواری و توریستی، عطر، لوازم آرایش، انواع البسه، وکالاهای مختلف به صورت صادرات مجدد.

قوانین گمرکی در عمان
واردات کالا به خاک عمان، صرفاً توسط شرکتهایی که در عمان به ثبت رسیده اند امکانپذیر می باشد. همچنین کالاهایی که نیاز به خدمات پس از فروش دارند، بایستی دارای وکیل عمانی برای انجام امور مربوط به ترخیص کالا باشند.

متوسط نرخ تعرفه گمرکی واردات به عمان برای کل کالاها 5/5 درصد، کالاهای کشاورزی 4/7 درصد و کالاهای غیرکشاورزی 6/10 درصد است. برخی کالاها مانند دام زنده، انواع گوشت به جز گوشت خوک، برنج، گندم، آرد ذرت، میوه تازه و چای از عواض گمرکی معاف هستند.

ﻗﻮاﻧﻴﻦ ارزی عمان
در ﻋﻤﺎن ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ورود و ﺧﺮوج ارز وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰی اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰی ﺳﺎﻳﺮﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﻨﺘﺮل، ﻣﺤﺪودیتی ﺑﺮای داد و ﺳﺘﺪ ﺑﺎ ارزﻫﺎی ﺧﺎرجی اﻳﺠﺎد ﻧﻜﺮده اﺳﺖ.

ﻗﻮاﻧﻴﻦ بانکی در عمان
ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰی ﻋﻤﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎلی ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎد ﻣﺎلی اﻳﻦ ﻛﺸﻮر، ﻣﺴﺌﻮل ﺣﻔﻆ ارزش ﭘﻮل ملی و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﻮلی اﻳﻦ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ.

ﺳﻮد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ اﺣﺘﻤﺎل رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎی ﺧﺎرجی ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﺠﺎرت آزاد ﺑﺎ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪی اﻗﺘﺼﺎد و ﺑﺎزار ﭘﺮروﻧﻖ دارایی ﻫﺎی ﻏﻴﺮﻣﻨﻘﻮل ﻋﻮاملی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﻴﻖ درﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎﻧﻜﺪاری ﻋﻤﺎن را ﺿﺮوری می سازﻧﺪ.

ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺎﻟﻴﺎتی در عمان
ﻋﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﺎﻟﻴﺎت در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ را داراﺳﺖ. ﻣﻴﺰان ﻣﺎﻟﻴﺎت درﻳﺎفتی از ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎی ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎی ﺧﺎرجی ﻏﻴﺮﻋﻀﻮ ﺷﻮرای ﻫﻤﻜﺎری ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس در ﻋﻤﺎن دوازده درﺻﺪ ﺳﻘﻒ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﻣﺎﻟﻴﺎتی اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ سیﻫﺰار رﻳﺎل ﻋﻤﺎن اﺳﺖ.

ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻤﺎن، ﻣﻴﺰان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ درآﻣﺪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎیی ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﻔﺘﺎد درﺻﺪ از ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﺧﺎرجی اﺳﺖ، سی درﺻﺪ می باﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻴﺰان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺑﺮ درآﻣﺪ ﻣﻮﺳﺴﺎت محلی دوازده درﺻﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﻴﺰان ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺷﺮﻛﺘﻬﺎی ﺧﺎرجی ﻛﻪ دارای ﺷﻌﺒﻪ در ﻋﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درآﻣﺪ ﺷﻌﺒﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و ﺑﻴﻦ 5 ﺗﺎ 30 درﺻﺪ در ﻧﻮﺳﺎن اﺳﺖ.

ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ
اﺗﺒﺎع ﺧﺎرجی (اﺷﺨﺎص حقیقی و حقوقی) ﻣﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﻜﻦ، اﻣﺎﻛﻦ ﺗﺠﺎری و صنعتی را در ﻋﻤﺎن به تملک خود درآورﻧﺪ ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاردی ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﻊ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ. دوﻟﺖ ﻋﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری داخلی و ﺧﺎرجی در ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﻏﻴﺮﻧﻔﺘﻲ ﻛﺸﻮر ﺷﺮایطی ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﻴﺰه ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺑﺮای ﺣﻀﻮر در اﻳﻦ ﺑﺴﺘﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد.

یکی از اﻣﺘﻴﺎزاتی ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻋﻤﺎن ﺑﺮای ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺧﺎرجی در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ. اﺗﺒﺎع ﺧﺎرجی در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر از ﺣﻖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺻﺪدرﺻﺪ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ.

روابط با ایران
اندکی پس از به قدرت رسیدن قابوس، او با شورش گروهی چپگرا در ایالت استان ظفار طی شورش ظفار مواجه شد ولی توانست با حمایت محمدرضا شاه پهلوی و ارتش ایران بر آنها غلبه کند. از همین رو، او بقای تخت و تاج خود را تا حد زیادی مدیون ایران می داند.

بنا به اسناد ویکی لیکس، در حالی که در مناقشه بر سر برنامه هسته ای ایران بالا گرفت و بیشتر کشورهای عربی از آمریکا درخواست حمله به ایران را داشتند، عمان تلاش داشته تا نقش میانجیگر را بین ایران و آمریکا حتی از پیش از روی کار آمدن دولت باراک اوباما داشته باشد.

علاوه بر سابقه قدیمی روابط دو کشور، این که ایران و عمان بر دو سوی تنگه هرمز مسلط هستند هم عاملی مهم در حسن همجواری آنها به شمار می رود. ثبات و آرامش این تنگه هم به لحاظ امنیت عمان و هم به دلیل اهمیت آن برای تدوام صدور نفت از خلیج فارس به جهان اهمیت زیادی دارد. همه این ها ایجاب می کند که مسقط روابط حسنه و عاری از تنشی با تهران داشته باشد و حتی بکوشد تنش های بالقوه خطرناک در روابط ایران با سایر کشورها را هم تا حد ممکن کاهش دهد.

همین مناسبات خوب با تهران سبب شده که به خصوص در دهه گذشته عمان نقش میانجیگرانه بی بدیل در مناسبات ایران و غرب برای آزادی گروگان ها و شهروندان زندانی دو طرف (مانند بازداشت سه شهروند آمریکایی در سال 2009 و آزادی شماری از افراد نزدیک به حکومت ایران که از زندان های غرب) بازی کند.