بدنه خودرو در تمام لحظات حرکت، ممکن است در معرض آسیبهای مختلف قرار بگیرد و از حالت استاندارد خود خارج شود. این بخش مهم خودرو، مانند پوست بدن انسان عمل میکند و در کنار ایجاد پوشش برای اجزای درونی، دو عملکرد بسیار مهم دیگر نیز دارد. در مرحله نخست، زیبایی خودرو و چشم نواز بودن آن با طراحی بدنه شکل میگیرد و در سرعتهای بالا قوسها و شکستگیهای تعبیه شده روی آن میتوانند به کاهش نیروی درگ و در نتیجه بهبود عملکرد خودرو کمک کنند. به هر حال آسیب دیدن این بخش امری اجتناب ناپذیر شمرده میشود که در کلانشهری مانند تهران نمیتوان از آن چشم پوشی کرد.
همه ما از دیرباز با یکی از سنتی ترین روشهای ترمیم بدنه آشنا هستیم که همچنان در صافکاری های سطح کشور مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش از یک وسیله به نام قالب تنه استفاده میشود که با سطح قوسی خود میتواند هر قسمت از بدنه را به شکل مورد نظر بازگرداند.
اما این روش سنتی قطعا نقاط ضعف بسیار زیادی دارد و نمیتوان در دنیای خودروهای مدرن به آن تکیه کرد. در این مقاله سعی شده است تا شما با برخی از روشهای نوین اصلاح بدنه خودرو آشنا شوید. البته این نکته لازم به ذکر است که هنوز هیچ دستگاه خودکاری تاکنون برای صافکاری بدنه خودروهای مختلف ساخته نشده است و همچنان چشم انسان نخستین فیلتر برای اصلاح بدنه یک خودرو است. مهارت و تسلط فرد اپراتور حتی در روشهای نوین نیز بسیار سرنوشت ساز و مهم به شمار می آید.
1. میله PDR
PDR در واقع مخفف عبارت صافکاری بدون رنگ است که با روش های گوناگون انجام میشود. در صورتی میتوان بدنه خودرو را بدون نیاز به رنگ آمیزی اصلاح کرد که آسیب گستردگی زیادی نداشته باشد و شکستگی رنگ نیز رخ نداده باشد. اما یکی از مشکلاتی که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند، عدم وجود دسترسی به برخی نقاط خودرو است. به طور مثال رکاب زیر درب بسیاری از خودروها به صورت یک قوطی توخالی طراحی میشود که در صورت آسیب دیدن این بخش، عمل صافکاری با مشکلات فراوانی روبه رو خواهد بود. اما به کمک یک وسیله بسیار ساده و جالب می توان به تمام نقاط فضاهای بسته نیز دسترسی داشت.
این وسیله از یک میله با طول های مختلف تشکیل میشود که در یک سر خود دسته ای برای قرارگیری در دست و در سوی دیگر یک خم 90 درجه برای آن تعبیه شده است.در انتهای این خم، یک رزوه قرار داده شده که میتوان عضو اصلی این میله را روی آن نصب کرد. این قطعه در واقع یک گوی کروی است که در محلی ثابت شده و به کمک بلبرینگ های تعبیه شده در داخل محفظه بیرونی، میتواند به راحتی در جای خود به هر جهتی بچرخد. فرد متخصص با توجه به نوع آسیب دیدگی و قوس ها و شکستگیهای موجود در قسمت آسیب دیده، گوی مناسب را انتخاب میکند و پس از نصب روی میله، آن را به داخل محفظه هدایت کرده و با فشار دست خود و حرکت معکوس میله، گوی را در پشت محل تورفتگی، قرار میدهد و با فشارهای موضعی و کنترل شده، اقدام به رفع آن میکند.
در مواردی جهت اطلاع از محل قرارگیری گوی در داخل محفظه، از نوع مگنتی آن استفاده میشود که میتوان همزمان در سطح خارجی از یک ساچمه بسیار ریز استفاده کرد تا به همراه گوی آهنربایی، حرکت کند و موقعیت آن را در هر لحظه نشان دهد. امروزه این وسیله به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای رفع تورفتگیهای موضعی استفاده می شود.
2. اهرم کششی
یکی دیگر از ابزار پرکاربرد در رفع تو رفتگیهای محدود، اهرم کششی است که به همراه ملحقات خود در یک بسته عرضه میشود. روش استفاده از این پکیج، اینگونه است که ابتدا گیرهها روی مسیر آسیب دیدگی به وسیله چسب مخصوص، ثابت میشوند، سپس اهرم کششی با تکیه بر بدنه خودرو با قرارگیری در داخل هر گیره، به سمت عقب کشیده میشود تا نقطه مورد نظر به محل سابق خود بازگردد.
این کار تا زمانی رخ میدهد که تمام نقاط تو رفتگی به خوبی اصلاح شوند و به شکل عادی خود بازگردند. از این اهرم میتوان برای رفع آسیب های گستردهتری نسبت به روش میله ای استفاده کرد زیرا گیرهها قابلیت نصب روی هر سطحی را دارا هستند. همچنین در صورت عمیق بودن آسیب نیز می توان از ترکیب این دو ابزار برای رفع آسیب دیدگی استفاده کرد.
3. ایستگاه کشنده
ابزارهای کشنده به چند دسته تقسیم میشوند. در نخستین و ساده ترین نوع از آن ابزار از مکنده های بسیار قوی برای کشیدن نقاط آسیب دیده استفاده میشود. در نوع دیگر این روش، بسط های کلید شکل به وسیله جوش نقطه ای به بدنه متصل می شوند تا قابلیت کشیده شدن نقطه ای به سطح آسیب دیده افزوده شود. پس از اتصال این بسط ها، یک جک عریض، با کشیدن این گیره ها محل تو رفتگی را به بیرون میکشد.
معمولا این عمل تا حدی انجام می شود که بدنه بیش از حالت استاندارد گذشته به بیرون کشیده شود و سپس به وسیله چکش، سطح به حالت اولیه باز میگردد. برای انجام این کار حتما باید سطح مورد نظر ابتدا به وسیله سشوار صنعتی گرم شود تا از شکستن رنگ جلوگیری به عمل آید. از روش مکش در ایران نیز استفاده می شود که بسیار سریع و کم دردسر است و عملا به نیروی فیزیکی کمتری نسبت به روشهای سنتی نیاز دارد.