تورم در تجارت

تورم وضعیتی است که سطح عمومی قیمت ها به طور مداوم و به مرور زمان افزایش می یابد. یک نکته حائز اهمیت در تعریف تورم عنصر زمان و تداوم افزایش سطح عمومی قیمت هاست. بدین معنا که قیمت ها باید به صورت مداوم در طی زمان افزایش داشته باشند. اگر قیمت ها در یک دوره خاص افزایش یابند و سپس این روند صعودی قطع شود به این فرآیند تورم اطلاق نمی شود.

آنچه به عنوان یک مشکل از آن یاد می شود، افزایش غیرقابل برگشت و مدام سطح عمومی قیمت هاست. فرآیندی که در آن ارزش پول ملی به صورت مداوم کاهش پیدا می کند. نرخ بالای تورم نشانه ای از بی ثباتی اقتصادی، ناکارایی سیاست های پولی، تورم باعث نااطمینانی در ارزش خالص فعلی پروژه ها، انحراف انتخاب های اقتصادی می شود. بدتر شدن توزیع درآمد؛ کاهش انگیزه های سرمایه گذاری مولد؛ افزایش واردات، کاهش صادرات، افزایش جرم، ممانعت از ورود سرمایه خارجی، تغییر رفتار پس انداز عوامل اقتصادی ازجمله نتایج تورم است.

برای اندازه گیری این شاخص معمولا در بازه های زمانی هفتگی، ماهانه و سالانه، قیمت انواع کالاها و خدمات در سراسر هر کشوری اندازه گیری و اعلان عمومی می شود. کالاها و خدماتی که قیمتشان در نرخ تورم محاسبه می شود معمولا از کالاها و خدمات ضروری زندگی مردم به شمار می روند؛ به مجموعه این کالاها <<سبد>> می گویند.

در ادبیات اقتصاد کلان، کنترل و تثبیت سطح عمومی قیمت ها به عنوان پیش شرط رشد و توسعه پایدار بلندمدت، موضوعی کاملاً پذیرفته شده است؛ که از اوایل دهه 20میلادی در مرکز توجه سیاستمداران قرار گرفت. به دلیل اثرات مخرب تورم بر اقتصاد، کنترل آن به عنوان یکی از اهداف سیاست های کلان اقتصادی همواره مورد توجه اقتصاددانان بوده است. تورم پایدار و مزمن این روزهای اقتصاد ایران نیز، پدیده ای است که دلایل آن ریشه در سال های متمادی دارد. بدون شک این پدیده متأثر از مجموعه ای از بداخلاقی های اقتصادی اعمال شده توسط دولت ها و حتی حکومت های مختلف است. دولت ها به واسطه تورم مزمن خواسته یا ناخواسته ای که ایجاد می کنند، به صورت مخفیانه بخش مهمی از ثروت شهروندان خود را به حراج می گذارند.

تورم بالا در کنار چالش هایی چون رشد اقتصادی پایین (در مقایسه با سایر کشورها)، شوک جمعیتی و نرخ بیکاری بالا به ویژه در جوانان، بی انضباطی های پولی و مالی، نوسانات نرخ ارز، عدم برنامه ریزی صحیح، سیاست زدگی، اقتصاد دولتی، رقابت ناسالم، رانت گسترده سیاسی، تحریم ها، نفت آلودگی بودجه، سوءمدیریت و ضعف نهادها، خصوصی سازی، اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها و فقدان ثبات سیاسی از مهم ترین چالش های پیش روی اقتصاد ایران است؛ اما به نظر می رسد در حوزه متغیرهای اقتصاد کلان، تورم بالا مهم ترین و مزمن ترین چالش اقتصاد ایران طی چند دهه اخیر بوده باشد.