توانایی های اقتصادی و مزایای سرمایه گذاری در ارمنستان

از آنجایی که ارمنستان در چهار راه اروپا- خاورمیانه واقع شده و امکان استفاده از موقعیت جغرافیایی و روابط حسنه خود با اروپا، خاورمیانه و کشورهای تازه استقال یافته را در جهت افزایش حجم تجارت بین کشورها دارد می تواند مرکزی مناسب برای آغاز همکاری های بین المللی باشد. به علاوه به دلیل نظام تجارت آزاد با کشورهای تازه استقلال یافته، سرمایه گذاران خارجی در ارمنستان از توانایی دسترسی به بازار 250 میلیون معاف از مالیات برخوردارند.

گسترش اتحادیه اروپا در اول ماه می 2004 در واقع وابستگی متقابل سیاسی و اقتصادی میان ارمنستان و اتحادیه اروپا را بیش از پیش افزایش داد و موقعیتی بی نظیر برای ارمنستان و اروپا در جهت تحکیم روابط و حجم عظیم مبادلات پدید آورد.

همانند بقیه کشور هایی که اخیراً به اتحادیه اروپا پیوسته اند و از این طریق موفق به جذب سرمایه گذاری های موفق و چشمگیر شده اند، ارمنستان نیز در نظر دارد از این پتانسیل عظیم در جهت همکاری ها و کسب شرکای جدید استفاده کند. با برخورداری از نیروی انسانی ماهر و ورزیده و منابع فرهنگی قوی خود، این کشور آماده انجام پروژه های عظیم و حرکت به سوی توسعه روزافزون است.

به دلیل شرایط مناسب و پایدار اقتصادی، نرخ صادرات از سال 1999 افزایش یافته و تنها اواخر سال های 2008 و 2009 به علت بحران مالی بین المللی کمی از رشد آن کاسته شده است. در سال 2003 ارمنستان به عضویت کامل سازمان تجارت جهانی درآمد و امروزه تمامی قوانین تجاری این کشور منطبق بر شرایط و قوانین این سازمان است و همین امر، رشد و شکوفایی بیش تر در آینده را برای این کشور نوید می دهد، در سی سال اخیر عمده ترین مقولات صادرات کشور ارمنستان، نرم افزار، مواد غذایی، فلزات کم بها، مواد معدنی، سنگ های قیمتی و سنگ های نه چندان قیمتی بوده است.

با توجه به گستردگی و حجم بالای مهاجرین ارمنی تبار در سراسر دنیا، و سابقه موفق تجارت فرامرزی، دنیای پان ارمنیان برای همکاری و ایجاد پلی میان شرق و غرب و شمال و جنوب، اهرمی مناسب است.

علاوه بر موارد فوق، کشور ارمنستان با برخورداری از روابط فرهنگی و زبانی خود، نظام های متعدد و متنوع تجاری مناسبی ارائه می دهد که این کشور را در واقع به محلی مناسب برای تولید و دستیابی به دیگر بازارها تبدیل می کند.

تعرفه‌های مناسب‌ترین کشور MOST FAVORITE NATION)‌MFN) برای کشورهای عضو تجارت جهانی:
اکثر شرکای تجاری ارمنستان، کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی هستند و روابط تجاری با اکثر این کشورها مبتنی بر وضعیتMFN (مناسب ترین کشور) است که برای کشورهای عضو، تعرفه هایی پایین تر قائل است. بر اساس قوانین سازمان تجارت جهانی، تجار بومی و خارجی در برابر قانون یکسان بوده و همگی از مزایای یکسان برخوردارند و کشور ارمنستان در تجارت با ایالات متحده امریکا، کانادا، اتحادیه اروپا و ژاپن، از مزیت سیستم معافیت از حقوق گمرکی (GSP) برخوردار است که بر اساس آن محموله های صادراتی از کشور ارمنستان به این ممالک مشمول تعرفه های پایین تر هستند.

سیستم معافیت از حقوق گمرکی GSP:
از 1 ژانویه 2004، ارمنستان یکی از چهار کشور عضو کشورهای مستقل مشترک المنافع COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES) CIS) و یکی از شانزده کشور دنیا است که از نظام سیستم معافیت از حقوق گمرکی اتحادیه اروپا برخوردار است. برخورداری از این مزیت، به ارمنستان توان صدور 7000 محصول به بازار آزاد گمرکی اتحادیه اروپا را می دهد. سه کشور دیگر عضو جمهوری شوروی سابق که از این مزیت برخوردارند عبارتند از مولداوی، گرجستان و آذربایجان.

نیروی کار ماهر و تحصیل کرده ارمنستان غالباً یکی از مزایای اصلی این کشور به شمار می آید. امروزه علم و تکنولوژی اهمیت به سزایی برای آینده ارمنستان دارد و جمعیت تحصیل کرده می تواند سنگ بنای محکمی برای سیاست گذاران این جمهوری باشد.

ارمنستان زمینه خوب و اساسی برای توسعه دانش اقتصادی دارد. مشاغل آی تی و نرم افزار بهترین و بالاترین استعداد ها را در این کشور به خود جذب کرده است.

پس از استقلال ارمنستان در سال 1991 اصلاحات سیاسی و اقتصادی همراه با سیاست تجارت آزاد مبتنی بر اقتصاد بازار، تأثیر مثبت فراوان بر رشد اقتصادی این کشور داشته است و در رابطه با تورم در پنج سال اخیر، نرخ تورم در حد پایین ثابت نگاه داشته شده و این باعث رشد اقتصادی شده است و بنا بر گفته بانک مرکزی ارمنستان، نرخ تورم در پنج سال اخیر تنها 4% بوده است. در این راستا، دولت بارها تصمیم خود مبنی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی را اعلام داشته است و در این مورد با هدف رشد اقتصادی و تضمین فقرزدایی کاملاً مصمم است. در این راستا تأکید دولت بر جذب سرمایه های خارجی به عنوان ابزار تولید فعالیت های صنعتی و همچنین مدرنیزه کردن فعالیت های موجود است.

اولویت دیگر رشد اقتصادی دولت عبارت است از ایجاد تنوع صنعتی. از این رو ایجاد موقعیت های مناسب جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، جذب افراد چند ملیتی، بهبود فضای کار و سرمایه گذاری و تشکیل زیر بنای اطلاعات اقتصادی برای رشد اقتصادی این کشور اهمیت خاص دارد. بنابر آنچه گفته شد می توان ادعا کرد کشور ارمنستان امروزه یک کشور مستحکم مبتنی بر بازار آزاد است که در میان کشورهای تازه استقلال یافته، لیبرال ترین سیستم قانون گذاری تجاری را دارد.

اکثریت میانگین سنی مردم ارمنستان بین 17تا59 سال و سطح تحصیلی آنها بالاست. آموزش از مهم ترین ارزش های اصلی این کشور است و نرخ باسوادی در آن 100% است. امروزه حدود 60 دانشگاه با بیش از 770000 دانشجو در ارمنستان وجود دارد. هجده عدد از این دانشگاه ها دولتی و هشت عدد خارجی هستند؛ از جمله دانشگاه امریکایی ارمنستان، دانشگاه فرانسوی، دانشگاه اروپایی و پنج دانشگاه روسی. همچنین بیش از 100 موسسه علمی و تکنیکی در ارمنستان وجود دارد که رابطه تنگاتنگ با صنایع مربوط دارند و نتایج تحقیقات و پژوهش های همین مؤسسات باعث ایجاد صنایع خاص و پیشرفته مانند مهندسی کنترل دقیق، شیمی آلی و غیره در کشور شده است.

منابع اصلی و عمده سرمایه گذاری مستقیم خارجی فدراسیون روسیه، امریکا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آرژانتین و ایران هستند. مهم ترین کشورهای اورپایی که در ارمنستان مشغول به سرمایه گذاری هستند عبارتند از: فرانسه، آلمان و یونان. از صنایع عمده این سرمایه گذاری ها می توان کارخانه شراب سازی فرانسوی-ارمنی، شرکت کاستل، کارخانه اشربه کوتایک-سایور (شرکت توزیع آب آشامیدنی فرانسوی-ارمنی)، تله کام اورانژ (شرکت فرانسوی) را نام برد. سرمایه گذاری عمده در زمینه های مخابرات، معادن و کشف آن، تولید صنایع غذایی و انرژی، برق، گاز و آب است.

تکنولوژی اطلاعات در کشور ارمنستان در دهه اخیر رشدی چشمگیر داشته و این صنعت یکی از پویاترین و فعال ترین بخش های اقتصادی ارمنستان به شمار می آید. این صنعت جایگاهی خاص در کشور به خود اختصاص داده که از نیروی انسانی ماهر، پشتیبانی کامل دولت و سابقه خوب کشور در امر تحقیق و توسعه برخوردار است.

بخش فعال بعدی در ارمنستان، بیوتکنولوژی و علوم وابسته به آن است، با توجه به این که اکثر شرکت ها امروزه به دنبال بخش تحقیق و پژوهش باصرفه و محل تولیدی مناسب هستند بر اساس پیش بینی ها و ارزیابی های انجام شده در زمینه رشد مازاد کشورهای تازه استقلال یافته، صنعت بیوتکنولوژی برای پیشرفت در این کشور پتانسیلی بالاتر دارد.

همچنین صنایع الکترونیک و کنتر ل دقیق، پتانسیل رشد بالایی در ارمنستان دارند. این بخش از قوی ترین بخش های اقتصادی در زمان اتحاد جماهیر شوروی در کشور ارمنستان به شمار می رفت که بیش از 20% از تولید ناخالص و 30%25-% تجهیزات کامپیوتری صنایع فضا و دفاع شوروی را تأمین می کرد. امروزه مهندسین مجرب و ماهر ارمنستان مهم ترین عامل سرمایه گذاری در این بخش به شمار می آیند.

بخش انرژی نیز از توسعه یافته ترین بخش های اقتصادی ارمنستان است که در سال های اخیر یکی از مراکز مهم انرژی در منطقه در زمینه انرژی اتمی، ترمال و غیره تبدیل شده است.

دولت این کشور آماده همکاری در زمینه تکنولوژی، آموزش، علوم توریسم و بخش انرژی است. افزایش حجم کلی سرمایه گذاری خارجی به رشد خود در این کشور ادامه داده و امروزه به بالاترین حد خود یعنی سه برابر سرمایه گذاری از سال های 2006تا2008 رسیده است. سرمایه گذاری مستقیم خارجی نیز به همان صورت رشد داشته است. در سال 2008- 2007 نرخ رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی 100% بوده. این نرخ تا سال 2008 به همین منوال ادامه یافته و تنها در طول سال 2009 به علت بحران مالی بین المللی کمی کاهش یافته است.

جواهرات به طور کلی و الماس به طور خاص، زمینه ای مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی در ارمنستان به شمار می رود که اهمیت این موضوع به دلیل وجود الماس کاران بسیار ماهر، قیمت های قابل رقابت، تجهیزات مدرن و مزایای معافیت مالیاتی برای تولید الماس در ارمنستان است. تمرکز این صنعت در ارمنستان بالا نیست و امروزه تنها حدود سی شرکت خارجی و بومی در زمینه تولید و عرضه الماس در ارمنستان مشغول به کار هستند. در کل هیچ مانعی بر راه ورود به بازار تولید الماس در این کشور وجود ندارد.

کشور ارمنستان مزایای قابل رقابت بسیاری برای سرمایه گذاری خارجی دارد؛ از جمله شاخصه های کلیدی آن نیروی کار ماهر و مقرون به صرفه و همچنین دسترسی آسان به بازار است. به علاوه باید یاد آوری کرد که در کشور ارمنستان هیچ گونه ممنوعیتی در مورد تبدیل سرمایه و درآمد وجود ندارد. و هیچ نوع ممنوعیتی در میزان مبادلات ارزی و مالکیت شرکت های خارجی وجود ندارد و بنا بر نظرسنجی های موسسه بین المللی آمار، تجارت در ارمنستان آسان تر از تجارت در سایر کشورهای تازه استقلال یافته جمهوری شوروی سابق است و این امر مدیون اصلاحات دولتی از قبیل آسان سازی سیستم مالیات، گمرک و اخذ مجوز و غیره است.