تجارت با کشور روسیه

تجارت خارجی روسیه همچون وضعیت اقتصادی آن تا سال 2012 - 2013 وضعیت نسبتاً مساعدی داشت تا اینکه در این سال متأثر از امواج بحران اقتصاد بین المللی و پس از آن در سال 2014 و 2015 با اعمال تحریم‌های غرب علیه این کشور و خصوصاً کاهش بهاء نفت در بازار جهانی با چالش هایی مواجه شده است.

هرچند بخش عمده تجارت خارجی روسیه را نفت، گاز، میعانات نفتی و محصولات وابسته تشکیل می دهد، اما این کشور در زمینه های صنعتی و کشاورزی نیز از قابلیت های خوبی برخوردار است. در این شرایط، با توجه به اینکه به نظر نمی رسد فشارهای خارجی از جمله تحریم ها علیه روسیه در کوتاه مدت کاهش یابد، لذا، مسکو افزون بر تأکید بر تأمین نیازهای خود از بازار داخل، در پی افزایش تجارت با کشورهای آسیایی و خاورمیانه برآمده است که همین مسئله پتانسیل هایی را برای همسایگان آن از جمله ایران فراهم می کند.

تجارت دوجانبه ایران و روسیه
تهران و مسکو با وجود تعاملات زیاد سیاسی، مبادلات تجاری ناچیزی دارند، به طوری که تبادلات تجاری دوجانبه درصد اندکی از تجارت خارجی آنها را شامل می‌شود. اقلام عمده صادراتی ایران به روسیه را میوه جات، خشکبار، سبزیجات، پسته و انگور خشک شامل می‌شود و عمده ترین محصولات وارداتی از روسیه نیز غلات، چوب، کاغذ، ماشین الات و فلزات هستند. یکی از موانع عمده برای فعال کردن پتانسیل های موجود در تجارت دو کشور، مسائل سیاسی از جمله تحریم ها علیه ایران است که دو طرف امیدوارند با برطرف شدن آنها، حجم مبادلات را افزایش دهند.

اعمال تحریم های غرب علیه روسیه در سال 2014 و ادامه آنها در سال 2015، در کنار ایجاد برخی مشکلات، فرصت هایی جدیدی برای تجارت دوجانبه میان مسکو و تهران به وجود آورده است. به رغم این تحریم ها، دو طرف بر افزایش سطح تبادلات تجاری تأکید کرده اند که بر اساس آن، افزون بر حوزه های انرژی و کشاورزی که طرفین هم اکنون در آن مشغول مبادلات هستند، قرار است در حوزه فنی از جمله ساخت و مدرنیزاسیون نیروگاه های جدید نیز همکاری های جدیدی پیگیری شوند.

مزیت نسبی ایران در صادرات به روسیه
فدراسیون روسیه با داشتن جمعیت 146 میلیون نفری در گستره ای به وسعت 17 میلیون کیلومتر مربع و با داشتن ذخایر غنی از مواد اولیه می تواند همزمان به عنوان یکی از بزرگ ترین صادرکنندگان محصولات صنعتی به کشورمان و یکی از بازارهای هدف برای کالاهای مصرفی ایران در حوزه های مختلف تجاری و صنعتی باشد.

شهر مسکو به عنوان یکی از گرانترین شهرهای جهان و پرجمعیت ترین شهر اروپا با بیش از 12 میلیون نفر جمعیت یک شهر توریستی و نمایشگاهی در جهان است که بیشترین شرکت های روسی در این شهر به ثبت رسیده اند. بیشترین گردش مالی روسیه در این شهر انجام می شود و به تنهایی 17 درصد خرده فروشی را به خود اختصاص داده است. این شهر پنجمین شهر بزرگ جهان و دارای 4 فرودگاه بین المللی است. سطح درآمد مردم مسکو نسبت به سایر مناطق روسیه بیشتر بوده و نرخ بیکاری در آن 1 درصد است. تولید ناخالص داخلی شهر مسکو بر اساس آمار سال 2014 اعلام شده از سوی موسسه بروکینگز برابر با 553 میلیارد دلار بوده است.

از نظر تجاری میزان تعرفه اعمال شده بر کالاهای وارداتی به روسیه، بین پنج تا پنجاه درصد در نوسان است. ولی میانگین تعرفه ورود کالاها به این کشور در حدود 14.92 درصد است. همچنین متوسط تعرفه کالاهای کشاورزی برابر با 26.2 درصد و متوسط تعرفه کالاهای صنعتی 12.69 درصد می باشد. مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی بر اساس 18 درصد ارزش سیاهه در گمرکات روسیه دریافت می شود. این کشور بر اساس نظام عمومی ترجیحات به کشورهای در حال توسعه از جمله ایران 25 درصد تخفیف در تعرفه های گمرکی اعطا می کندکه از جمله مزیت های نسبی صادرات به روسیه است.