خودروهای جدید به دلیل استفاده از سیستم های الکترونیکی و قطعات برقی جدید نسبت به خودروهای قدیمی از تکنولوژی پیچیده تری برخوردار هستند. قطعات و سیستم های جدید مورد استفاده در این خودروها که اصطلاحا خودروهای انژکتوری نامیده می شوند به سه قسمت عمده تقسیم بندی می شوند که سنسورها، عملگرها و واحد کنترل الکترونیکی (ECU) است که در زیر به شرح آن می پردازیم.
سنسورها، عملگرها و واحد کنترل الکترونیکی (ECU)
هر سنسور وظیفه خاصی برعهده دارد و با توجه به قابلیت های خاص خود در محل مورد نظر قرار می گیرد و اطلاعات لحظه به لحظه ای را از شرایط موتور به واحد کنترل الکترونیکی که به عنوان مغز سیستم می باشد فرستاده برای بهبود عملکرد موتور دستورات لازم را برای عملگرها ارسال می کند.
تعدادی از مهم ترین سنسورهای مورد استفاده در خودروهای انژکتوری
- سنسور دمای هوای ورودی (ATS):
این سنسور یک ترمیستور است که به تغییرات دما حساس است. مقاومت الکتریکی ترمیستور با افزایش دما کاهش می یابد. با کاهش دما افزایش می یابد و به این ترتیب سیستم کنترل خودرو در جریان دمای هوای ورودی به موتور قرار می گیرد. در صورت سرد بودن دمای هوای ورودی به موتور واحد کنترل توسط پیش گرم کن، هوا را کمی گرم تر می کند تا موتور در سرما راحت تر و سریع تر روشن شود.
هوای سرد چگالی بیشتری نسبت به هوای گرم دارد و نیاز آن به بنزین، در پاشش انژکتورها نسبت هوا و بنزین را تغییر می دهد. این سنسور یا روی منیفولد ورودی یا درون هواکش جاسازی شده است و محدوده کاری آن بین 40 تا150 درجه سلسیوس می باشد. نفوذ احتراق ناقص به منیفولد هوا، کربن گرفتگی یا روغنی شدن منیفولد هوا باعث آلوده شدن نوک این سنسور می شود و سبب می شود واکنش آن نسبت به تغییرات دما کاهش یابد.
- سنسور فشار داخل مانیفولد (MAP):
این سنسور اندازه گیری فشار هوای ورودی به مانیفولد را بر عهده دارد. این سنسور از یک قسمت داغ شونده تشکیل شده که وقتی دمای آن بالا می رود ECU هوای ورودی بیشتری را تزریق می کند و زمانی که دما کاهش می یابد ECU متوجه می شود که باید هوای تزریقی را کاهش دهد.
- سنسور دور موتور (RPM):
این قسمت یکی از سنسورهای بسیار مهم موتورهای انژکتوری می باشد که در صورت خرابی آن موتور استارت می خورد ولی روشن نمی شود و حتی اگر خودرو روشن باشد خاموش می شود. این سنسور روی پوسته کلاج و مقابل فلایویل است که فاصله آن با فلایویل حدود 1 تا 2 میلیمتر است که ECU با دریافت دامنه پالس های دریافتی از این سنسور، موقعیت میل لنگ و زمان جرقه زنی سیلندر را تشخیص می دهد و دستورات لازم را به عملگرها می دهد. کثیفی و تجمع براده در اطراف موتور سبب می شود این سنسور نتواند سیگنال ها را به خوبی به ECU ارسال نماید، که با تمیز کردن آن می توان خودرو را روشن کرد و حتما باید که خطا را با زدن دیاگ پاک کرد.
- سنسور سرعت:
این سنسور اطلاعات مربوط به سرعت خودرو را به صورت پالس به ECU ارسال می کند که شامل 2 نوع می باشد، نوع اول آن بر روی دنده کیلومتر نصب می شود و با ارسال فرکانس سرعت را اندازه گیری می کند و نوع دوم آن بر روی کامل کیلومتر شمار نصب می شود و سیگنالی متناسب با سرعت شفت خروجی جعبه دنده تولید می کند. در صورت خرابی این سنسور آمپر سرعت کار نمی کند و با گرفتن کلاچ در حالت حرکت، موتور تمایل به خاموش شدن دارد یا در هنگام دنده معکوس و سربالایی موتور ریپ می‌زند. برای تشخیص معیوب بودن آن سنسور را باز نموده، موتور را روشن کرده و با دست پینیون را می‌چرخانیم که اگر عقربه کیلومتر شمار حرکت کرد سنسور سالم است اما اگر حرکت نکرد معیوب است.
- سنسور ناک:
این سنسور یک قطعه پیزو الکتریک می باشد که روی موتور قرار دارد و وظیفه نظارت بر سیستم جرقه و انفجار در محفظه احتراق را بر عهده دارد. وجود ضربات غیر عادی در موتور باعث می شود که این سنسور عمل نموده و با روشن کردن چراغ چک راننده را از وجود مشکل آگاه کند.
- سنسور اکسیژن:
این سنسور میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی را اندازه گیری می نماید و آن را به ولتاژ تبدیل کرده و به ECU می فرستد. در واقع این سنسور میزان غنی یا رقیق بودن نسبت سوخت به هوای ارسال شده به موتور را اندازه گیری می کند که از یک برند سرامیکی با سر پلاتینیومی ساخته شده و سر سنسور که توسط غلاف فلزی محافظت می شود در معرض اکسیژن موجود در اگزوز قرار می گیرد.
- سنسور اینرسی:
این سنسور نوعی سوئیچ می باشد که با دریافت ضربه در زمان تصادف خودرو و قطع جریان بنزین از احتمال آتش سوزی و انفجار می کاهد و در خودروهای انژکتوری با قطع جریان برق ECU سبب خاموش شدن سریع خودرو می شود.
- سنسور باران:
این سنسور روی شیشه جلو خودرو نصب می شود و بر اساس امواج فرا صوت یا امواج فرو سرخ کار می کند. به این صورت که موج را بر روی شیشه می فرستد و بر اساس میزان امواج برگشتی رطوبت و خیس بودن شیشه را اندازه گیری می کند. به این صورت که هر چه شیشه مرطوب تر باشد و شدت بارش بیشتر باشد میزان موج برگشتی کمتر می باشد. با این ساز و کار خیس بودن شیشه را به ECU اطلاع داده و دستور فعال کردن برف پاک کن و همچنین سرعت برف پاک کن از طرف ECU صادر می شود.
