بنادر افغانستان

افغانستان به دلیل محصور بودن در میان سایر کشورها، از ارتباط با دریا محروم است. ولی برخی از شهرهای قدیمی این کشور به دلیل مجاورت با رودخانه های بزرگ یا دریاچه های محلی، در طول تاریخ تبدیل به مراکز تجاری مبادله با کالا شده اند و همچنان نام بندر بر روی آنها مانده است. با توسعه زیرساخت های حمل و نقل ریلی و جاده ای، در اغلب این بنادر، تبادلات کالا از طریق زمینی صورت می گیرد. اسامی شهرهایی که به نام بندر در افعانستان شناخته می شود به شرح زیر است:

1- بندرحیرتان
2- بندر آقینه
3- بندر آی خانم
4-شیر خان بندر
5-بندر تورغندی
6-بندر اسلام قلعه
7-بندر ابونصر فراهی
8- بندرپل ابریشم نیمروز
9-گمرک سپین بولدک
10-بندر غلام خان
11-بندر تورخم

بندرگاه حیرتان:

بندرگاه حیرتان شهر کوچکی است که در سرحد بین ازبکستان وافغانستان واقع شده است. این شهر در شمال ولایت بلخ قرار داشته یکی از بندرگاه های مهم تجارتی افغانستان بشمار می رود. خط سرحد بین این دو کشور را آمودریا تشکیل داده است. در سال 1982 در بین این دو کشور پل دوستی توسط دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق ساخته شده است که افغانستان را به تمام کشورهای آسیای میانه و روسیه و چین ارتباط می دهد. اتحاد جماهیر شوروی در سال های 1983 و 1984 برای گسترش نفوذ خود در افغانستان ساخت شهرکی چهل هزار نفری را در حیرتان طرح ریزی کرد تا از این طریق جابه جایی پرسنل و تجهیزات شوروی به این سوی مرز تسهیل شود.

راه حیرتان یکی از امن ترین راه تجارتی افغانستان در طول 33 سال جنگ بوده است. سایر بنادر تجارتی افغانستان بنا بر معضلات سیاسی بین دو دولت اکثراً بسته بوده است. ارتفاع حیرتان از سطح دریا 300 متر بوده و دارای آب و هوای گرم می باشد.

بندر آقینه در صدر بنادر کشور:

عواید بندر آقینه ولایت فاریاب به بیش از 2 ملیارد افغانى رسیده و تاجران این بندر را نظر به تسهیلاتى که دارد، نسبت به بنادر دیگر ترجیح می دهند. بندر آقینه در ولسوالى اندخوى فاریاب و در سرحد با ترکمنستان واقع بوده و اموال تجارتی از کشورهای آسیای میانه، اروپا، امارات متحده عربی، ایران و چین وارد مى گردد.

صادرات این بند را بیشتر محصولات زراعتی، میوه خشک مانند پسته و بادام و صنایع وطنى چون قالی، گلم و پوست حیوان تشکیل می دهد. عواید گمرک آقینه در سال گذشته، به بیش از 2ملیارد و 213 ملیون افغانى مى رسید، که 57 درصد افزایش را نسبت به سال 1390 نشان می دهد.

بندر ابونصر فراهی:

گمرک مرزی میل 78 در بندر ابونصر فراهی افغانستان در مرز خراسان جنوبی به عنوان معبر رسمی دو کشور به بهره برداری رسید. گمرک مرزی میل 78 در زمینی به مساحت یک هزار متر مربع و زیربنای یک هزار و 400 مترمربع با هزینه 5/8 میلیارد ریال از محل کمک های بلاعوض ایران به بازسازی افغانستان ساخته شده است. عواید این بندر سالانه بیشتر از 100 ملیون افغانی است.

گمرک سبین بولدک:

سبین بولدک شهر مرزی است که در جنوب ولایت قندهار افغانستان در شمال کویته پاکستان واقع است. این شهر درست در کنار خط دیورند مرز با پاکستان موقیعت دارد. سپین بولدک دومین پورت ورود عمده میان افغانستان و پاکستان است. که طرف پاکستان را بنام چمن و طرف افغانستان را سپین بولدک می گویند.

در سال 1891 دولت استعماری بریتانیا خواست سیستم راه آهن هندوستان را گسترش دهند که بر دلایل سیاسی نتوانست این سیستم را در داخل افغانستان گسترش دهند. در حال حاضر راه آهن پاکستان از شهر مرزی چمن از طریق تونل خوجک از راه قلعه عبداله گذشته الی سپن بولدک توقف نموده است. اسپین بولدک، افغانستان کمتر از 10 کیلومتر از چمن پاکستان فاصله دارد.

بندر تورغندی:

این بندر افغانستان را با ترکمنستان، قزاقستان و ایران وصل می کند. پس از رسیدن اموال، مسوولین تاریخ و کیفیت مواد را چک کرده، گمرک می کنند. بندر تورغندی در اواخر دوره ظاهر شاه حدود بیشتر از چهل سال قبل از امروز به شکل ابتدائی ایجاد شد. 90% اموال وارداتی این بندر از طریق راه آهن  و %10 درصد دیگر را صادرات میوه خشک، سمنت و کچالو تشکیل می دهد.

این بندر حدود 200 نفر کارمند اداری و 500 نفر خدمه دارد و سالانه در حدود 80 ملیون افغانی عایدی از این بندر به دست می آید.