تعاریف متعددی برای فرانشیز وجود دارد. فرانشیز روشی برای پیشبرد کسب و کار است که قراردادهای فرانشیز بین دو نفر فرانشیز دهنده و فرانشیز گیرنده بسته می شود. در واقع طبق این قرارداد، فرانشیز گیرنده حق دارد با رعایت اصول بازاریابی فرانشیز دهنده عمل نماید. فرانشیز یکی از الگوهای همکاری تجاری محسوب می شود. در عمل، فرانشیز نقش یک شبکه ارتباطی در مقیاس کوچک را بازی می کند که طی آن، کسب و کارهای کوچک می توانند با استفاده از یک برند و مفهوم تجاری فعالیت نموده و برای بازاریابی محصول به صورت مشارکتی از یک متد تست شده موفق استفاده نمایند.
شرایط قراردادهای فرانشیز در تعریف کلی
همانطور که پیشتر گفتیم تعاریف زیادی برای فرانشیز وجود دارد. در تعریف کلی قراردادهای فرانشیز، افراد دارای منافع و منابع و توانایی های مکمل به عنوان دو طرف این قراردادها معرفی شده اند. در این تعریف، طرفین معامله از حیث انگیزه ورود به بازار و سرمایه با یکدیگر شریک شده تا در منافع حاصل از فعالیت تجاری سهیم شوند. نتیجه قرارداد فرانشیز، پدید آمدن یک هویت تجاری مشترک است.در قراردادهای فرانشیز به سبب مشارکت انجام شده، فرانشیز گیرنده نمی تواند هویت مستقلی از فرانشیز دهنده داشته باشد.
فرانشیز روابط تجاری متعددی را از جمله قراردادهای توزیع و قراردادهای عاملیت مجاز و قرادادهای نمایندگی در بر می گیرد. بنابراین یک طرف قرارداد که فرانشیز گیرنده است می تواند محصولات یا خدمات طرف دیگر، به عنوان فرانشیز دهنده، را با حفظ اصول مالکیت فکری و اسرار تولید توزیع نماید، منوط بر اینکه از شیوه های بازاریابی مورد استاندارد فرانشیز دهنده استفاده نماید.
مزایای قراردادهای فرانشیز
امروزه بسیاری از کسب و کارهای کوچک تحت قراردادهای فرانشیز آغاز به فعالیت می کنند. از مزایای این قراردادها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
امنیت کسب و کار
فرانشیز، ریسک ناشی از کسب و کار را کاهش داده و برای فرانشیز گیرنده امنیت شغلی ایجاد می نماید. این امنیت در قابل چشم پوشی از آزادی و اختیار در دست صاحبان کسب و کار به دست می آید. به این صورت که فرانشیز گیرنده دغدغه ای از لحاظ روش های مؤثر در موفقیت کسب و کار نداشته و تنها باید به روش های آزمایش شده قبلی که توسط صاحب اصلی نام تجاری اعلام می شود عمل نماید.
روش ثابت شده
برای تحقق هر کسب و کار، به 4 مورد نیاز است. این موارد شامل سیستم مشخص برای انجام کسب و کار، برند یا نام تجاری با مفهوم مشخص، پشتیبانی ابتدایی و پشتیبانی مستمر می باشد. در صورت انعقاد قرارداد فرانشیز، این مراحل تنها یک بار برای تمام طرفین قرارداد طی می شود.
قابلیت پیش بینی ثمره کسب و کار
با عقد قرارداد فرانشیز می توان هزینه های عملیاتی را از طریق خرید عمده یا گروهی کاهش داد. همچنین طرف فرانشیز گیرنده قرارداد می تواند سریع تر به نتیجه مطمئن تر که از قبل آزمایش و پیش بینی شده است برسد. البته تمام این ها بستگی به پایبندی فرانشیز گیرنده به سیستم تعیین شده از سوی فرانشیز دهنده دارد.
کاهش هزینه های بازاریابی
طی این نوع قراردادها، کسب و کار از وضعیت مستقل خارج می شود. از همین رو هزینه های بازاریابی مابین تعداد زیادی واحد وابسته به شبکه فرانشیز تقسیم می شود و می توان از همین تعدد شعب یا واحد ها نیز به عنوان نوعی روش بازاریابی استفاده نمود.