نقش تنگه مالاکا در صنعت کشتیرانی

تنگه مالاکا بین کشورهای اندونزی و مالزی با سنگاپور قرار دارد که اقیانوس هند را به دریای چین جنوبی و اقیانوس آرام متصل ساخته و کوتاه‌ترین مسیر دریایی بین تولیدکنندگان نفت در خلیج فارس با بازارهای آسیایی، به خصوص چین، ژاپن، کره‌جنوبی و بازارهای حاشیه اقیانوس آرام  محسوب می‌شود.

محموله‌های نفتی عبوری از تنگه مالاکا دو بازار عمده و به سرعت در حال رشد منطقه، یعنی چین و اندونزی را تأمین می‌کنند. این تنگه گذرگاه آبی اصلی این منطقه از قاره آسیا بشمار رفته و در حجم ترافیک نفتی آن از 14.5 میلیون بشکه در روز در سال 2011 به 16 میلیون بشکه در سال 2016 افزایش پیدا کرده است. نفت خام معمولاً بین 85 تا 90 درصد از این محموله‌ها را شامل شده و مابقی به مشتقات نفتی  تعلق دارد.

عرض این گذرگاه آبی در باریک‌ترین نقطه در «کانال فیلیپین» واقع در «تنگه سنگاپور» به 2.7 کیلومتر می‌رسد. این مسئله خطر بروز تصادف کشتی‌ها، به گل نشستن و نشت‌نفت را دراین منطقه افزایش داده است. بر‌اساس گزارش «اداره بین‌المللی دریانوردی» اقدام به راهزنی دریایی و سرقت از کشتی‌ها، به خصوص برای کشتی‌های نفتکش یکی از خطراتی است که کشتیرانی در این تنگه با آن مواجه است و آمار به دست آمده برای سال 2015 حاکی از افزایش تعداد اقدام به راهزنی دریایی در منطقه بوده است.

در صورت بسته شدن تنگه مالاکا، تقریباً نیمی از ناوگان کشتی‌های عبوری مجبور خواهند بود تا از مسیر جایگزینی که مجمع‌الجزایر اندونزی را دور زده و باید از تنگه «لومباک» بین جزایر بالی و لومباک می‌گذرد، و یا از تنگه «سوندا» بین جزیره جاوه و سوماترا، عبور نمایند. چنین تغییر مسیری علاوه بر آن که موجب اختلال  در حجم ترافیک دریایی خواهد شد، می‌تواند منجر به افزایش قیمت انرژی به دلیل افزایش هزینه‌های حمل محموله‌های نفتی‌گردد.

تاکنون پیشنهادهای متعددی برای یافتن مسیرهای جایگزین برای مسیر دریایی تنگه مالاکا و کاهش حجم ترافیک دریایی آن ارائه شده‌است. در سال 2013 چین و میانمار بهره‌برداری از خط لوله گاز طبیعی چین ومیانمار را آغاز کردند که از بنادر میانمار واقع در خلیج بنگال تا ایالت «یونان» در چین امتداد دارد. این خط لوله قادر است سالانه 424 میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی را منتقل کرده و بخش لوله نفت آن نیز، که در سال 2014 تکمیل شده و اکنون نیز فعال گردیده است. با راه‌اندازی پالایشگاه «یونان» به ظرفیت 260 هزار بشکه در روز در سال 2017، این خط لوله اکنون با ظرفیت کامل در حال استفاده است. این خط نفت خام خاورمیانه را، با دور زدن تنگه مالاکا، به چین میرساند.تنگه مالاکا همچنین مسیر مهمی برای انتقال گاز مایع طبیعی LNG از خلیج فارس و آفریقا به کشورهای آسیای‌شرقی بوده که با تقاضای روزافزون آن روبرو هستند.