روش تولید نرمال هگزان:
نرمال هگزان به طور عمده به وسیله پالایش روغنهای خوراکی به دست می آید.ترکیب دقیق تقطیر بستگی به منبع روغن دارد(خام یا پالایش شده باشد)و حدود به روش پالایش است. محصول صنعتی (که معمولا شامل 50درصد وزنی از ایزومر حلقه مستقیم است)نقطه جوش 65تا 70 درجه سانتی گراد را دارد.
سایر روشهای تهیه:
گرچه هگزان در آزمایشگاه به عنوان بک حللال استخراج کننده مفید است.به طور کلی فروش آن خارج از کاربردهای آزمایشگاهی سخت است. در هر صورت نرمال هگزان می تواند از بسیاری از منابع از قبیل گازوئیل ‚ سوختهای خاص(camping fuel)و بسیاری هیدرو کربن های حللالی جدا شود.
فرآیند عمومی جدا کردن این ماده از منابع حلالی ‚ تقطیر نسبی در دمای 65تا 70 درجه سانتی گراد است.
این به وسیله اکسیداسیون محصول جانبی تحت محیط اکسیداسیون از قبیل الکلها ‚ الکن ها و تولوئن انجام می گیرد.تقطیر مجدد محلول برای جداسازی این ماده و ایزومرهای خاص انجام می گیرد. محصول نهائی شامل 50 درصد حجمی از ایزومر حلقه مستقیم است
اماده سازی نرمال هگزان خلوص بالا از بازیافت مجدد رافینیت (Raffinate)توسط فرآیند جذب و تقطیر:
در فرآیند جداسازی جذبی ‚ زئولیت 5Aجهت جذب استفاده می شود. رافینیت شامل 24.24 درصد نرمال هگزان استفاده می شود.
که ابتدا در روغن رافینیت غنی در پارافین غیر نرمال جذب می شود و سپس در روغن غنی در پارافین نرمال دفع می شود. در شرایط عملیاتی خاص ‚ غلظت ان هگزان در روغن غنی به بالاتر از 96 درصد می رسد.غلظت 3متیل پنتان و متیل سیکلو پنتان که اجزا کلیدی سبک و سنگین در برج تقطیر نرمال هگزان هستند به ترتیب به رقمهای 0.15.و 0.07 کاهش داده می شوند.
برطبق یک روش شبیه سازی (Simulation) در یک برج شامل 15 مرحله ‚ غلظت نرمال هگزان می تواند به 99.02درصد با نسبت رفلاکس 7.5برسد.فرایند ترکیبی هر دو فرایند جذب و تقطیر را در بر می گیرد.این فرآیند بازدهی بسیار بالایی به نسبت فرایندهای تقطیر سنتی قبلی برای تولید نرمال هگزان خلوص بالا را در دارد.
ملاحظات فرآیندی:
نقطه جوش 3متیل پنتان 63.3درجه سانتی گراد و متیل سایکلو پنتان (Methyl Cyclopentane) 71.8 درجه سانتی گراد است. این دما بسیار نزدیک به نقطه جوش نرمال هگزان 68.7درجه سانتی گراد است.به دلیل نزدیک بودن نقطه جوش‚ تعداد زیادی صفحه برای تولید ان هگزان خلوص بالا نیاز است و در این حالت مصرف انرژی بالاست.
در حالت استفاده از دو ستون تقطیر با 90 صفحه شیر دار شناور (Float Valve Plates) ,خلوص نرمال هگزان کمتر از 75 درصد است. به طور تخمینی 5 نن بخار برای تولید1 تن نرمال هگزان در دو بویلر در روش انتگرالی حرارتی نیاز است.
برای کاهش هزینه تولید نرمال هگزان ‚ ضرورت دارد که از تفاوت فراریت میان اجزا کلیدی سبک و سنگین در مخلوط رافینیت اطمینان حاصل کنیم.
سایر ملاحظات:
زئولیت 5A برای جذب پارافین های نرمال در رافینت های بازیافتی استفاده می شود. پس از فرآیند جداسازی جذبی „ رافینت به دو محصول به نامهای روغن دفع و روغن را فینت جذب دسته بندی می شوند. جز ء عمده در روغن دفع (هگزان نرمال خام)پارافین نرمال است که شامل نرمال پنتان , ان هگزان و ان هپتان است.
تفاوت در نقطه جوش دو پارافین با تعداد کربن های 5و 6 به طور تخمینی 30 درجه سانتی گراد است. خالص سازی بیشتر نرمال هگزان خام جدا سازی پارافین های معمولی به وسیله تقطیر را شامل می شود. این روش بسیار اسان تر از روش جداسازی 3 متیل پنتان , نرمال هگزان و متیل سیکلو پنتان از یکدیگر است.