خاک تونسیل نوعی خاک اکتیو جهت تصفیه و رنگبری انواع روغن های صنعتی و فراورده های نفتی با نقطه اشتعال پایین است. خاک تونسیل برای تصفیه پساب کارخانه های رنگسازی به دلیل مقرون به صرفه بودن نسبت به سایر روش ها به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.
خاک تونسیل یا خاک رنگبر از بقایای فسیلی دیاتومه ها که نوعی جلبک های تک سلولی هستند به دست می آید و جهت تصفیه مورد استفاده قرار می گیرد. ذخایر فسیلی زیادی از دیاتومه ها در سراسر جهان وجود دارد ولی خلوص بالایی جهت استفاده تجاری ندارند. قیمت خرید و فروش خاک تونسیل به عوامل متعددی بستگی دارد و به دلیل کاربرد گسترده بازار آن بسیار پر رونق می باشد.
این خاک معمولا حاوی 10-18٪ رطوبت است که اگر کاملاً خشک شود ساختار آن فرو می ریزد و باعث کاهش قدرت رنگبری آن به دلیل کاهش سطح می شود بنابراین تحت شرایط خاص آماده سازی شده و در کیسه های 25 کیلویی به بازار عرضه می شود.
این ترکیب که به نام های دیگری از جمله خاک کمک تصفیه، خاک رنگبر یا خاک دیاتومه شناخته می شود ترکیبی با تخلخل بالا، سطح تماس بالا، نفوذ پذیری، ظرفیت جذب بالا و تراکم پایین است که به دلیل این ویژگیهای خاص کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد.
این خاک از نظر شیمیایی کاملاً خنثی بوده و واکنش شیمیایی خاصی نشان نمی دهد ولی دارای ذرات زبر و قدرتمندی است که یک قالب پایدار تشکیل می دهند و به همین دلیل به راحتی ته نشین نمی شوند و می توان آن را به راحتی به محلول های مختلف جهت تصفیه اضافه کرد.
خاک کمک تصفیه استریل و خنثی بوده به همین دلیل در فیلتراسیون مایعات غذایی، صنایع نوشابه سازی و داروسازی نیز کاربرد گسترده ای دارد. از نظر چگالی این خاک 20 تا 50 درصد سبک تر از سایر فیلتر ها بوده می توانند به تصفیه اجزای کمتر از میکرون نیز کمک کنند.