سدیم سولفات:
سدیم سولفات یا سولفات سودا، یک جز آلی با فرمول Na2SO4 است که چندین شکل آب دار دارد. تمام اشکال آن آبدارند و به شدت محلول در آب هستند. با تولید سالیانه 6 میلیون تن، شکل دکا هیدرات، عمده ترین سهم آن را تشکیل می دهد. سولفات سدیم دکاهیدرات در تولید شوینده ها و در فرایند کرافت خمیر کاغذ استفاده می شود.
شکل های مختلف:
سولفات سودا بدون آب جز نادری است که به عنوان نماینده خشک کردن در ساخت مواد آلی استفاده می شود.
سولفات سودا به طور الکترواستاتیک به یون های سولفات می چسبد. حضور یون های آزاد سولفات در محلول، وقتی محلول با نمک های باریم و سرب واکنش می دهد، به آسانی با تشکیل سولفات های نامحلول مشخص می شود.
Na2SO4 + BaCl2 ——> 2NaCl + BaSO4
سولفات سودا در مقابل بسیاری از مواد اکسید کننده و احیا کننده، غیر فعال است. در دماهای بالا به وسیله کاهش (احیا) حرارتی کربن، به سدیم سولفید تبدیل می شود (دماهای بالا در حین حرارت دادن با زغال)
Na2SO4 + 2C ——> 2Na2S + 2CO2
سولفات سودا برای اینکه نمک اسیدی سدیم بی سولفات تولید کند، با اسید سولفوریک واکنش می دهد.
Na2SO4
+ H2SO4 < ———- > 2NaHSO4
روش های تولید سولفات سدیم:
تولید جهانی سولفات سودا در شکل دکا هیدرات آن به طور تخمینی 5٫5 تا 6 میلیون تن سالیانه است. این مقدار نیمی از منابع طبیعی حاصل می شود و نیمی از آن از راه تولید شیمیایی به دست می آید.
در فرایند مانهایم (Mannheim process) سولفات سودا از واکنش سدیم کلرید با سولفوریک اسید به دست می آید. این واکنش در راکتور های بسته پر شده یا مخصوصا کوره های مخصوص که مانهایم نامیده می شوند انجام می گیرد. ای روش در آمریکا تا سال 1980 انجام می شد. در فرایند دیگری SO2 ,O2,H2O با NaCl واکنش نشان می دهد و سولفات سودا تولید می شود.
در فرایند های دیگر از خنثی سازی اسید سولفوریک با سدیم هیدروکسید، سولفات سودا تولید می شود.
موارد استفاده:
نکات ایمنی برای سدیم سولفات:
خواص شیمیایی و فیزیکی:
پایداری و واکنش پذیری:
در دمای اتاق و در ظروف در بسته تحت شرایط ذخیره و حمل و نقل عادی، پایدار است. رطوبت یا آب را از هوا جذب می کند.
ناسازگاری: با مواد اکسید کننده قوی، با اسید های قوی، آلومینیوم و منیزیم
محصولات تجزیه خطرناک: اکسید های سولفور، اکسید سدیم