تفاوت کربنات سدیم و بیکربنات سدیم

کربنات سدیم و بیکربنات سدیم کاربردهای زیادی در جهان دارند. این دو ترکیب شیمیایی برای صنایع مختلف بسیار مهم هستند. هر دو کاربردهای مشترک زیادی دارند و هر دو در سراسر جهان به مقدار زیادی تولید می شوند. این دو ماده علیرغم شباهت نامشان، یکسان نیستند و تفاوت های زیادی با هم دارند. تفاوت های اصلی این دو ترکیب شیمیایی عبارتند از:

از نظر فرمول شیمیایی

این دو ترکیب شیمیایی از نظر فرمول شیمیایی بسیار شبیه هم هستند. فرمول شیمیایی کربنات سدیم Na2CO3 و فرمول شیمیایی بی کربنات سدیم NaHCO3 است. هر دو این مواد شیمیایی دارای پیوند یونی هستند که وقتی در آب حل می شوند یون سدیم (Na) با بار مثبت و یون کربنات با بار منفی (CO3) در آب آزاد می شود. تنها تفاوت بی کربنات سدیم از نظر شیمیایی تولید یک یون هیدروژن (H) با بار مثبت است.

از نظر ظاهر

بی کربنات سدیم یک کریستال کوچک سفید رنگ است. این کریستال به راحتی در آب حل می شود و به عنوان یک باز ضعیف عمل می کند. اما کربنات سدیم یک پودر سفید رنگ است. این ترکیب شیمیایی خاصیت قلیایی بسیار قوی دارد. هر دو ماده در تماس با پوست بی ضرر هستند، اما می توانند باعث تحریک چشم شوند. در غلظت های پایین، هیچ کدام در صورت مصرف سمی نیستند و خطری برای سلامتی ندارند.

از نظر نام تجاری

این دو ترکیب شیمیایی در صنعت و تجارت نام های بسیار زیادی دارند. کربنات سدیم در صنعت اغلب به عنوان خاکستر سودا شناخته می شود. نام های دیگر این ترکیب شیمیایی شامل سودا اش، نمک دی سدیم اسید کربنیک، کربنات دی سدیم و سودای کلسینه شده است. بی کربنات سدیم بیشتر در صنعت و تجارت به عنوان جوش شیرین شناخته می شود. این ترکیب شیمیایی همچنین با نام های دیگری همچون بی کربنات سودا، نمک مونوسدیم اسید کربنیک، کربنات هیدروژن سدیم و کربنات اسید سدیم نیز شناخته می شود.

از نظر خواص و فواید

بی کربنات سدیم به عنوان جوش شیرین در بازار جهانی به فروش می رسد و کاربردهای خانگی بسیار متنوعی دارد. این ترکیب شیمیایی برای پخت و پز مفید است و بو را کاهش می دهد. از بیکربنات سدیم می توان به عنوان پاک کننده نیز استفاده کرد و به عنوان یک خاموش کننده آتش نیز کاربرد دارد.

کربنات سدیم نیز یک ماده پرکاربرد در طب سنتی برای کاهش اسیدیته به خصوص اسید معده است. رایج ترین کاربرد کربنات سدیم در تولید شیشه است. تقریبا نیمی از کربنات سدیم تولید شده در جهان، برای ساخت شیشه استفاده می شود. سایر کاربردهای کربنات سدیم شامل فرآوری مواد شیمیایی و ساخت صابون است.

از نظر روش تولید

کربنات سدیم را می توان به طور طبیعی در سطح زمین یافت کرد و یا می توان آن را به صورت مصنوعی در آزمایشگاه تولید کرد. ذخایر بزرگی از این ترکیب شیمیایی در کشورهای مانند ایالات متحده، چین، اوگاندا، کنیا، پرو، مکزیک، هند، آفریقای جنوبی، مصر و ترکیه سالانه کشف و استخراج می شود.

کربنات سدیم به صورت مصنوعی عمدتا با استفاده از فرآیند سولوی (Solvay) تولید می شود که در آن سدیم کلرید (نمک) و آمونیاک برای ایجاد کربنات سدیم باهم مخلوط می شوند. بی کربنات سدیم نیز یک ماده طبیعی است که با پمپاژ آب گرم از بسترهای معدنی تولید می شود. در این فرآیند بی کربنات سدیم ابتدا در آب حل می شود و سپس از محلول متبلور می گردد.