فلز لیورموریوم چیست؟

تلاش های متعددی به منظور ساخت عنصر 116 جدول تناوبی در طی سالیان انجام شد، اما این تلاش ها تا سال 2000 میلادی بی نتیجه بود. به عنوان مثال، محققان آزمایشگاه ملی لارنس برکلی کالیفرنیا در سال 1999 میلادی، کشف عنصر 116 جدول را اعلام کرده بودند. اما یکسال بعد، مدیر آزمایشگاه اعلام کرد که یکی از دانشمندان این نتایج را جعل کرده است.

از این رو، ادعای کشف عنصر شماره 116 پس گرفته شد. از طرفی دیگر، در سال 1978 میلادی، یوری اوگانسیان (Yuri Tsolakovich Oganessian) و تیمش در آزمایشگاه واکنش های هسته ای فلروف (FLNR) در موسسه مشترک تحقیقات هسته ای JINR دوبنا (Dunba) واکنش هایی جهت سنتز عنصر 116 انجام دادند که آنها نیز با شکست مواجه شدند.

عنصر لیورموریوم برای اولین بار در سال 2000 میلادی، به صورت مصنوعی در موسسه مشترک تحقیقات هسته ای JINR دوبنا روسیه گزارش شده است. در این سنتز، یک تیم مشترک از دانشمندان روسی و آمریکایی (دانشمندان آمریکایی آزمایشگاه ملی لورنس لیورمور در کالیفرنیا آمریکا) به سرپرستی یوری اوگانسیان عنصر جدید را مشاهده کردند. در این سنتز، دانشمندان، اهداف کوریم (ایزوتوپ 248Cm) را با هسته های کلسیم (ایزوتوپ 48Ca) بمباران کردند. بدین شکل ایزوتوپ 293 را به دست آوردند.

وجود عنصر جدید توسط گروه های تحقیقاتی مختلف از جمله، گروه دانشمندان آزمایشگاه ریکن (RIKEN) ژاپن و محققان موسسه تحقیقات هسته ای یون های سنگین (GSI) هلمهولتز واقع در دارمشتات، آلمان تایید شد. در نهایت انجمن بین المللی شیمی محض و کاربردی یا همان آیوپاک (IUPAC)، در سال 2011 میلادی، وجود عنصر لیورموریوم را تایید کرد. از این جهت، تیم مشترک روسی دوبنا و تیم آمریکایی آزمایشگاه ملی لورنس لیورمور را رسما به عنوان کاشف عنصر 116 به رسمیت شناخت.

با استفاده از سیستم عناصر پیش بینی شده توسط مندلیف، عنصر لیورموریوم با نام اکا- پولونیوم شناخته می شد. در نهایت در سال 1979 میلادی، آیوپاک تصمیم گرفت که تا زمانیکه عنصر فوق کشف و تایید نشده است (در این صورت نامی نیز برایش تعیین نشده)، عنصر را در جدول تناوبی عناصر با نام سیستماتیک معرفی کند. بنابراین، انجمن آیوپاک نام موقت یونوهگزیوم یا آن ان هگزیوم (ununhexium) و نماد Uuh را برای این عنصر تا زمانیکه یک تصمیم نهایی برای نامگذاری آن گرفته شود، انتخاب کرد. جالب است بدانید که اغلب دانشمندان، عنصر فوق را با نام های عنصر 116، E116 و یا حتی 116 می شناختند.

تیم تحقیقات هسته ای دوبنای روسیه، در سال 2011 میلادی، ابتدا نام مسکوویم (Mcerovium) را به خاطر منطقه مسکو که آزمایشگاه دوبنا در آن قرار دارد پیشنهاد داد (این نام بعد ها به عنصر 115 تعلق گرفت). از آنجاییکه واکنش کشف عنصر فوق، با استفاده از موادی که از آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور آمریکا آورده شده بود، انجام شد، نام گذاری عنصر بر اساس نام این آزمایشگاه انجام گرفت.

به بیان دیگر، محققان آمریکایی جدال نام گذاری این عنصر را برنده شدند. این عنصر به افتخار شهر محققان آمریکایی یعنی شهر لیورمور (Livermore)، کالیفرنیا نام گذاری شد. جالب است بدانید که این شهر نیز نام خود را از نام یک دامدار آمریکایی (شهروند مکزیکی دارای تابعیت انگلیسی) یعنی رابرت لیورمور (Robert Thomas Livermore)، برگرفته است.