نیترات پتاسیم از سه عنصر شیمیایی اساسی تشکیل شده است: پتاسیم یک فلز نرم، سبک و نقره ای رنگ، گاز بی رنگ و بی بوی نیتروژن و گاز معروف اکسیژن. هنگامی که این سه عنصر به نسبت مناسب واکنش نشان می دهند، ترکیبی سفید رنگ با فرمول شیمیایی KNO3 به وجود می آید.
این ترکیب به صورت طبیعی به شکل پوسته های نازک شیشه ای سفید رنگ بر روی صخره ها ایجاد می شود و در غارها و خصوصاً خاک های سرشار از مواد آلی یافت شود.بسته به اهداف و در دسترس بودن منابع نیترات، مواد اولیه این واکنش ممکن است از طریق نیترات سدیم، اسید نیتریک یا نیترات آمونیوم تامین شود. ماده حاصل، صرف نظر از فرآیند تولید خواص یکسانی خواهد داشت.
این ماده در تولید بستنی و خمیر دندان های مخصوص دندان های حساس مورد استفاده قرار می گیرد اگرچه به طور قطعی مشخص نشده است که به کاهش حساسیت دندان ها کمک می کند.همچنین برای تسریع تخریب کنده های درختان جهت پاکسازی منطقه برای ساخت و ساز کاربرد دارد.
تصور غلط رایج این است که این ماده باعث کاهش شهوت جنسی می شود و به همین دلیل در مراکز مختلف به مواد غذایی مورد مصرف آقایان اضافه می شود اما در واقعیت این ترکیب هیچ تأثیری بر روی میل جنسی انسان ندارد.
از این ماده به عنوان باروت در مواد منفجره مانند بمب، نارنجک و غیره استفاده می شود و در تولید سیگار نیز کاربرد دارد.در پزشکی به عنوان داروی ادرار آور مورد استفاده قرار می گیرد و در صنایع تولید گوشت برای حفظ گوشت در مقابل عوامل میکروبی کاربرد دارد.